جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫با وجود آن‌که جزيره‌العرب وضعيت فرهنگي و اجتماعي بسيار نازلي داشت، اما در پي بعثت پيامبر اسلام و در کوتاه‌ترين زمان، اسلام سراسر اين سرزمين را در برگرفت. عوامل پيشرفت چشم‌گير اسلام در جزيره‌العرب و در زمان کوتاه رسالت حضرت محمد(، مسأله‌اي است که در اين تحقيق با روش توصيفي و تحليلي مورد بررسي قرار گرفته است. اولين عامل، کاستي‌هاي فرهنگ جاهليت است که در جزيره‌العرب کاملا ملموس بود. ناهنجاري‌هاي اخلاقي، جنگ‌سالاري، محروميت زنان، زنده به‌گور کردن دختران، فقدان دانش، چالش‌هاي اعتقادي و گسترش خرافات از مهم‌ترين ويژگي‌هاي فرهنگ جاهلي بود. به‌علاوه، فقدان قدرت سياسي متمرکز در جزيره‌العرب، اعراب را در برابر اسلام، خلع سلاح مي‌کرد. اما در سوي ديگر، ويژگي‌هاي مثبتي که در آيين اسلام، قرآن و شخص پيامبر بود موجب جذابيت دين اسلام براي مردم و در نتيجه تسليم در برابر آن مي‌شد. اخلاق نيکوي پيامبر، جود و سخاوت، شجاعت، تواضع و فروتني، نظافت و شيوه رفتار او با خانواده و جامعه، حتي سرسخت‌ترين دشمنان او را تحت تأثير قرار مي‌داد تا جايي که قرآن کريم او را رؤوف و رحيم ناميده است. البته پيامبر در برابر اخلال‌گران امنيت اجتماع، با صلابت و قاطعيت برخورد مي‌کرد. قرآن نيز که مهم‌ترين معجزه پيامبر اسلام بود با ابعاد گوناگون اعجازي همچون فصاحت و بلاغت، جامعيت و عدم اختلاف در محتوا، منکران و معاندان را به تحدي فراخوانده، و نقش مهمي در گسترش اسلام داشته است. از سوي ديگر، آموزه‌هاي اسلام نيز با فطرت انسان‌ها سازگار بوده و سهولت و سادگي احکام و برنامه‌هاي آن موجب جذب مخاطبان مي‌گرديد. در کنار اين عوامل، مي‌توان به نقش عوامل ديگري مانند روحيه فداکاري مسلمانان در عصر پيامبر، مجاهدت‌هاي حضرت علي(ع) و خديجه(، موقعيت خاص جغرافيايي مکه، بقاياي دين حنيف ابراهيمي و بشارت‌هاي اهل کتاب به آمدن پيامبر خاتم، در گسترش و پيشرفت اسلام اشاره نمود.