جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف پژوهش گردآوری دستورهای تربیتی اسلام و آشنایی با ویژگیهایی از آن و نیز بررسی ویژگی جهانگرایی تربیت اسلامی و آگاهی از تاثیرات آن در جهان به منظور حل مشکلات امروز و سیر به سوی کمال است. روش پژوهش روش کتابخانه ای توصیفی می باشد که از طریق فیش برداری موضوعی و مطالعه قرآن، نهج البلاغه و سایر کتب اسلامی و همچنین کتب تربیتی انجام گرفته است. طرح پژوهش : پژوهش شامل پنج بخش است : اول کلیات، دوم هدفها و روشهای تربیت در اسلام، سوم جنبه ها و ثمرات تربیت، چهارم ویژگیهایی از تربیت اسلامی و آثار ویژگی جهانگرایی آن، پنجم نتیجه گیری، کاربردها، محدودیتها و پیشنهادات می باشد. نتیجه کلی : اسلام آیین تربیت است و دارای کامل ترین دستورهای تربیتی می باشد ویژگیهای آن از امتیازاتش است از جمله جهانگرایی آن که سبب نفوذ این دین به عالم گشته و در صورت آشنایی با قوانین جهانشمول اسلام و اجرای آن بشر می تواند با مشکلات امروز مقابله نماید.‬

رساله حاضر تحت عنوان اخلاق از دیدگاه فلسفه اسلامی می باشد که ابتدا به بررسی مفهوم لغوی و اصطلاحی اخلاق می پردازد، و سپس فایده و هدف و اهمیت علم اخلاق را بررسی می کند. عمده مطالب مطرح شده در رساله پیرامون موضوعاتی چون تاریخ پیدایش اخلاق در اسلام، عدد فضایل، فاضل کیست؟، فرق فضیلت با فعل نیک و ممدوح، فضایل برای وصول به سعادت، خیر و اقسام آن و... می باشد. و در پایان به بررسی اجتماعات بشری و گونه های آن می پردازد؛ و مبنای اخلاقی از نظر معتزله و صوفیه و دیگر حکما را مورد بررسی قرار می دهد و بهترین پاداش را پاداش اخروی معرفی کرده است. و طریق درمان امراض نفس از رذایل اخلاقی را به تفسیر بیان می کند.

این رساله با عنوان «ابعاد و آثار تربیتی اعتقاد به مرگ» در یک مقدمه و پنج فصل تنظیم شده است. مسئله مرگ و معاد، ارتباط تنگاتنگی با ذات انسان دارد و راز و رمز نهفته در وجود انسان را معنی و تفسیر می کند. فصل اوّل به مفاهیم، ضرورت، اهمیت و سابقه تحقیق اختصاص دارد. فصل دوم به بررسی ماهیت مرگ، اعتقاد به مرگ و انواع مرگ از نظر قرآن و روایات پرداخته است. در این فصل، آثار درونی و بیرونی اعتقاد به مرگ مانند: اخلاص در عمل و عبودیت، تعدیل غرایز انسان، ایجاد آرامش روانی، عدم هراس از مرگ، عدم رضایت به حیات دنیا و شناخت ماهیت اعمال خود، مورد بررسی قرار گرفته است. فصل سوم به موانع اعتقاد به مرگ و معاد مانند: غفلت از مرگ و معاد و علل آن، ضعف باورهای دینی مربوط به ماهیت مرگ و معاد و ضعف شناخت ماهیت مرگ و معاد اختصاص دارد. فصل چهارم، راه های تقویت اعتقاد به مرگ و معاد را مورد بررسی قرار داده است.

موضوع اصلی این تحقیق بررسی اندیشه های اخلاقی تربیتی خواجه نصیرالدین طوسی می باشد. هدف این تحقیق ارائه دیدگاه اخلاقی و تربیتی این مربی بزرگ و استخراج اصول، مراحل، اهداف و روش های تربیتی و اخلاقی وی و بیان راهکارهای ارائه شده در اندیشه وی برای استفاده در تعلیم و تربیت امروز می باشد. خواجه نصیرالدین طوسی به لحاظ زندگی در برهه خاصی از زمان و جایگاهی که در نزد حکومت ها دارد، در ابعاد مختلف از جمله تربیت و اخلاق دارای آرایی است که وی را از دیگر فیلسوفان مسلمان متمایز می کند. محقق طوسی کسی است که توانسته است عنان حکمران مغول را در دست بگیرد و اهداف سیاسی، علمی و فرهنگی مورد نظر خود را با استفاده از امکانات حکومت به مرحله اجرا برساند. وی متکلمی شیعی مذهب است که کتاب اخلاق ناصری را در حکمت عملی به رشته تحریر درآورد و در آن به ابعاد مختلف انسان شامل تهذیب اخلاق، تدبیر منزل و سیاست مدن پرداخته است. خواجه در این اثر خود نفس انسان را شامل سه قوه شهوت، غضب و نطق می داند، و تربیت این سه قوه را در سه مرحله تادیب، تعلیم و تفهیم برای رسیدن انسان به سعادت که هدف غایی آفرینش است، ضروری می داند. خواجه روشهایی را برای تربیت از جمله: عادت دادن، تشویق و ترغیب، داشتن الگو، محبت، تغافل، تربیت دینی و... در نظر می گیرد و تربیت را برای انسان ضروری می داند، زیرا که نفس به علت وجود قوه شهوت و غضب تمایل به بدی دارد. خواجه عوامل تربیت را شامل وراثت، تغذیه، خانواده، معلم و معاشرین می داند. از نظر محقق طوسی جامعه سالم برای رساندن انسان به سعادت ضروری است و میل انسان را به حیات اجتماعی ناشی از همین ضرورت می داند و معتقد است که در جامعه باید سیاستی حاکم باشد که بتواند همه انسانها را به سعادت برساند. بنابراین اصولی مانند محبت و عدالت را لازمه حیات اجتماعی می داند. اما بنیان های تعلیم و تربیت نوین با تکیه بر نظرات نظریه پردازان آن در قرن بیستم گذارده شده و این نظریه پردازان اصولی مانند توجه به طبیعت، علاقه، تجربه و کارآمدی آموزش در جامعه را ضروری می دانند. آنها ارتباط جامعه و آموزش را دو سویه دانسته و فلسفه وجودی آموزش و پرورش را تربیت انسانهایی که برای جامعه مفید باشند، تعریف می کنند. ایشان تربیت انسان کامل را مغایر با تربیت شهروند کامل دانسته و تعریفی اخلاقی از تربیت را ناکارآمد می انگارند. بر این اساس تعلیم و تربیت نوین دارای اشکالاتی است که راه حل آنها در آرای خواجه طوسی به روشنی دیده می شود. با توجه به یافته های تحقیق باید گفت که خواجه نصیرالدین طوسی نه تنها دارای آرای معینی در تعلیم و تربیت است بلکه می توان آرای او را در تقسیم بندی جدید قرار داد و بر مبنای آن تقسیم بندی در علم تعلیم و تربیت از آن بهره برد و به وسیله آن اشکالات تعلیم و تربیت نوین را برطرف کرد و حتی ساختاری کامل و بومی برای تعلیم و تربیتی اسلامی در کشور بنا کرد.

در این رساله ابتدا مختصری در مورد زندگی و آثار مولانا جلال الدین مطالبی را ارایه داده است و سپس مطالب اصلی به شش بخش تقسیم شده که عبارتند از: شناخت توکل، گفتار مشایخ، توحید و توکل، مقام توکل، توکل و جهد و کسب و نقد توکل. در بخش شناخت توکل، سه موضوع اساسی به نامهای تعریف توکل، توجه به غیر خدا و ثمره توکل مورد بحث قرار گرفته است. در بخش گفتار مشایخ تمام سخنان و اقوال و تقریرات بزرگان عرفان و تصوف در منابع گوناگون درباره توکل ثبت شده است. در بخش سوم رابطه میان توکل و توحید که پیوندی بسیار تنگاتنگ است مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش چهارم نیز جایگاه مقام توکل در میان مقامات دیگر چون توبه و زهد و صبر و رضا و... نشان داده شده است. اساسی ترین بخش این رساله را قسمت توکل و جهد و کسب تشکیل می دهد به این دلیل که مولانا هر جا سخن از توکل به میان می آورد، در پی آن عدم تناقض آن را با جهد و کسب نشان می دهد. در بخش آخر هم که با عنوان نقد توکل است مباحثی چون ادّخار، طی بادیه، در یوزگی یا قناعت، تداوی و روزی بی کسب را شامل می شود.

این تحقیق با موضوع «احترام به آراء و افکار دیگران از دیدگاه آیات و روایات» در شش فصل تنظیم شده است: فصل اولِ این تحقیق پس از بررسی واژه های مربوط به موضوع به تعریف و اهمیت موضوع در روابط اجتماعی پرداخته، به توجه اسلام به عنوان یک مکتب کامل به آزادی های فردی و اجتماعی اشاره می کند. فصل دوم به گونه های روبه رو شدن با آرا و افکار انسان ها را در چهار نوع بررسی می کند: پذیرش و تسلیم در برابر اندیشه و رأی دیگران، مخالفت و تعصب ورزی در مواجهه با رأی دیگران، مواجهه منطقی با رأی دیگران که بین دو حد بالا است و برخوردهای نامناسب تبلیغاتی. فصل سوم به آثار احترام به آرا و افکار دیگران پرداخته، آن را در سه بخش بررسی می کند: الف آثار فردی که عبارت اند از: آمادگی روانی برای پذیرش دیدگاه های مناسب، حرکت افراد در جهت اجرای عدالت و افزایش عزت نفس در افراد. ب آثار اجتماعی که عبارت اند از: گسترش نظام مشورت و فرهنگ مشاوره، بهبود روابط اجتماعی و ارتقای فرهنگ عمومی. ج آثار علمی که عبارت اند از: برقراری مذاکره و مناظره در مسائل علمی، تولید علم، نقد یافته های علمی و پیشرفت علم. فصل چهارم به پیامدهای عدم احترام به آرا و افکار دیگران می پردازد. فصل پنجم در مورد راه های گسترش فرهنگ احترام به رأی دیگران است. فصل ششم به بررسی سیرة اولیای دین در مواجهه با آرا و افکار دیگران پرداخته است؛ برای مثال، پیامبر اسلام| از طریق تماس های فردی، برخورد ملایم، استدلال با حکمت، جدال به شیوه احسن و موعظه حسنه، در آرا و افکار مخالفان تأثیر می گذاشتند.

رساله حاضر با عنوان الحکم الجعفریه به ترجمه قسمتی از کتاب مذکور که تالیف عارف تام است پرداخته و عمده مطالب مطرح شده در رساله حاضر پیرامون موضوعاتی چون، در آداب و حد نگه داشتن، در ظلم و ستم، در بخل، در حس، در غیبت و سخن چینی و.... می باشد که حدود 57 موضوع اخلاقی در رساله ذکر شده و مورد بررسی قرار گرفته است. و پژهشگر جهت توضیح و تشریح بیشتر به آیات و روایات بزرگان (ائمه) استناد کرده است.

موضوع این پایان نامه آثار ذکر خدا در زندگی فردی و اجتماعی می باشد که با هدف گسترش ذکر در میان مردم جمع آوری شده و تأثیرات ذکر را در زندگی فردی و اجتماعی بررسی نموده است و عواملی که باعث دور شدن انسان از خدا می شود و آثار این عوامل را بر روی انسان بررسی می کند. امروزه بسیاری از مشکلات انسان به خاطر نبود یاد خدا در متن زندگی است. با اتکا به خداوند تمامی مشکلات مادی و معنوی قابل حل است و شیطان بر انسان تسلطی نخواهد داشت. این پایان نامه با موضوع دینی، به بررسی آیات و روایات پرداخته و به شیوه کتابخانه ای تدوین شده و از کتب تفسیری و روایی در آن استفاده شده است.

نویسنده با توجه به اینکه عدالت جنبه نوعی دارد به طرح این سؤال می پردازد که آیا قوانین دولتی پاسخگوی تمام نیازهای جامعه و عدالت مورد نظر توده می باشد؟ آیا خلأی احساس نمی شود ؟ و آیا ارزشی والاتر از قوانین دولتی وجود دارد؟ در بخش نخست به بیان جایگاه انصاف در منابع حقوق ( قانون، عرف، حقوق اسلامی و... ) می پردازد. سپس با بررسی انصاف و عدالت از دیدگاه حقوق اسلام، قرآن، سنت و سایر فرقه های مسلمان پرداخته، نظام حقوقی اسلام را بررسی می کند؛ آنگاه به نظام حقوقی غرب اشاره کرده، نقش انصاف را در آن بیان می کند. در نهایت به این نتیجه می رسد که علی رغم اختلاف هایی که در جزئیات و شیوه بیان، و ابزارهای کشف و اعمال انصاف در نظام های گوناگون حقوقی و نظام حقوقی اسلام وجود دارد، مفهوم انصاف و قواعد تشکیل دهنده آن تفاوت چندانی ندارد؛ تنها تفاوت اساسی در این است که انصاف در اسلام تنها یک قاعده مشکل نیست، بلکه یک اصل کلی ماهوی مبتنی بر ارزش های اعتقادی است. و مثل سیستم های حقوقی دیگر، محدود به زندگی دنیوی نمی باشد. همین امر باعث پیوند آن با اخلاق، ایمان و عمل شده است.

این پایان نامه با موضوع «ابعاد و آثار امانتداری در اسلام» در چهار فصل تنظیم شده است: فصل اول به بررسی واژه ها، مفاهیم، سابقه، ضرورت، اهداف و روش تحقیق پرداخته است. در فصل دوم، آثار فردی و اجتماعی امانتداری، مانند: ایجاد آرامش روحی و روانی در فرد، نگرش مثبت و اعتماد مردم به فرد امین، حفظ حقوق دیگران، کسب شهرت و عزت و برخورداری از ثواب دنیوی و اخروی مورد بررسی قرار گرفته است. فصل سوم به ریشه ها و علل خیانت در امانتداری و پیامدهای آن اختصاص دارد؛ از جمله: بی اعتمادی میان مردم، عدم رعایت قوانین و مقررات، دروغ، تهمت و فریبکاری. فصل چهارم، شیوه ها و راه های ایجاد و تقویت امانتداری میان مردم را مورد بررسی قرار داده است. این شیوه ها عبارت اند از: آشنا کردن مردم با خدا و معاد، شناساندن آثار دنیوی و اخروی امانتداری و معرفی شیوه ها در این زمینه. شیوه های هدایت و کنترل غریزه جنسی از نظر اسلام عاقلی، حسین. کارشناسی ارشد فقه و معارف اسلامی، گرایش: اخلاق و تربیت. مدرسه عالی فقه و معارف اسلامی. استاد راهنما: شریفی نیا، محمد. استاد مشاور: حاجی ده آبادی، محمد علی. 1385. 174 صفحه. تعداد منابع: 140. کلید واژه کنترول، هدایت، غریزه جنسی، ارضا، اسلام، مسیحیّت، غرب، لباس، تعامل، والدین، احتلام، قاعدگی، بلوغ، خانواده، مدرسه، دوستان، جامعه، رسانه، بهداشت، تغذیه، حواس، تشویق، الگو، تنبیه، عبادت، اشتغال، ورزش چکیده این تحقیق با موضوع «شیوه های کنترل و هدایت غریزه جنسی از دیدگاه اسلام» در شش فصل تنظیم شده است: فصل اول به مباحثی از قبیل: اهمّیت و ضرورت موضوع، معانی و مفاهیم کنترل، هدایت غرایز، تعداد و ویژگی های آن پرداخته است. فصل دوم، حدود و شرایط ارضای غریزه جنسی را از سه دیدگاه (اسلام، رهبران مسیحیت قرون وسطی و دیدگاه نوین غرب) مورد بررسی قرار داده است. فصل سوم به مراحل رشد غریزه جنسی در دوره کودکی اختصاص دارد. این غریزه در این دوره به لحاظ جسمی، غیر فعّال بوده و محسوس نیست. انتخاب لباس متناسب با جنسیت، چگونگی روابط و تعامل والدین از عوامل مؤثر در فرایند شکل گیری هویت و نقش آموزی جنسی به شمار می روند. فصل چهارم به بررسی رشد، بروز احتلام و قاعدگی، اهمّیت و ارزش بلوغ و تفاوت رشد جنسی و عقلی به عنوان مهم ترین تغییرات روحی و جسمی دوره نوجوانی و جوانی پرداخته است. فصل پنجم، مهم ترین عوامل مؤثر در رشد و کنترل غریزه جنسی (خانواده، مدرسه، دوستان، جامعه، رسانه، بهداشت، تغذیه و حواس) را مورد بررسی قرار داده است. فصل ششم به آموزش و اطلاع رسانی، الگودهی، تشویق، تنبیه، عبادت، اشتغال، ورزش و ازدواج به عنوان شیوه های کنترل و هدایت غریزه جنسی پرداخته و آن ها را مورد ارزیابی و بررسی قرار داده است.