جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نوشتار حاضر مسأله مهم مبدأ و معاد را بصورت تطبیقی در اندیشة کلامی علامه محمدحسین آل کاشف الغطاء نجفی رحمه الله علیه و تعدادی از حکماء و متکلمان از جمله ملاصدرای شیرازی،خواجه نصیرالدین طوسی و علامه حلی و غیرهم در سه بخش به بحث و بررسی می گذارد. بخش نخست: ویژگی های فردی، علمی، مبارزات سیاسی و نیز روش کلامی مرحوم کاشف الغطاء رامورد بحث قرار می دهد. بخش دوم: ابتدا به عنوان مقدمه، ذیل عنوان وجوب النظر و المعرفة این بحث از سوی کاشف الغطاء مطرح می شود که آیا مراد از وجوب مذکور، گرایش فطری انسان به تحقیق و جستجو در مورد اشیاء و علل و اسباب آنها است که در این صورت جای هیچگونه بحث و مناقشه ای نیست و یا مراد از آن امری دیگری می باشد که در این صورت باید بدان پرداخته شود، آنگاه تفاوت ظاهری میان دلیل عقلی (که وجوب نظر و معرفت را وظیفة مکلف می داند) ودلیل نقلی (که آن وجوب را برعهده خداوند می گذارد) را بر طرف می کند. پس از مباحث مقدماتی، ادلة وجود خدا، صفات و اسماء و نیز افعال الهی مورد بحث قرار می گیرد. ایشان دربحث شناخت خداوند به سه روش اشاره می کند، و پس از مطرح نمودن ادله مختلف برای اثبات وجود واجب تعالی، برهان صدیقین را بهترین راه به شمار می آورد. آنگاه در بحث صفات الهی صفات ثبوتیه هر صفتی که بر عظمت و کمال دلالت کرده و صفات سلبی هر صفتی که برمحدودیت و نقص دلالت می کند معرفی کرده است و حصر آن به آنچه متکلمین گفتند قبول نمی کند، درباره اسمای الهی معتقد است که هیچ دلیلی بر توقیفی بودن و حصر آن اسماء وجودندارد ولی بهتر است که تنها اسمایی که هیچ گونه شائبه نقص ندارند مانند واجب الوجود ثابت بر خداوند اطلاق شود.

در این پژوهش اندیشه های کلامی ملا فتح الله کاشانی از تفسیرش استخراج و با اندیشه های دیگر متکلمین شیعه مقایسه شده است. مطالب آن در یک پیشگفتار و چهار بخش آمده است. در پیشگفتار زندگی ملا فتح الله گزارش شده و در بخش اول با عنوان خداشناسی از صفات و افعال خداوند بحث به میان آمده است. بخش دوم به نبوت و بخش سوم به امامت و بخش پایانی به معاد اختصاص یافته است.

طی این تحقیق، انواع شناخت هایی که در طول تاریخ، نسبت به امام علی(ع) بوجود آمد مورد بررسی قرار گرفت. این شناخت ها عبارت است از: 1 نگاه معتدلان، این شناخت میتنی بر گفتار و رفتار پیامبر(ص) درباره امام علی(ع) است. در این نگاه بر اساس آیات الهی و روایات نبوی، خلیفه پیامبر(ص) شخصی است، معصوم و صاحب علم ویژه، لذا خداوند او را به مقام امامت و ولایت جامعه اسلامی منصوب می کند، بنابراین اطاعتش واجب است. پیامبر(ص) از یوم الانذار، امام علی(ع) را با عنوان وزیر، وصی و خلیفه خود معرفی کرده و همین خط را تا پایان عمر شریف خود ادامه داد. رسول خدا (ص) در غدیر خم نیز امام مردم و خلیفه خود را به مسلمانان نشان داد. ضمنا امام علی(ع) در این نگاه پس از رسول خدا (ص) افضل از همه مردم است. 2 نگاه مقصران، شناخت و روش اهل سنت همان نگاه مقصران است که در آن امام علی(ع) از مقام امامت در حد یک صحابی ممتاز و برجسته تنزل داده شده است و نهایتا امام علی(ع) را خلیفه چهارم شمرده اند، در نتیجه خلفای سه گانه را از آن حضرت، افضل می دانند. در این نگاه بر اساس روایات نبوی در کنار عمل صالح، حب امام علی(ع) و فرزندانش از حضرت فاطمه(س) را تضمین ورود به بهشت می دانند. 3 نگاه معاندان، گروه های مختلفی در دوران حیات امام علی(ع) نسبت به آن حضرت عناد و دشمنی داشتند. لازم به ذکر است که ریشه اغلب این دشمنی ها از عصر پیامبر(ص) بود. گروه های معاند عبارتند از:منافقین، غاصبان خلافت، اصحاب جمل، بنی امیه و خوارج. در این میان، بنی امیه به ویژه معاویه بن ابی سفیان، بیشتر از همه در فرهنگ سازی این نگاه نقش داشت. در این نگاه امام علی(ع) حتی از مقام یک صحابی برجسته پایین تر آورده شده، مورد سب و لعن و دم قرار داده و احادیث زیادی به منظور انحراف افکار مردم از ان حضرت صادر شده است. 4- نگاه غالبان، این شناخت در اثر تقابل با معاندان بوجود امد. غالبان شامل دو گروه بزرگ جاهلان و شیادان بودند. آنها برای امام(ع) ادعای الوهیت و علم غیب مطلق کرده، فضایل عجیب و غریبی برای امام(ع) جعل کردند. غالبان در واقع دشمنان اهل بیت(ع) و تشیع بوده، لذا ائمه اطهار(ع) به شدت آنان را از خود طرد و مورد لعن و نفرین قرار دادند.

رساله حاضر ترجمه ای است از تفسیر متن و شرح خواجه نصیر الدین طوسی بر کتاب اشارات و تنبیهات شیخ ابو علی سینا که سبک آن بسیار رسا، تازه و بدیع است. نمط چهار، پنج و شش آن ترجمه شده است که نمط چهارم آن شامل بیست و نه فصل می باشد که برخی از مباحث آن در علل و وجود ماهیت، کیفیت تعلق علل به یکدیگر بحث می کند. نمط پنجم شامل دوازده فصل و حاوی مطالبی چون صنع و ابداع، تحلیل مفهوم مفعول و فاعل است. نمط هشتم آن در خصوص تعریف غایت، غنی، تنبیه وتعلیل، افعال باری تعالی به حسن و اولوهیت آن می باشد و شامل بیست و نه فصل می باشد و در کل بر نظام تربیت موجودات می پردازد.

هدف پژوهش : بررسی اصول جنگ در قرآن و حدیث است. روش نمونه گیری : دسته بندی آیات قرآنی در خصوص جنگ و جهاد بر اساس اصول جنگ و تحلیل و بررسی اصول جنگ در دو غزوه بزرگ پیامبر گرامی اسلام ( بدر واحد ) و بررسی اصول جنگ از دیدگاه حضرت علی ( ع ) در نهج البلاغه. روش پژوهش : استفاده از روش کتابخانه ای. ابزار اندازه گیری : الف - کتب تفسیری اهل سنت و شیعه ب- کتب روائی اهل سنت و شیعه ج- کتب تاریخی در مورد جنگهای پیامبر ( سیر نویسان ) د- نهج البلاغه طرح پژوهش : بحث و بررسی پیرامون اصول جنگ در چهار فصل به روش تحقیقی با مراجعه به متون اصلی٬ قرآن و حدیث. نتیجه کلی : اسلام به عنوان کاملترین آئین الهی و قرآن به عنوان معجزه جاوید وام العلوم در مورد جنگ و جهاد که یکی از مهمترین مسائل جامعه اسلامی و یکی از فروع دین می باشد دیدگاههای خود را به طور روشن اظهار داشته و اصول مربوط به جنگ را نیز بیان نمودده است و پیامبر گرامی اسلام به عنوان اشرف مخلوقات و کاملترین انسانها از هر حیث بلاشک می تواند بهترین الگو از نظر فرماندهی نظامی برای دکترین نظامی دنیا باشد.

در این رساله اندیشه های کلامی طبر سی در زمینه های اعتقادی بیان شده است. ابتدا دیدگاه طبر سی در مورد دین و چگونگی معرفت به آن مورد بررسی گرفته است . دیگر مباحث مطرح شده در این رساله عبارتند از، عدل ( جبر و اختیار، تکلیف، لطف، غرض از آفرینش )، نبوت ( فرق بین رسول و نبی معجزه، عصمت، وحی قرآن، اعجاز، نزول، محکمات و متشابهات، معراج ) امامت و معاد ( اثبات معاد، معاد جسمانی، نظریه حال، توبه، شفاعت، احباط و... )/

از ابعاد برجسته شخصیت معصومین (ع) مقام علمی ایشان است که وسیله ای است، برای هدایت و نیز موجب جذب دلهای تشنه و فکرها و اندیشه ها می گردد و سبب کشف حقیقت می شود. سخنان امام العارفین، حضرت سیدالساجدین (ع) بیشتر به صورت مناجاتها و راز و نیازهایی است که از دلی سوزان و چشمی گریان و ضمیری مطمئن، در تاریکی و ظلمت روزگار اموی، نشات گرفته است . این نیایشها، علاوه بر آنکه موجب قرب انسان به آفریگار هستی می گردد و رابطه ای مستحکم و ناگسستنی بین انسان و خالق خویش ایجاد می کند، یکی از منابع علوم بشری از جمله فلسفه می باشد. صحیفه سجادیه آن حضرت، به حق پس از قرآن کریم و نهج البلاغه از برترین اسلوبهای بیان عربی است که مشتمل بر علوم مختلف است، آنچه در این مجموعه تحت عنوان (برداشت های فلسفی از سخنان امام سجاد (ع آمده است، تنها اشاراتی گذرا بر اندیشه های والا و عمیق آن امام همام می باشد و بیانگر فرمایشات آن حضرت پیرامون خالق هستی، صفات و افعال باری تعالی، نبوت و معاد است . به هر حال این مجموعه سبویی است بس کوچک که گنجایش این بحر بیکران در آن ناممکن است اما از این بیکرانه دریا هم بقدر تشنگی باید چشید./

چکیده (فارسی): ویتگنشتاین از فلاسفه صاحب نام قرن بیستم است که در تفکر فلسفی این قرن اثر پایداری از خود بر جای گذاشته است. او یکی از بنیان گذاران فلسفه تحلیلی است که توانست موضوع و محور اصلی فلسفه را به سمت بحث «زبان» سوق دهد. این تحول باعث شد سایر موضوعات نیز تحت الشعاع قرار گرفته و از منظر زبان مورد بررسی قرار گیرند. دین و باورهای دینی یکی از این موضوعاتی است که ویتگنشتاین با این نگرش جدید در هر دو فلسفه خود، مباحثی را در مورد آن مطرح کرد. در این نوشتار، طی سه بخش، آرای دینی او مورد بررسی قرار خواهد گرفت: در بخش اول که جنبة مقدماتی و تمهیدی دارد، برخی از مباحث اصلی فلسفه او که مرتبط با باور دینی در فلسفه اول و دوم ویتگنشتاین است، مطرح خواهد شد. بحث از تناظر زبان و جهان، نظریه تصویری معنا و تعیین حوزة بامعنایی و بی معنایی از جمله مباحث فلسفه اول اوست. معنا به عنوان کاربرد، بازیهای زبانی، صورتهای زندگی، باورهای بنیادین و گرامر نیز مباحث مرتبط با فلسفه دوم او را تشکیل می دهند. در ادامه بحث، امکان وجود باور دینی از نظر او بررسی خواهد شد و بحثی پیرامون اینکه آیا او نسبت به دین خاصی تمایل نشان می دهد یا نه، پی گرفته خواهد شد. در بخش دوم آرای اخلاقی دینی ویتگنشتاین در فلسفه اول او مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در سه فصل مربوط به این بخش از ارزشهای استعلایی، امور رازآمیز و باورهای اخلاقی دینی که عمدتاً شامل بحث خدا و سعادت می شود، سخن گفته خواهد شد. در بخش سوم، طی چهار فصل، ساختار کلی باورهای دینی در تطابق با فلسفه دوم او تعیین می گردد. اعمال و آیین های دینی مورد بررسی قرار می گیرد. با طبیعت باور دینی و ویژگیهای سلبی و ایجابی آن و همچنین با تفاوت میان فرد معتقد و غیرمعتقد آشنا خواهیم شد. بحث الهیات و واقعیت از نظر ویتگنشتاین مورد بحث قرار خواهد گرفت و در نهایت بخشی از تأثیرات تفکر او بر متفکران دینی قرن بیستم مطرح خواهد گردید. در پایان نیز نتیجه گیری از مباحث فوق به عمل خواهد آمد.