جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

آموزه ها درباره فرجام شناسی یعنی ماشیح باوری و رستاخیز، همیشه به گونه متقابل با هم تطبیق می یافته اند. «اراده»، واژه و مفهومی محوری  است که زیربنای هردو را تشکیل می دهد. رستاخیز به معنای عملی از اراده الهی و هدف آینده ابدی ظهور مسیح که رستاخیز را دربر دارد فعال کردن اراده بشر به منزله «تصویر هم سانی سازه خداوند» به شکل اخلاقی کردن جهان بشری است. در واقع، تحقق (نظام دهنده) اخلاق با رستاخیز یکی است. «اراده»، کوتاه شده «اراده عقلانی» است و «اراده عقلانی» از نگاه ابن میمون و به طور کلی فلسفه یهود و نیز به باور کانت، عبارتی دیگر از «اخلاق» است. خلاصه آن که، فرجام شناسی یهود، مطلق سازی اخلاقی و متافیزیک اخلاقیات است.فرجام شناسی در مقام کارگردان اصلی در گفتمان اخلاقی، هرچند محدود تجزیه و تحلیلی بیشتر می طلبد. ماشیح باوری در مقام کارگردان اخلاقی تنها بیان می کند از آن جا که بشر باید تلاش کند تا خود را به شکل خدا درآورد و در نتیجه سعی کند شبیه او شود و از آن جا که انسان ها باید این تلاش ها را در این دنیا انجام دهند، هدف غایی اخلاقیات، تثبیت آن چیزی است که در آن زمان، «ملکوت (مسیحایی) خدا» بر روی زمین خوانده می شود. البته این امر، هدفی نامحدود است و به گونه نامحدود (یا به تعبیر کانت و اچ. کوهن «H.Cohen» به صورت مجانبی) دست یافتنی است.در حقیقت، ماشیح باوری، هرگز نوعی خیال بافی و آرمان گرایی نامرتبط با رخ دادهای روزمره و تاریخی مشکلات اخلاقی را به بار نمی آورد (یعنی به تاخیر انداختن همیشگی)، بلکه به گونه مستقیم ارزش های اخلاقی را تولید می کند و معیاری واسطه برای اقدام مناسب در هر اوضاعی عمل می کند. وقتی انسان ها از خود می پرسند که چگونه باید رفتار کنند یا در واقع رفتار مناسب آنان چه موازینی باید داشته باشد، فرجام مسیحایی، روش و وسیله ای را که این فرجام می تواند و باید به وسیله آن به دست آید، مشخص می کند. همان نکته که کانت در کتاب دین در محدوده عقل تنها(Religion Within the Bounds of Reason Alone)  مطرح کرده است.

بازخوانی مفهوم «فرجام شناسی» و «سرزمین موعود» به عنوان یکی از مولفه های اساسی در بحث آخرت شناسی ادیان ابراهیمی، از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. دو دین هم خانواده یهودیت و مسیحیت به دلیل آن که یکی برآمده از آمال موعودباورانه دیگری است، به این موضوع چون اصلی مهم در الهیات خود نگریسته و در آثار کلاسیک کلامی و الهیاتی خود بخش ویژه ای را به آن اختصاص داده اند. این مفاهیم چون در کتاب مقدس ریشه دارند، باید ابتدا برای درک آنها به عهد قدیم و عهد جدید مراجعه نمود. در کتاب مقدس تصویر تاریخی مناسبی از روند تطور این مفاهیم ارایه گردیده که هر یک از دو سنت یهودی و مسیحی تفاسیر خاص خود را برداشت کرده اند. به هر تقدیر فرجام شناسی و اعتقاد به موعود آخرالزمان و مسایل پیرامون از مسلمات الهیاتی دو دین است.

فرجام شناسی به دلیل این که به آینده نادیده بشر ارتباط دارد و خبر دقیقی از آن در دسترس نیست، همواره از بحث انگیزترین آموزه های ادیان بوده است. در یهودیت هم به  رغم ابهام در منشا این آموزه که گروهی آن را تحت تاثیر تلاقی اندیشه های یهودی ایرانی در ایام اسارت بابلی می دانند، مفاهیمی هم چون ماشیح، رستاخیز مردگان، جهان آینده، آخرین داوری، بهشت و جهنم وجود دارد. گفتنی است پیوستگی مفهوم این آموزه ها در نگاهی کلی آنها را در امتداد یک دیگر قرار می دهد.این نوشتار گزیده ای گزارش گونه و تفسیری از بخش ماشیح (فرجام شناسی) تلمود است. تلمود منبع سنت شفاهی آیین یهود به شمار می رود که تفاسیر مهم یهودی را دربر دارد.

ازدواج در یهودیت امری قراردای است و به لحاظ الهیاتی قداستی ندارد، اما از آنجا که موجب تقویت قوم خدا و نیز جلوگیری از بی بند و باری می شود، امری بسیار موکد است. این نوشتار بر آن است که ضمن تبیین اجمالی مفهوم و جایگاه ازدواج در یهودیت، به بیان مراحل مختلف، لوازم و نتایج آن بپردازد. در این نوشتار مراحل مختلف ازدواج؛ از قبیل نامزدی، عقد ازدواج، حقوق و تکالیف زن و مرد در چارچوب ازدواج، قباله نکاح و مفاد آن، ازدواج های حرام، اعم از حرمت دائم و موقت مطالعه می شود. مطالعه احکام ازدواج نشان می دهد این مقوله در ادوار مختلف توراتی، تلمودی، قرون وسطی و جدید دچار تحولات بسیار و گاهی اساسی شده است. این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی نوشته شده است.

مشاهده متن زرتشتیان، مسیحیان و یهودیان به عنوان «اهل کتاب» همواره در سرزمین های اسلامی و در کنار مسلمانان زیسته اند. این همزیستی از آغاز منوط به شروطی بوده که در قرارداد مربوط به «اهل ذمه» مورد پذیرش آن ها قرار گرفته است. در این قرارداد برای اقلیت ها در ایجاد فضاهای شهری و آثار معماری شروطی معین شده است. اینکه شروط قرارداد ذمه چگونه و تا چه میزان در شکل معماری و فضاهای شهرهای ایران بازتاب یافته، پرسش اصلی این تحقیق است. بنابراین، دو محله تاریخی یهودی نشین (جوباره) و مسیحی نشین (جلفا) انتخاب شده و مورد بررسی های نظام مند نگارندگان قرار گرفته است. انتخاب این دو محله به این دلیل است که از دوره صفوی تا کنون پیوسته مورد استفاده بوده و فضاهای معماری آن ها تقریبا سالم و قابل مطالعه باقی مانده است. در تحلیل داده های میدانی روشن شد که درپی افزایش قدرت فقیهان در دوره صفوی، اقلیت های ساکن در شهرهای ایران چاره ای جز اجرای شروط مطرح در قرارداد ذمه را نداشته اند. تفاوت های موجود در بافت معماری و فضای شهری دو محله جلفا و جوباره اصفهان نشان می دهد در کنار مسائل مذهبی، شرایط متفاوت سیاسی پیروان این دو مذهب سبب شده که در دوره صفوی، جوباره تنزل کند و جلفا دوره اوج خود را بگذراند. همچنین، با تیکه بر داده های تاریخی می توان گفت میزان اعمال شروط یادشده به عوامل متعددی از جمله جایگاه سیاسی یهودیان و مسیحیان و نقش حامیان بین المللی آن ها بستگی تام داشته است.

حضور چند صد ساله مهاجران یهود در جزیره العرب پی آمدهای فراوانی برای ساکنان این سرزمین به همراه داشت که در این میان بررسی وضعیت و موقعیت اقتصادی آنان در میان عرب شمالی، به ویژه در یثرب، و همچنین چگونگی تحول این جریان در دوره اسلامی، در ارزیابی روند تکوین نظام اقتصادی جامعه مدنی حایز اهمیت بسیار است. در مقاله حاضر ضمن واکاوی فعالیت های مالی یهود به منظور تبیین موقعیت اقتصادی آنان در یثرب، چگونگی تحول این جریان در عصر نبوی و روند انتقال قدرت اقتصادی یهود به مسلمانان بر اساس منابع تاریخی بررسی و به ترتیب در دو بخش این نوشتار تبیین شده است.

مناظره یکی از انواع ادبی است. سابقه مناظره به تمدن های کهن بین النهرینی برمی گردد. اما این میراث، در ادوار بعدی در زبان و ادب پارسی حفظ شده است. کهن ترین منظومه مناظره ای در ایران، درخت آسوریگ است. داستان دیگری که به این سروده شباهت دارد، قصه «میش و رز» است که به زبان فارسی است. تا آنجا که اطلاع داریم، از این داستان دو روایت برجای مانده: یکی کوتاه تر، تحت عنوان «رز و میش» که پیش از این به طبع رسیده است و دیگری «میش و رز» که اینک تقدیم خوانندگان می شود. قصه «میش و رز» در نسخه ای به خط عبری و زبان فارسی، یعنی در قالب نوشته های فارسی- یهودی برجای مانده است. با وجود آنکه متن قصه از نظر به کار بردن آرایه های ادبی و موازین عروضی و شیوایی سخن چندان درخور توجه نیست، ابعاد گوناگونی از آن، به ویژه بعد زبانشناختی اش، موجب جلب توجه پژوهندگان شده است.

چکیده پایان نامه: تحقیق پیش رو به بررسی عملکرد یهود در قرآن با تکیه بر نظر آیت الله جوادی آملی پرداخته است. در قرآن به قوم یهود و نوع اعمال این طایفه در برابر انبیا، دستورات کتب آسمانی و در برابر دین اسلام بسیار اشاره شده است. لذا از خود آیات قرآن ضرورت و اهمیت پرداختن به این موضوع را در می- یابیم . بعث انبیای متعدد در بین این قوم، برتری یهود ، توطئه و حیلت این مردمان نسبت به اسلام و تحریف تورات و مواردی از این دست که همگی موید قرآنی دارد بر ضرورت پژوهش پیش رو می افزاید. در پژوهش حاضر سعی بر این شده تا حد ممکن از نظرگاه قرآن و با استناد به تفسیر تسنیم به موضوع بپردازیم. لذا طبیعی است که روش تحقیقی در این رساله از نوع کتابخانه ای و یا اسنادی باشد. در مجموع یافته های پژوهش به اختصار عبارتند از: 1. در قرآن به طور گسترده به یهود اشاره شده است و عملکرد یهود موضوع آیات زیادی قرار گرفته است. 2. عملکرد جامعه یهود بر مبنای نص قرآنی یکسان نیست. برخی از آنان دارای کنشی منصفانه و مومنانه و برخی عملکردی متعصبانه و جاهلانه توام با لجاجت از خود به جا گذاشته اند. 3. تعبیرات به کار گرفته شده از سوی برخی از یهود نسبت به ذات قدسی اله و پیامبران و کتب آسمانی حاکی از آن است که آنان اندک احترام برای آن مقدسات قائل نبوده و هیچ گاه مطیع اوامر الهی نبودند. 4. قرآن کلام حق و سخن معتدل است لذا در بیان اعمال یهود حقوق اقلیت مصلح از یهود را پاس داشته است و به نیکی از صالحان امت یهود یاد کرده است

‫پژوهش درباره ی«عملکرد یهود درزمان خلفای سه گانه»حاصل مطالعه درسه زمینه ی:تاریخ اسلام،تاریخ خلفا«خلفای سه گانه»و تاریخ یهود است، بسیاری ازافسانه هاو داستان ها و روایاتی که امروزه درلابه لای کتب دینی ما مسلمانان( اعم ارقصه های انبیاء، احادیث و تفاسیر یافت می شود محصول عملکرد یهود در این دوره است. در این نوشتار،ابتدا تاریخچه یهود قبل از بعثت سپس یهود در عصر بعثت از دیدکاه قرآن، مراحل مواجهه پیامبر(ص) با یهود، موضع ایشان در قبال مراجعه به یهود، یهود در زمان خلفای سه گانه هریک به تقکیک، شخصیت های مقاوم در برابر تهاجمات فرهنگی یهود و در دو بخش آخر حوزه های تهاجم فرهنگی یهود به فرهنگ اسلامی و طرح نظریه جواز رجوع به یهود و نقد و بررسی آن مورد مطالعه و پژهش قرار گرفته است. در این پژوهش، روش تحقیق کتابخانه ای و میان رشته ای است و کلید واژه های آن عبارتند از: عملکرد، یهود، خلفای سه گانه، اسرائیلیات. Summary The research about" the action of the jews in the three caliphs time is the result of study in three files: Islamic history, the caliphs(the three caliphs) and the jews history. Most of the legends, stories(such as prophetic stories, traditions and commentaries) which are found in our Islamic books is the result of the jews action in that time. In this writing first it is dealt with the history of the jews before prophetic mission then the jews in the opinion of Koran in prophetic mission time, the prophet conforontation processes with the jews, his persistant people in front of the jews cultural invasions and in last two chapters is dealt with the areas of the jews cultural invasion to Islamic cultural and the theory of running permit to the jews and its criticism.