جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: تجدید چاپ از مقالات پرینستون: مجله بین رشته ای مطالعات خاورمیانه، جلد نهم. «فیلسوف و پزشک ابوعلی بن سینا (متوفی 1037 میلادی) که در غرب با نام لاتینی خود ابن سینا شناخته می شود، یکی از تأثیرگذارترین متفکران قرون وسطی اسلامی و لاتین بود. مقالات این جلد به موضوعات اساسی در روان شناسی، معرفت شناسی، فلسفه طبیعی و متافیزیک ابن سینا همچنین در این جلد گنجینه ای از عکس آماری از دست نوشته های ابن سینا که اخیراً در مرکز تحقیقات آمریکایی در مصر کشف شده است، شرح داده شده است."--ژاکت.

ترجمه ماشینی: فیلسوف و پزشک قرن یازدهم، ابوعلی بن سینا (متوفی 1037 م.) در غرب با نام لاتینی خود ابن سینا شناخته می شد. این کتاب با تجزیه و تحلیل منابع و تکامل متافیزیک ابن سینا، بر پاسخ هایی که او و پیشینیانش به دو جفت سوال اساسی دادند تمرکز می کند: روح چیست و چگونه بدن را ایجاد می کند. و خدا چیست و چگونه جهان را به وجود می آورد؟ ابن سینا برای پاسخ به این چالش ها مفاهیم و تمایزات جدیدی را ابداع کرد و مفاهیم قدیمی را دوباره تفسیر کرد. نویسنده نتیجه می گیرد که نوآوری های ابن سینا نقطه عطفی در تاریخ متافیزیک است. متافیزیک ابن سینا نقطه اوج دوره ای از سنتز است که طی آن فیلسوفان یک پروژه نوافلاطونی (آشتی دادن افلاطون با ارسطو) را با یک پروژه مشاء (آشتی دادن ارسطو با خود) با هم ترکیب کردند. ابن سینا همچنین در آغاز دوره ای قرار دارد که در طی آن فیلسوفان به دنبال ادغام نسخه عربی سنتز قبلی با الهیات اعتقادی اسلامی (کلام) بودند. متافیزیک ابن سینا به طور قابل توجهی بر اندیشه مکتبی اروپایی تأثیر گذاشت، اما تأثیر عمیق‌تری بر تاریخ فکری اسلامی گذاشت - مشکلات فلسفی و فرصت‌های مرتبط با سنتز ابن سینا تا پایان قرن نوزدهم مورد بحث قرار گرفتند.

شالودۀ فلسفۀ فارابی و ابن‌سینا بر محور عقل استوار است و هرچه از ایندو فیلسوف دور میشویم، شهود و کشف، جای عقل فلسفی را میگیرد. مهمترین ویژگی مکتب اصفهان را آمیزش دو رهیافت عقلی و عرفانی دانسته‌اند. مدعای این مکتب، تلفیق وجه حکمي و برهانی با آموزه‌های دینی و بطور خاص اندیشه‌های قرآني‌ـ‌روایی امامیه است. تمامي متفکران مکتب اصفهان به شرح و بسط جوامع حدیثی امامیه پرداخته یا تفسیری بر مبنای حکمت عقلی از قرآن نگاشته‌اند. رویکرد تفسیر رمزی و تمثیلی گرچه از ابن‌سینا رواج پیدا کرد اما شرح بر احادیث و جوامع روایی از ویژگیهای منحصر بفرد مکتب اصفهان است. این مشی تاکنون ادامه پیدا کرده و فیلسوفان برجستۀ پساصدرایی نیز اهتمام به تفسیر آیات و شرح روایات را بخشی جدایی‌ناپذیر از سنت فلسفی تلقی کرده‌اند. شاید در این میان تنها علامه طباطبایی استثنا باشد که تمایز این‌دو قلمرو را مورد توجه و تأکید قرار داده است. به‌هر روی، پرسش اساسی اینست که آیا مکتب اصفهان و در رأس آن، نظام فلسفی ملاصدرا، یک اندیشۀ فلسفی و برهانی است یا تابعی از اندیشۀ دینی بوده و مبنای برهان صرفاً برای دستیابی به تفکری از پیش صادق، بکار گرفته شده است؟ ملاصدرا و پیروانش به این معضل توجه داشته‌ و بر سازگاری این ‌دو شیوه تأکید نموده‌اند. پرسشهاي مهم در این بحث عبارتند از: 1ـ آیا باید روش برهان عقلی و منهج کاملاً دینی را متمایز و متفاوت تلقی کرد؟ 2ـ در صورت تمایز، کدامیک تابع دیگری است؟ 3ـ آیا در فلسفۀ ملاصدرا برهان عقلی، اصل است یا دفاع از شریعت و اندیشه‌های وحیانی؟ 4ـ امور عقلی که قابل اثبات و رد هستند و آموزه‌های شریعت که ردناپذیر و انکارناشدنی‌اند، چگونه قابل جمع میباشند؟ در این نوشتار کوشش خواهیم کرد تا نشان دهیم تلاش ملاصدرا برای ایجاد این سازگاری، چندان قرین توفیق نبوده و مجبور شده یا دست از برهان عقلی بشوید یا دین را مورد تأویل عقلی قرار دهد تا سازگاری را امکانپذیر نماید.