جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه فلسفه
>
حکمت نظری
>
فلسفه (خاص)
>
فلسفه الهی
>
فلسفه اسلامی
>
امور عامه
>
احکام کلی وجود
>
احکام سلبی وجود
>
جوهر
>
جوهر مجرد
>
عقل ( جوهر )
>
عقول طولیه
>
عقول عشره
>
عقل فعال
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
تعداد رکورد ها : 165
عنوان :
نبوت طبیعی از دیدگاه آکوئیناس و ابن سینا
نویسنده:
رضا اکبریان، علیرضا فاضلی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
آکوئیناس
,
نبوت
,
پیشگویی
,
نبوت الهی
,
نبوت طبیعی
,
ابن سینا
,
فلسفه بوعلی
,
فلسفه تطبیقی
کلیدواژههای فرعی :
لطف ,
انبیاء(ع) ,
علم الهی ,
وحی الهی ,
عناصر اربعه ,
عقل فعال ,
شی ء محسوس ,
مکتب رواقی ,
خیال(معرفت شناسی) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
توماس آکوئیناس ذیل بحث نبوت که خود ذیل بحث لطف الهی است، مفهوم نبوت طبیعی را به کار می گیرد و آن را از نبوت الهی که عطیه روح القدس است، جدا می کند. او تبیین فیلسوفان از جمله ابن سینا را از نبوت، تنها در حیطه نبوت طبیعی می گنجاند. این نوشتار می کوشد تا با تحلیل معنایی نبوت طبیعی ناظر به مبانی آکوئیناس، معنی دقیق آن را روشن کند؛ هم چنین در پی روایی نسبت نبوت طبیعی به تبیین ابن سیناست. علاوه بر آنکه مفهوم نبوت طبیعی نزد آکوئیناس به رغم سعی او در شفاف سازی مبهم باقی می ماند، این مفهوم در پیوند با نظر او آموزه ای قدسی است و هم چنین بستگی به نحوه اکتساب عقلانیات دارد. که در اینها با ابن سینا اختلاف مبنایی دارد. همین اختلاف رویکردها می تواند به این نتیجه رهنمون شود که تبیین ابن سینا حداقل از دیدی درونی، نبوت کاملاً الهی است و برآمده از طبیعت نیست. استفاده آکوئیناس از مفهوم نبوت طبیعی که در راستای مبانی اوست، در حقیقت راه را برای تبیین فلسفی نبوت می بندد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 63 تا 86
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
سعادت از نظر ابن سینا
نویسنده:
عین الله خادمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سعادت
,
جسمانی
,
سعادت عظمی
,
روحانی و جامع نگر
,
فلسفه بوعلی
,
فلسفه اخلاق (عام)
کلیدواژههای فرعی :
کمال و سعادت ,
اقسام سعادت ,
هیئت اذعانیه ,
افعال نفس ,
عقل فعال ,
خیر اعلی ,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) ,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
عقل بالملکه ,
عقل بالفعل ,
عقل مستفاد ,
سعادت و فضیلت ,
هیئت استعلانیه ,
سعادت مشکک ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ابن سینا سعادت را به مطلوب بالذات و غایت لذاته تعریف می کند. او سعادت را از یک حیث به دوقسم 1. سعادت در قیاس با قوای مختلفی نفس و 2. سعادت در ارتباط با خود نفس تقسیم می کند. او از جهت دیگر، سعادت را به جسمانی (بدنی) و روحانی (نفسانی) تقسیم می کند و بر این باور است که سعادت روحانی اصل و سعادت جسمانی فرع است. هم چنین از حیث دیگر، سعادت را به مطلق و مقید تقسیم می کند و مدعی است که سعادت و شقاوت مطلق در دنیا قابل حصول نیست. و در نهایت، در پاسخ به پرسش چیستی سعادت قصوی و امکان دستیابی به آن در دنیا، سخن می گوید. گرچه بوعلی در آثار متعددش درباره ملاک دستیابی به سعادت عظمی به گونه ای متفاوت اظهارنظر می کند، اما این وجوه مختلف قابل جمع هستند و در مورد امکان دستیابی به سعادت قصوی در دنیا، بر این باور است که این امر در دنیا دست یافتنی نیست.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 113 تا 140
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مفهوم و هویت شناسی وحی در ادیان ابراهیمی
نویسنده:
یحیی نورمحمدی نجف آبادی، محمدرضا نورمحمدی نجف آبادی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ادیان ابراهیمی
,
وحی
,
پیامبران اولوالعزم
,
وحی الهی
,
انسان و خدا
,
فلسفه دین
کلیدواژههای فرعی :
الهام(افعال الهی) ,
هدایت تکوینی ,
عالم برزخ ,
انجیل ,
تورات ,
نهضت رمانتیسم ,
برهان تجربه دینی (مسائل جدید کلامی) ,
الهیات طبیعی ,
عقل فعال ,
قرآن ,
وحی در قرآن ,
آموزه ی تجسد مسیحی (آموزههای دین مسیحیت) ,
دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته) ,
دین مسیحیت (ادیان زنده) ,
دین یهود (ادیان غرب) ,
ارتباط رسالی ,
عالَم مثال(قسیم عالم معانی و ارواح و اجسام) ,
دیدگاه زبانی وحی ,
دیدگاه غیرزبانی وحی ,
اشاره پنهانی ,
وحی صوتی ,
وحی معنایی ,
وحی الفاظ ذهنی ,
قوه عاقله پیامبر ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
,
جعفر سبحانی
چکیده :
وحی را یکی از ارکان مهم و امور مشترک در میان ادیان راستین، به ویژه ادیان ابراهیمی می توان به حساب آورد. در عین حال، شاهد اختلافات بسیار عمیقی در میان اندیشمندانِ این ادیان در رابطه با تعریف و تلقی آنها از وحی می باشیم. حتی در خود هریک از این ادیان، طیف های مختلف، دیدگاه های گوناگونی در این باره دارند. این مقاله به روش تحلیلی توصیفی پس از آنکه معنای لغوی وحی را بیان نموده، به تبیین و تعریف و بررسی نظریات مطرح شده از وحی در اسلام و یهودیت و مسیحیت پرداخته است. در اسلام، دیدگاه متکلمان و فیلسوفان مسلمان را بیان نموده ایم. در مسیحیت نیز دیدگاه های زبانی، غیرزبانی و دیدگاه وحی غیرزبانی درونی و تجربی را مورد توجه قرار داده ایم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 77 تا 88
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
معرفت شناسی توماس آکوئیناس و نقش خداوند در آن
نویسنده:
نفیسه اهل سرمدی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
آکوئیناس
,
الهیات مسیحی
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
عقل(منطق)
,
معرفت
,
فلسفه دین
,
ایمان
,
Epistemology شناخت شناسی - بحث معرفت (مجتبوی)
کلیدواژههای فرعی :
ادراک حسی ,
ادراک عقلی ,
متعلق ادراک ,
جامع الهیات ,
تجربه گرایی (مسائل جدید کلامی) ,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) ,
تجربه حسی ,
صدق گزارههای دینی ,
عقلانیت دینی ,
عقل فعال ,
یقین ,
عقل گرایی(مقابل تجربه گرایی) ,
عقل و اراده ,
نظریه شناختگرایی ,
اثاره عقول ,
الهیات غیر عقلی ,
رد بر کفار ,
گزاره های عقلانی ,
خدا و ایمان ,
الهیات عقلانی ,
پرهیزگاری و شناخت ,
عقل و فهم ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
متون فلسفی سرشار از مباحث گسترده ای در عرصه معرفت شناسی است. این نوشتار در پی تبیین نظریه شناخت از دیدگاه توماس آکوئیناس و برجسته نمودن جایگاه خداوند در این منظومه فکری است. بدین منظور، بحث از جایگاه عقل و ایمان، از مسائل ضروری این نوشتار است. پژوهش حاضر، که با مراجعه به آثار خود توماس و نیز آنچه که در مورد او به نگارش درآمده انجام گرفته است، بر این باور است که در اندیشه توماس گزاره های دینی در نسبت با گزاره های عقلانی درجه یقین بالاتری را به خود اختصاص می دهند. در نظر او، انسان بدون امدادهای وحیانی از کسب حقیقت ناتوان است. به نظر نگارنده، اعتقاد به خداوند از سه جهت در فلسفه توماس اهمیت دارد: خداوند به مثابه عنصر اصلی در باب ایمان، خداوند به مثابه متعلق شناخت؛ خداوند به عنوان غایت تمام معارف بشری.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 103 تا 115
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تبيين وجودشناختى متعالى يا ناسوتى شدن انسان با رويكرد حكمت متعاليه
نویسنده:
محسن ايزدى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
انسان شناسی ملاصدرا
,
علم النفس ملاصدرا
,
03. انسان شناسی Human nature
,
علم نفس
,
حکمت متعالیه
کلیدواژههای فرعی :
عالم ماده ,
اهل بیت(ع) ,
تجرد نفس ناطقه ,
خلق آدم (ع) ,
رابطه نفس (ذهن) و بدن (جسم) ,
الم ,
لذت ,
لذت عقلی ,
عقل فعال ,
علیت ,
قرآن ,
عقل(منطق) ,
تکامل عقلی ,
انسان متعالی ,
عالَم خیال(مقابل عالَم حقیقت) ,
حس(قوه حاسه) ,
خیال(معرفت شناسی) ,
انسان ناسوتی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
بنا بر اصول فلسفى حكمت متعاليه، نفس انسان از جسم نشئت گرفته و نفس و بدن چنان در هم تنيده اند كه بدن از مراتب نازله نفس است؛ بدن مادى ـ كه مرتبه اى از مراتب وجود انسان است ـ و دنياى مادى ـ كه وجود انسان را احاطه نموده ـ زمينه ناسوتى و مادى شدن وجود انسان را فراهم كرده اند. بنابراين، اگر انسان با تلاش خود و استمداد از دين الهى، استعدادهاى فطرى خود را در قلمرو عقل نظرى و عقل عملى تكامل ندهد، استكمال او در مرتبه حس و خيال متوقف خواهد شد. به عقيده صدرالمتألهين تعداد اندكى از انسان ها به كمال عقلى نايل مى شوند. حس و خيال، ايستگاه (توقفگاه) تكامل بسيارى از انسان هاست. مقاله پيش رو با تبيين هستى شناختى و روش تحليلى ـ توصيفى و با رويكرد حكمت متعاليه، به بررسى و تبيين فرايند متعالى يا ناسوتى شدن انسان مى پردازد. تحقيقات فلسفى، آيات قرآنى، روايات معصومان عليهم السلام، مطالعات پسينى و تجارب تاريخى، نشان مى دهند كه انسان هاى متعالى و ملكوتى در اقليت و انسان هاى ناسوتى و دنيامدار در اكثريتند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 53 تا 64
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تناظر قرآن و انسان در حکمت صدرایی و نتایج این رویکرد در زبان دین
نویسنده:
مجید صادقی حسن آبادی، محمدحسین میردامادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
زبان دین (مسائل جدید دین شناسی)
,
زبان قرآن
,
حکمت متعالیه
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
تفسیر قرآن
,
فلسفه دین
,
رابطه انسان و قرآن
,
زبان دین (فلسفه دین)
کلیدواژههای فرعی :
نظام تکوین و تشریع ,
لسان قوم (علوم قرآن) ,
خلافت الهی ,
علم حضوری ,
اهل بیت(ع) ,
انجیل ,
روح معنا ,
قوس صعود ,
قوس نزول ,
گزاره دینی ,
تفسیر أنفسی ,
ابطال پذیری گزاره های دینی ,
صدق گزارههای دینی ,
نفس نبوی ,
فلسفه پوزیتیویسم ,
عقل فعال ,
نزول قرآن ,
علم الیقین ,
انسان در قرآن ,
دین مسیحیت (ادیان زنده) ,
فلسفه زبان ,
عالَم خیال(مقابل عالَم حقیقت) ,
عرفی بودن زبان قرآن ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
تخیل(راه های معرفت) ,
حواس ظاهر(مقابل باطن) ,
حواس باطن(مقابل ظاهر) ,
عصر نزول قرآن ,
مراتب قرآن ,
روح قدسی انسان ,
ساحت انفسی زبان ,
نظریه غیرشناختاری زبان ,
نظریه شناختاری زبان ,
واقع نمایی زبان ,
عالم ارواح قدری ,
مرتبه فرقانیت ,
علوم تفصیلی نفسانی ,
لوح خیال ,
عالم حس ,
الفاظ حسی قرآن ,
نظریه زبان عرفی ,
زبان طولی انفسی قرآن ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
جعفر سبحانی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
,
امام خمینی
شاپا (issn):
6123 2251
چکیده :
مقالهی حاضر به بررسی تناظر قرآن و انسان در حکمت متعالیه میپردازد و ناظر به کاربرد حقیقی و غیراعتباری زبان دین در اسلام (زبان قرآن) با رویکرد حکمت متعالیه است. این نوشتار ضمن طرح اهم مسائل و مبانی حکمت متعالیه، دیدگاه خود را در بحث زبان دین و قرآن بیان میکند. همچنین با عنایت به تئوری ترکیبی زبان دین و مراتب مختلف دین، لزوم توجه به ساحت انفسیِ زبان قرآن را متذکر میشود. در طی این مقاله، خواننده ضمن مرور اجمالی نظریات گوناگون در باب زبان دین و قرآن، به افقهای درخور تأملی در این مسأله راه مییابد. همچنین نظرهای متمایز مفسران در باب مسألهی «لسان قوم» مورد بررسی قرار میگیرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 1 تا 30
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
سابقه «پیر ما» در غزلی از حافظ
نویسنده:
نصراله پورجوادی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عطار
,
حافظ شیرازی
,
«پیر ما»
,
حسین بن منصور حلاج
,
ادبیات عرفانی
,
پیر (عرفان)
کلیدواژههای فرعی :
مسجد ,
10. شریعت/ Šarīʿa ,
خرابات ,
شیخ صنعان ,
عهد الست (میثاق) ,
عقل فعال ,
سالک ,
چکیده :
حافظ در بیت «دوش از مسجد سوی میخانه آمد پیر ما / چیست یاران طریقت بعد از این تدبیر ما» از پیری یاد می کند که در ابتدا خراباتی نبوده، بلکه اهل طریقت و مسجد بوده و حال، ناگهان خراباتی شده است. منظور حافظ از این شخصیت که «پیر ما» خوانده شده چه کسی بوده است؟ آیا این پیر، شخصیتی تاریخی و واقعی بوده یا صرفا شاعر، در عالم خیال خود، او را خلق کرده است؟ برخی از مفسران قدیم و جدید حافظ، مقصود از این پیر را «شیخ صنعان» (در داستان منطق الطیرِ عطار) می دانند، ولی به دلایل مختلف این تفسیر نمی تواند درست باشد. در این مقاله، با توجه به آنچه شاعران عارف پیش از حافظ، و به ویژه عطار، گفته اند و نیز با توجه به دیگر ابیات حافظ، اثبات شده است که مقصود حافظ از «پیر ما» حسین بن منصور حلاج است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 51 تا 65
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حاکم آرمانی و عالم خیال در حکمت سیاسی اشراقی
نویسنده:
احمد بستانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سهروردی
,
حاکم آرمانی
,
عرفان اسلامی
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
فلسفه سیاست
,
عالَم خیال(مقابل عالَم حقیقت)
,
اندیشه سیاسی در اسلام
کلیدواژههای فرعی :
عرفان و سیاست ,
سلوک عرفانی ,
عقل فعال ,
مقام ولایت(قسیم مقام نبوت و رسالت و خلافت ,
علم حضوری(مقابل علم حصولی) ,
نظریه اضافه اشراقی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
شهاب الدین سهروردی با تاسیس حکمت اشراقی تحولی عظیم در تاریخ اندیشه ایرانی ایجاد کرد. حکمت اشراقی نگرش نوینی فراهم آورد که بر وجوه مختلف حیات فکری ایرانیان، و از جمله اندیشه سیاسی ایرانی، تاثیری جدی و تعیین کننده برجای گذاشت. نظام وجودی و معرفتی اشراقی میدان فلسفی و فضای نوینی فراهم آورد که در ذیل آن شرایط امکان پیدایش افقی نو در تاریخ اندیشه سیاسی ایرانی فراهم گشت. از آنجا که مهم ترین پرسش در فلسفه سیاسی اسلامی به حاکم آرمانی و خصوصیات او مربوط می شود، شیخ اشراق با عرضه پاسخی جدید به این پرسش تحولی در تاریخ اندیشه سیاسی فراهم آورد. تا پیش از سهروردی، نظریه حکومت فیلسوف، که به ویژه به دست فارابی و حکمای سیاسی مشایی بسط داده شد، نظریه غالب در فلسفه سیاسی اسلامی بود؛ اما، شیخ اشراق برای نخستین بار به طرح لزوم حکومت «قطب» که همان انسان کامل عرفانی است، پرداخت و اعتقاد داشت تنها در صورت حکومت چنین فردی نظام سیاسی هماهنگ با سامان عالم و تحت تدبیر الهی قرار خواهد گرفت. عنایت سهروردی به لزوم حکومت چنین فردی بر مبانی وجودشناختی و معرفت شناختی مبتنی است که در علم الانوار اشراقی تدوین گشته اند و همان گونه که هانری کربن (1903-1979)، سهروردی شناس برجسته معاصر، توضیح داده است، «عالم خیال» را باید یکی از مهم ترین عناصر آن دانست. در پژوهش حاضر می کوشیم ضمن تبیین اندیشه سیاسی سهروردی و بازسازی نگرش وی به مساله حاکم آرمانی و ویژگی های وی، نسبت میان عالم خیال، به مثابه عالمی مابین عوالم معقول و محسوس که پشتوانه وجودی شهود اشراقی است، با بحث حاکم آرمانی و مشروعیت سیاسی او در آیین سیاسی اشراقی پیوند برقرار کنیم و نشان دهیم در اندیشه سیاسی اشراقی مهم ترین ویژگی حاکم آرمانی را باید در ارتباط وی با عالم خیال، به مثابه دریچه ای بر عوالم برتر و واسطه ای برای تحقق تدبیر الهی بر روی زمین جستجو کرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 31
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی و تحلیل رویکرد ذهنگرایی در معرفتشناسی توماس آکوئیناس
نویسنده:
غلامحسین خدری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
آکوئیناس
,
کوژیتو
,
اصل آنتروپیک
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
عقل فعال
,
ذهن گرایی
,
عقل منفعل
کلیدواژههای فرعی :
قوای عقلانی ,
رابطه عقل و وحی ,
سوبژکتیویسم ,
معرفت شناسی توماس ,
عقل گرایی دومینیکی ,
تجربه گرایی توماس ,
نظریه اشراق الهی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
اگرچه ذهنگرایی و همچنین انسانمداری را میتوان از جمله شاخصههای بارز رهاورد رنسانس و فلسفه غرب پس از آن، به شمار آورد، در همین راستا شاید بتوان این رویکرد را در افکار کسانی همچون سنت توماس که متقدم بر رنه دکارت فرانسوی و برونوی ایتالیایی بودهاند، نیز یافت. وی که در فرایند حصول معرفت، تابع نظریه تجرید و انتزاع ارسطو است، پیرو موضع ارسطو در این باب، جایگاه عقل فعال و منفعل را درون نفس انسانی میداند و قائل به حلول آن در نفس است. آکوئیناس نظریه اشراقی شناخت را نمیپذیرد و اساساً معرفت را امری بشری میداند. ذهنگرایی که همانا تأکید بر سهم فاعل شناسا در حصول شناخت است؛ را میتوان در اندیشه این متکلم و فیلسوف مسیحی قرن سیزدهم، که خود آغازگر دوره غلبه تفکر عقلی در قرون وسطی است، مشاهده نمود. بدین ترتیب مدعای این خامه خیلی دور از واقعیت نیست که نظام کوژیتوی دکارتی و ای بسا ایدئالیسم استعلایی کانت هم، از این لحاظ وامدار آکوئیناس بوده باشد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 47 تا 64
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقش خیال در مکاشفات صوری از دیدگاه سهروردی و ملاصدرا
نویسنده:
محمد ابراهیم نتاج
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ادراک تخیلی
,
خیال منفصل
,
خیال متصل
,
مکاشفه صوری
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
فلسفه اسلامی
,
حکمت متعالیه
,
صورت مثالی
,
عالَم مثالی(حکمت اشراق)
,
عالَم خیال(مقابل عالَم حقیقت)
,
مکاشفه(معرفت شناسی)
کلیدواژههای فرعی :
انوار اسپهبدیه ,
عالم عقول ,
سلوک ,
قوه جسمانی ,
عقول طولیه ,
عقل فعال ,
سالک ,
عالَم مثال(قسیم عالم معانی و ارواح و اجسام) ,
خیال(معرفت شناسی) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
کاربرد خیال در مباحث هستی شناسی و معرفت شناسی عرفان همواره مورد توجه اهل نظر در علوم فلسفی و شهودی بوده است؛ در این میان خیال در تحقق و تبیین بخش عظیمی از مکاشفات پیش روی عارف، نقش اساسی ایفا میکند. سهروردی و ملاصدرا در تبیین این مسأله، خیال را به دو قسم متصل و منفصل تقسیم میکنند. خیال متصل یکی از قوای باطنی انسان و نگهدارنده صور خیالی است و خیال منفصل عالمی مستقل است که حد فاصل میان عالم عقل و عالم حس است. از نظر ملاصدرا نفس عارف با سلوک باطنی میتواند توسط خیال متصل با خیال منفصل ارتباط و اتحاد برقرار کرده، صور مثالی را که به خیال متصل تنزل کرده است مکاشفه کند. ثمره این مکاشفه، اتحاد نفس با مشهود خود و علم حضوری به آن است. اما سهروردی گرچه برغم ملاصدرا قوه خیال را مادی میداند و سنخیت میان این قوه با عالم مثال را نمیپذیرد، ولی چون مدرِک اصلی صورتهای مثالی را نفس میداند، پس تبیین سهروردی از چگونگی تحقق مکاشفه صوری، منطقی خواهد بود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 183 تا 204
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
تعداد رکورد ها : 165
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید