جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
نفس آدمی
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
تعداد رکورد ها : 36
عنوان :
بررسی ارزشیابی ملاصدرا از براهین وجود خدا
نویسنده:
محمد انتظام
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
خداشناسی
,
اثبات وجود خدا
,
الهیات(کلام جدید)
,
اثبات وجود خدا
,
حکمت متعالیه
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
براهین اثبات واجب(حکمت نظری)
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
علم حصولی ,
شواهد الربوبیه ,
برهان صدیقین (اثبات خدا) ,
نفس آدمی ,
مراتب هستی ,
ممکن الوجود ,
واجب الوجود ,
برهان حدوث (اثبات خدا) ,
برهان لمی (منطق) ,
اصل علیت ,
الحدوث ,
کمالات وجودی ,
صفات الهی در حکمت متعالیه ,
حدوث ,
صفات الهی ,
علم حضوری ,
نظام هستی ,
کمالات وجودی انسان ,
قرآن ,
برهان امکان و وجوب (اثبات خدا) ,
عقل مفارق ,
برهان ان ,
صفات خدا ,
برهان شبه لم ,
ملاک منطقی ,
ملاک غیر منطقی ,
برهان پدیده محور ,
علم نفس ,
عقل ( جوهر ) ,
ماهیت ممکن ,
علیت ,
برهان امکان ,
برهان حدوث ,
برهان صدیقین ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
قرآن ,
عین ربط بودن معلول ,
برهان صدیقین در حکمت متعالیه ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
برهان لمّ (مقابل برهان انّ) ,
برهان انّ (مقابل برهان لمّ) ,
صورت منطقی برهان صدیقین ,
برهان مکمل ,
صورت برهان صدیقین ,
برهان از طریق وحدت عالم ,
برهان تغییر ماهیت ,
تعمیم علیت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
محمدرضا مظفر
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
تحلیل و بررسی براهین وجود خدا، بخش مهمی از اهتمام و دلمشغولی صدرالمتالهین را در مباحث خداشناسی، به خود اختصاص داده است. ارزشیابی این برهانها بر اساس ملاکهای مختلف، از جمله تلاشهای ستودنی او به شمار میرود که کمتر مورد توجه واقع شده است. در این مقاله، پس از اشاره به عناوین این برهانها و بیان دستهبندیهای مختلف صدرا از آنها، ملاکهای ارزشیابی برهانها معرفی میشود. سپس، مهمترین ملاکها را ـ که ملاکهای طرحشده در دانش منطق است و بر اساس آنها برهانهای وجود خدا به برهان «ان» و برهان «ان مطلق» و «دلیل» تقسیم میشود ـ تبیین کرده، مستندات آنها را بیان خواهیم کرد؛ و آنگاه، نشان خواهیم داد که به لحاظ معیارهای منطقی، ارزش معرفتی برهان صدیقین و دیگر برهانهای وجود خدا، تفاوتی ندارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 55 تا 80
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ابهاماتی پیرامون نظریه ی معاد جسمانی صدرا
نویسنده:
زهرا مصطفوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
معاد(کلام)
,
معاد جسمانی از نظر ملاصدرا
کلیدواژههای فرعی :
حکمت متعالیه ,
حرکت جوهری ,
شواهد الربوبیه ,
نفس آدمی ,
رابطه نفس و بدن ,
حشر ,
مرگ ,
برزخ ,
بدن برزخی ,
بدن عنصری ,
قوه خیال در فلسفه صدرا ,
بدن جدید انسان ,
نفوس کملین ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
نظریه ی معاد جسمانی یکی از مسائل مهم علم کلام است که فلاسفه ی اسلامی تلاش کرده اند تا بر اساس نظریات فلسفی خویش، آن را اثبات و کیفیت آن را بیان کنند. صدرالمتالهین در تبیین این نظریه، بر اساس مبانی خاص حکمت متعالیه، مسیری را پیموده که مورد پذیرش فلاسفه ی متاخر قرار گرفته است. به نظر نگارنده، نظریه ی ملاصدرا با همه ی مزایایی که دارد، دارای ابهامات و نقایصی است که در این مقاله به آن ها اشاره می شود. ابهام از جهت اصل نظریه، رابطه ی بدن برزخی با بدن دنیوی تکامل یافته و معاد جسمانی برای نفوس کملین از ابهامات اصلی این نظریه است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 147 تا 154
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حلّ چالش ثنویت ذهن و عین در حکمت متعالیه ملّاصدرا
نویسنده:
رضا اکبریان، حسین قاسمى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
وجود ذهنی
,
اختلاف تشکیکی
,
عقل فعال
,
واقعگرایی = رئالیسم (مکتب فلسفی)
,
حقیقت هستی
,
صور محض
,
قیام صدوری صور نفسانی
کلیدواژههای فرعی :
نفس آدمی ,
مشاء ,
استکمال نفس ,
ظهور ظلی ,
وحدت شخصی وجود ,
واقع نمایی ,
سوفسطایی ,
صور محض ,
جعل وجود ,
حکمت متعالیه ,
اصالت وجود ,
وحدت تشکیکی وجود ,
رابطه عین و ذهن ,
ثنویت ذهن و عین ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
از دیرباز، مسئله نسبت ذهن و عین ـ و ملاک واقع نمایى آن ـ در مکاتب مختلف فلسفى مطرح بوده است. افلاطون واقع نمایىِ ذهن را براساس «وجود عینى مُثُل، وجود پیشینى نفس، و تذکّرى بودن معرفت» تبیین کرد. ارسطو نیز وحدت ذهن و عین را در «صور مجرّد» جست و جو نمود. در جهان اسلام، «تمایز وجود و ماهیت» باعث شد تا تقرّر ماهوى بیش از پیش برجسته گردد و معضل وجود ذهنى جدّى تر پیگیرى شود. ابن سینا بر این اساس بود که «خدا و عقل فعّال» را به عنوان موجوداتِ مجرّد، ضامن این حاکویت دانست. نویسندگان این مقاله تلاش مىکنند نشان دهند ملّاصدرا، بهتر از پیشینیان خود، به این مسئله پرداخته است. او ثنویت ذهن و عین را با استفاده از «اصالت وجود، اصل تشکیک در حقیقت وجود، اصل تعلّق جعل به وجود، قیام صدورى صور علمیه به نفس و حرکت اشتدادى نفس»، به وحدت مى رساند. او با استفاده از این اصول، هر دو ساحت ذهن و عین را در حقیقت عینیه واحده وجود به وحدت مىرساند. تعبیر وى از وجود ذهنى در مرتبه وحدت تشکیکى وجود «وجود ظلّى»، و در مرتبه وحدت شخصى وجود «ظهور ظلّى» است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 11 تا 36
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
فرایند استکمال نفس از دیدگاه ابنسینا
نویسنده:
علیرضا اسعدی، حسن معلمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نفس آدمی
,
تکامل نفس
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
علم نفس
,
تجرد نفس (فلسفه)
کلیدواژههای فرعی :
اتصال نفس به عقل فعال ,
سعادت ,
ملکات اخلاقی ,
سعادت و تعقل ,
عقل بالفعل ,
انقطاع از عالم محسوس ,
تمایز عقل نظری و عملی ,
استکمال نظری نفس ,
حقیقت تعقل ,
انطباع صور عقلی ,
نسبت نفس و عقل فعال ,
افاضه صور معقول ,
حلول صور اشیاء در نفس ,
نسبت نفس با صور معقول ,
استکمال عملی نفس ,
استکمال نفس پس از مرگ ,
هیئت استیلائیه ,
حقیقت لذت و الم ,
جسم فلکی ,
عرض بودن استکمال نفس ,
سعادت نفس ,
تهذیب نفس ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شابک (isbn):
6024-2251
چکیده :
نفس از دیدگاه فلاسفه، جوهری مجرد است که از استکمال برخوردار است. ایشان علم و عمل را عامل استکمال نفس میدانند. اما تأثیر این دو در نفس انسانی چگونه است و نفس در مسیر استکمال چه فرایندی را طی میکند؟ علاوه بر این، آیا پس از مرگ نیز استکمال نفس ادامه مییابد یا آنکه حرکت استکمالی آن با مرگ پایان میپذیرد. در این مقاله با دیدگاه ابنسینا در این زمینه آشنا میشویم. این نوشتار به این شبهه نیز میپردازد که چگونه فلاسفه با آنکه نفس انسان را مجرد میدانند و بر این باورند که مجردات از ثبات برخوردارند، از تکامل و حرکت نفس سخن گفتهاند؛ به عبارت دیگر چگونه ثبات مجرد با حرکت و استکمال نفس سازگار است؟ در این زمینه تبیینهای متفاوتی ارائه شده است. ابنسینا این مسئله را براساس ثبات جوهر و حرکت در اعراض پاسخ داده است. در مورد این تبیین نیز به داوری خواهیم نشست.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 57 تا 80
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقش عوامل معنوی در معرفت با تکیه بر قوه وهم از نگاه ملاصدرا
نویسنده:
رضا محمدزاده ,عباسعلی منصوری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
خطای ذهن
,
عوامل معنوی
,
معرفت
,
وهم(معرفت شناسی)
کلیدواژههای فرعی :
نفس آدمی ,
دعا ,
ادراک انسان ,
زهد ,
ذکر ,
تاثیر عوامل غیر معرفتی بر معرفت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
نوشتار حاضر، بر اساس تحلیل آرای ملاصدرا و طرح مباحثی چون چیستی وهم و چرایی تاثیر آن در ایجاد خطای ذهن، نشان می دهد که از دید صدرا، انسان اندیشنده محض نیست و باورهای انسان را نباید مطلقا از مقوله افعال ارادی او دانست. به عبارت دیگر، در تحقق باورهای انسان، عوامل معنوی نیز- که فراتر از امور طبیعی بوده و برای انسان ملموس نیستند، اما پیوسته در تعامل با انسان اند- نقش مهمی ایفاء می کنند. ملاصدرا، این تاثیر را به هنگام بحث درباره قوه وهم، به دقت مطرح کرده است. این در حالی است که فیلسوفان بزرگ دیگری چون ابن سینا و سهروردی نیز، همانند ملاصدرا، منشا خطای ذهن یا به عبارتی نفوذ شیطان در انسان را از طریق قوه واهمه تصویر کرده اند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 22
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی معانی سفر آفاقی و دستاوردهای آن از منظر عرفای مسلمان
نویسنده:
وحیده فخارنوغانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سیر در آفاق
,
سیر در انفس
,
نفس رحمانی(عرفان نظری)
,
ظهور اجمالی(مقابل تفصیلی)
,
ظهور تفصیلی(مقابل اجمالی)
,
عالَم کبیر(مقابل عالَم صغیر)
,
عالَم صغیر(مقابل عالَم کبیر)
کلیدواژههای فرعی :
نفس آدمی ,
سلوک عرفانی ,
موانع سیر و سلوک ,
سالک ,
عارفان (مسلمان) ,
مرتبه انسان کامل ,
مقام ریاضت ,
مقام قرب ,
چکیده :
در عرفان اسلامی با استناد به آیه شریفه «سنریهم آیاتنا فی الآفاق و فی أنفسهم حتى یتبین لهم أنه الحق» سفر به دو مرتبه «سفر آفاقی» و «سفر انفسی» تقسیم شده است. سفر آفاقی عبارت از سفری است که طی آن مسافر و سالک به سیر و سلوک در عوالم ظاهری و مراتب بیرون از نفس انسان می پردازد. در مقابل این سفر ظاهری، سفر باطنی است که در آن انسان سالک به سیر و سلوک در مراتب نفس خویش می پردازد و از آن جا که تمامی مراحل این سفر در نفس سالک و نه بیرون از آن محقق می گردد از آن به سیر انفسی تعبیر می گردد.از منظر برخی از عرفا، سفر آفاقی به دلیل تقدم وجود مرتبه آفاق بر انفس و ظهور تفصیلی آیات حضرت حق در مرتبه آفاق، بر سفر انفسی تقدم دارد. هر چند در نگاه اولیه، رایج ترین معنایی که از سیر در آفاق در متون عرفانی مطرح شده است، سیر و سفر در شهرها و مناطق مختلف است اما به نظر می رسد که معانی دقیق تر و عمیق تری از سیر در آفاق در عرفان اسلامی قابل طرح است. در این مقاله ضمن بیان معنای رایج و متداول از سیر آفاقی و اشاره به دستاوردهای آن در مسیر سلوک معنوی، تلاش شده است تا با استناد به مبانی هستی شناسانه در عرفان اسلامی و نیز توجه به معانی عمیق تری که آیه شریفه بدان اشاره دارد، مراتب دیگری از سیر آفاقی در عرفان اسلامی مطرح شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 121 تا 141
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
جایگاه نور در حکمت اشراق
نویسنده:
سید محمد علی دیباجی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نورشناسی
,
حکمت اشراق
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
شخصیت ها
,
نور (حکمت اشراق)
کلیدواژههای فرعی :
غیاث الدین دشتکی ,
نور ,
فقه الانوار ,
جسم ,
ظلمت ,
ابو نصر فارابی ,
قطب الدین شیرازی ,
عالم انوار ,
ظهور واقعیت ,
نفس آدمی ,
نور و حقیقت ,
نور و ظهور ,
عالم مثال ها ,
ماهیت نور حسی ,
ظهورشناسی ,
عالم محسوس ,
برزخ میان نور و ظلمت ,
وجود اعتبار ذهن ,
المشارع و المطارحات ,
فرشته ,
نفس ناطقه ,
تشکیک ,
انوار قاهر ,
انوار مدبر ,
مشاء ,
ماهیت عقول ,
سلسله مراتب عالم ,
ابن سینا ,
هایدگر ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
زبان فلسفی شیخ اشراق، زبان نمادها و استعار ه های اشراقی است. در این<br /> میان واژه ی نور از ویژگی خاصی برخوردار است. نور و واژه ی مقابل آن ظلمت، با<br /> ظرفیت معنایی زیاد خود بسیاری از معانی ناظر به خار ج و اعتبارات مربوط به آن<br /> در فلسفه ی رسمی (مشایی) را در خود جای داده است؛ معانی وجود، شیئیت،<br /> حقیقت و واقعیت در نور و معانی عدم، امکان، ماهیت و اعراض در ظلمت قابل<br /> اندراجند، اما آن چه در این جا مهم است دو مسأله است، اول این که با توجه به<br /> دیدگاه مشهور سهروردی – که وجود را از اعتبارات ذهن دانسته – آیا مراد او از<br /> نور یک معنای اعتباری (یعنی ساخته ی ذهن) است؟ و به همین ترتیب در معنای<br /> ظلمت نیز این سؤال تکرار می شود؛ دوم این که آیا نور تنها استعاره ای ناظر به<br /> معنای واقعیات خارجی است یا در مورد فاعل شناسا و جریان شناسایی (یعنی<br /> علم) هم به کار رفته است؟<br /> این مقاله ضمن بررسی معانی و کاربردهای نور به این دو مسأله پاسخ گفته<br /> است: در پاسخ سؤال نخست این مطلب مورد بحث قرار می گیرد که نور نزد<br /> سهروردی ظهور واقعیت است و نه تصور یا مفهوم واقعیت. و پاسخ سؤال دوم این<br /> است که نور با دو لحاظ هستی شناختی و معرفت شناختی مورد توجه سهروردی<br /> بوده و به همین دلیل شناخت (یعنی علم) و فاعل شناسا (یعنی نفس آدمی) هم با<br /> همان نور تعریف می شوند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 1 تا 20
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقش معرفتی عقل فعال و تأثیر آن بر مُثل نزد ابن سینا
نویسنده:
احمد عابدی، معصومه شمشیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نظریه مُثُل
,
عقل فعال
,
تجرید عقل
,
افاضه صور
,
ابن سینا
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
فلسفه بوعلی
,
معرفتشناسی (اپیستمولوژی)
کلیدواژههای فرعی :
ادراک عقلی ,
نفس آدمی ,
اتصال نفس به عقل فعال ,
وجودشناسی ,
عالم ماده ,
قوه و فعلیت ,
اعداد ,
رابطه مثل و عالم محسوس ,
ادراک عقلی ,
ماهیت ادراک ,
علم النفس ,
مراتب عقل ,
براهین اثبات عقل فعال ,
برهان قوه و فعل ,
برهان ذهول ,
برهان اولیات ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ارسطو در تقابل با جایگاه معرفت شناسی مُثل، به طرح نظریه عقل فعال پرداخت. مشاییان بعد از ارسطو برداشتهای متعددی از عقل فعال نموده اند. ابن سینا عقل فعال را موجودی مجرد و مستقل از نفس معرفی نمود که در سلسله عقول در مرتبه آخر قرار دارد و صور عینی و علمی را به عالم ماده و نفوس افاضه می کند. عقل فعال صور ادراکی را به نفوس مستعد افاضه می کند، یعنی نفوسی که بواسطه طی مراتب تجرید حسی و خیالی و عقلی آماده پذیرش افاضه عقل فعال باشند. اما بعضی مبانی فکری ابن سینا مثل رابطه طولی میان مراتب ادراک، عرض انگاشتن علم، انکار اتحاد عاقل و معقول و نفی حرکت جوهری با این رویکرد معرفتی تقابل دارند و ناقض تجریدند، لذا معرفت چیزی جز افاضه عقل فعال نیست. لازمه این سخن، پذیرش وجود معقولات به نحو مستقل نزد عقل فعال و به تعبیری پذیرش مثل در بعد معرفتی است که محل انکار ابن سینا است. بنابراین عقل فعال ارسطو که در تقابل با مُثل شکل گرفته بود، در ادامه مسیر فلسفه دوباره به دامن نظریه مثل باز می گردد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 115 تا 128
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
دشواری های ابن سینا در پذیرش یا انکار معاد جسمانی
نویسنده:
فاطمه صادق زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
معاد جسمانی
,
نفس آدمی
,
تمثیل
,
معاد(کلام)
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
فلسفه بوعلی
,
رساله اضحویه
,
پذیرش تعبدی معاد
,
تاویل آیات معاد
,
رابطه قرآن و عوام
کلیدواژههای فرعی :
معاد ,
تناسخ ,
بدن مثالی ,
سعادت و شقاوت ,
مرگ ,
عقل بالفعل ,
امکان عقلی معاد ,
نفوس فلکی ,
اقسام سعادت ,
بقا و خلود نفس ,
جایگاه عقل در اسلام ,
بی نیازی مجردات از بدن ,
نفوس اطفال ,
انواع نفوس ناطقه ,
عقلانیت مشائی ,
دین از نظر ابن سینا ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ابن سینا در مورد معاد جسمانی در آثار مختلف خود دو موضع کاملا متفاوت داشته است. وی گاهی، پس از اثبات عقلانی معاد روحانی، می گوید معاد جسمانی را بر اساس قول پیامبر (ص) می پذیرد و گاهی، با نقد دلایل کسانی که به معاد جسم یا جسم و روح قائل اند، تنها معاد نفوس را می پذیرد. در هر دو موضع، وی با مشکل خاصی مواجه است. ابن سینا هنگامی می تواند به جسمانیت معاد از طریق پیامبر معتقد باشد که امکان آن را نشان داده باشد، در حالی که وی امکان معاد جسمانی را مطرح نکرده است. پس از ابن سینا، برخی از متکلمان و حکیمان، پیش از بیان دلیل نقلی بر اثبات معاد جسمانی، امکان آن را نشان داده اند. دشواری دیگر ابن سینا هنگامی است که معاد جسمانی را، که مورد تأیید نصوص قرآنی و روایی است، انکار می کند. وی برای حل این مسئله می گوید پیامبر (ص)، برای رعایت حال مخاطبان عام، که توانایی درک معانی عقلی و سعادت و شقاوت حقیقی را ندارند، باید با بیان لذات و عقوبت های ملموس آن ها را به نیکوکاری ترغیب کند و از بدکاری و نافرمانی بترساند. ابن سینا با طرح نظریۀ تمثیل، به عنوان روشی خاص برای آموزش حقایق دینی به مردم، ظواهر آیات قرآنی و روایی را اشاراتی برای تفهیم معانی بلند قرآنی به مردم دانسته است. به این ترتیب، ورای معانی ظاهری این گونه آیات، معنایی باطنی و عقلی وجود دارد که باید با تأویل به آن ها دست یافت. پس از ابن سینا، برخی از اهل کلام و حکمت، با غیرقابل تأویل دانستن این گونه آیات، این راه حل را مردود اعلام کرده اند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 89 تا 110
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ذهن از منظر ابن سینا
نویسنده:
فهیمه شریعتی، مرتضی حسینی شاهرودی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فلسفه بوعلی
,
ذهن از نظر ابن سینا
کلیدواژههای فرعی :
وجود ذهنی ,
قوای نفس ,
نفس آدمی ,
تصور و تصدیق ,
ادراک (معرفت شناسی) ,
قلب ,
حدس ,
ادراک ,
مغز انسان ,
فعل قوی ( نفس ) ,
عقل ( جوهر ) ,
حد مشترک ذهن و نفس ,
سیستم عصبی ,
تجرید معانی ,
دریافت کلیات ,
کشف معلوم از مجهول ,
دریافت بی واسطه حد وسط ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
9112-2008
چکیده :
«ذهن» از واژگان و مفاهیمی است که به کرات در آثار فلاسفه مسلمان از جمله ابن سینا به چشم می خورد اما معنای محصلی از آن را به سختی می توان تبیین کرد. با توجه به نوع کاربردهای این واژه در آثار ابن سینا و نظر به گستردگی و تنوع آن آثار شاید بتوان حدود معنایی این واژه را از منظر وی به دست آورد. این معنا حدود مشترکی با نفس از یک طرف و با مغز و سیستم عصبی از طرف دیگر دارد. همچنین می توان ناگفته هایی از ابن سینا را با توجه به گفته های وی استنباط کرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 105 تا 124
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
تعداد رکورد ها : 36
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید