جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پژوهش با هدف پیش بینی رشد اخلاقی و رشد معنوی طلاب سطح مقدماتی حوزة علمیة قم براساس برنامة درسی پنهان انجام شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعة آماری طلاب سطح مقدماتی حوزة علمیة قم برابر پانزده هزار نفر بود که با استفاده از جدول گرجسی و مورگان تعداد نمونه، 375 نفر به عنوان نمونه برآورد شد. ابزارهای پژوهش شامل پرسش نامه های رشد اخلاقی معنوی پور (1391)، رشد معنوی تقی زاده (1390) و برنامة درسی پنهان شیخی (1388) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. یافته ها نشان داد که مؤلفه های برنامة درسی پنهان، ازجمله جو اجتماعی و ارتباطات متقابل انسانی، ساختار فیزیکی و ساختار سازمانی، بر متغیرهای ملاک یعنی رشد اخلاقی و رشد معنوی تأثیر می گذارند و قدرت پیش بینی دارند. ضریب بتای استانداردشده برای این دو متغیر به ترتیب برابر 441/0 و 521/0 بود. براساس یافته ها و با توجه به میزان میانگین به دست آمده از رشد اخلاقی و معنوی، پیشنهاد شد که سیاست گذاران آموزشی حوزة علمیة قم با بهره گیری از مؤلفه های برنامة درسی پنهان، به فزونی رشد در سیر اخلاقی و سلوک معنوی طلاب سطح مقدماتی مبادرت ورزند.

این مقاله با هدف بررسی چگونگی تحول خواهی آموزش و پرورش در بستر مسجد و ارائة الگوی مدرسه مسجدمحور براساس پژوهش داده بنیاد انجام شده است. رویکرد این پژوهش کیفی است و براساس نظریة برخاسته از داده ها تنظیم شده است. در این پژوهش ابتدا به سیر تحول خواهی در آموزش و پرورش پرداخته و سپس به انواع مدارس تحول خواه با محوریت مسجد اشاره شده است. به منظور ارائة الگوی مدارس مسجدمحور، پس از تحلیل داده های به دست آمده از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته و عمیق با مدیران، مربیان، دانش آموزان و والدین دانش آموزان برخی از مدارس کشور و نیز تحلیل محتوای اسناد و فیلم های مستند مربوط به آن، مقوله های اصلی الگو در سه مرحلة کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شدند. در مرحلة کدگذاری باز، 178 کد اولیه شناسایی شد که در مرحلة کدگذاری محوری به بیست مقولة اصلی و در مرحلة کدگذاری گزینشی به شش مقوله یا بعد اساسی الگو طبقه بندی شدند که عبارت اند از: پدیدة اصلی «مدرسة مسجدمحور»، علل زمینه ساز (علل ایجادی و ایجابی)، راهبردها، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله گر و پیامدهای مدارس مسجدمحور.

«سلامت معنوی» به عنوان یکی از مهم ترین ابعاد سلامت، در نیم قرن اخیر، مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته و دربارة شاخص های اثرگذار بر آن، دیدگاه های متفاوتی مطرح شده است؛ ولی در آموزه های معصومان(ع) در این باره اتفاق نظر وجود دارد. امام سجاد(ع) در دعای هفتم صحیفه سجادیه، نکاتی راهبردی دربارة این بعد از سلامت و شاخص ها ترسیم نموده اند. از منظر آن حضرت، محور این مؤلفه ها، توکل و اعتماد بر خداوند قادر متعال است. در این نوشتار، نحوة اثربخشی شاخصة توکل بر سلامت معنوی و مفهوم قرآنی آن، واکاوی شده و اشاراتی نیز به دیدگاه های روان شناسی در این باب صورت گرفته؛ سپس به شیوة توصیفی ـ تحلیلی، نتایج این اثربخشی تبیین و ارائه شده است. یافته های این پژوهش، نشان می دهد که مهم ترین این موارد عبارت اند از: آرامش و امنیت روانی، امیدآفرینی، تقویت انگیزة درونی، عزت نفس، احساس رضایتمندی، و افزایش تاب آوری.

با توجه به نقش چشمگیر تقلید و الگوبرداری در زندگی عرفی و زندگی دینی، این نوشتار کوشیده است دیدگاه علامه مصباح یزدی را در باب باورها، ارزش ها و روش رسیدن به اهداف ارزشی و نقشی که تقلید می تواند در آن ایفا کند، بررسی نماید. خودکفایی عقلانی و یا الگوبرداری از دیگران در عرصه باورها و ارزش ها تا کجا و براساس کدام معیار قابل تفکیک است؟ چرایی تقلید، الگوی سزاوار تقلید و نیز انگیزه روان شناختی که معمولاً ما را به الگوبرداری می کشاند، ازجمله جنبه هایی است که این نوشتار بررسی کرده است. علامه مصباح یزدی از متفکران معاصر شیعی بر این باور است که تقلید و الگوبرداری در جنبه های اصلی زندگی دینی نه تنها نشانه نارسیدگی عقلانی و شناختی نیست، بلکه از ضرورت های سامان دهی و آسان سازی روند زندگی دینی است. بسیاری از جوانان با انگیزه حفظ و تقویت استقلال جوانی می خواهند در روند زندگی دینی خود به دیگران وابسته نباشند، اما از سوی دیگر گوشه ها و زوایایی از باورها و ارزش هایی که در زندگی برای خود برمی گزینند، نمی تواند در تیررس برد شناختی و عقلانی آنان قرار گیرد. استاد مصباح این چالش زندگی دینی را به بحث کشیده و بر سر دو راهی تحقیق و تقلید راه سومی را که جالب است، پیشنهاد می کند. به رغم آنکه این راه پیشنهادی، زندگی کنونی ما را به زندگی پیراسته حضرت محمد و جانشینان معصوم(ع) پیوند می زند، اما همچنان راه خودکفایی عقلانی و استقلال در خردورزی را بر ما گشوده می دارد.

اگر اهل تمرین یوگا هستید، این کتاب یکی از موارد ضروری برای شماست. کتاب هاتا یوگا پرادیپیکا شامل متن اصلی سانسکریت است که توسط Maharshi Swatmarama با ترجمه و تفسیر کامل به زبان انگلیسی توسط سوامی سواتماراما و سوامی موکتیبوداناندا گردآوری شده است. این متن کل علم یوگای هاتا (آسانا ، پرانایاما ، شاتکارما ، مودرا و باندها) را توضیح می دهد همانطور که نه تنها برای تناسب اندام بلکه برای بیدار کردن انرژی های حیاتی تصور و عملی شده است: پرانا ، چاکراها و شاکتی کندالینی. نویسنده اشاره می کند که هاتا یوگا فقط یک تمرین بدنی نیست بلکه فرایند تغییر شکل سلولی از ناخالص به خلوص روحی است. بنابراین یوگای هاتا به عنوان پایه و اساس همه یوگاهای بالاتر در نظر گرفته شده است. نقشه ها و نمودارهای ارائه شده این را نیز اثبات می کنند.

اگر اهل تمرین یوگا هستید، این کتاب یکی از موارد ضروری برای شماست. کتاب هاتا یوگا پرادیپیکا شامل متن اصلی سانسکریت است که توسط Maharshi Swatmarama با ترجمه و تفسیر کامل به زبان انگلیسی توسط سوامی سواتماراما و سوامی موکتیبوداناندا گردآوری شده است. این متن کل علم یوگای هاتا (آسانا ، پرانایاما ، شاتکارما ، مودرا و باندها) را توضیح می دهد همانطور که نه تنها برای تناسب اندام بلکه برای بیدار کردن انرژی های حیاتی تصور و عملی شده است: پرانا ، چاکراها و شاکتی کندالینی. نویسنده اشاره می کند که هاتا یوگا فقط یک تمرین بدنی نیست بلکه فرایند تغییر شکل سلولی از ناخالص به خلوص روحی است. بنابراین یوگای هاتا به عنوان پایه و اساس همه یوگاهای بالاتر در نظر گرفته شده است. نقشه ها و نمودارهای ارائه شده این را نیز اثبات می کنند.