جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

برخی از خاورپژوهان با استناد به تشابهات میان قرآن و تورات، به فرضیه اقتباس روی آورده­اند و با طرح این فرضیه، درصدد اثبات منشایی غیر­وحیانی برای قرآن و عدم پیامبری حضرت محمد(ص) هستند. این پژوهش با رویکرد توصیفی، تحلیلی و انتقادی، به بررسی و نقد فرضیه اقتباس در بعد شریعت، در بخش عبادات و به شکل خاص به زکات می­پردازد و با بررسی تطبیقی زکات در قرآن کریم و تورات، علت وجود درون­مایه­های مشترک میان ادیان الهی در عبادات را ناشی از وحدت منشأ الهی ‌آن­ها می­داند نه به دلیل اقتباس آن­ها از یک­دیگر. افزون بر آن، به تبیین سازوکار دقیق و جامع زکات در قرآن پرداخته و به نقش اصلاحی و تکمیلی قرآن کریم نسبت به شرایع سابق اشاره کرده؛ از جمله: تشریع حکم زکات برای ریشه­کن کردن فقر در جامعه، خروج زکات از یک مسأله اخلاقی صرف به یک واجب شرعی همراه با ضمانت اجرایی دولت اسلامی، دائم بودن پرداخت زکات و خروج از چرخه هفت ساله، هدف­گذاری­های سیاسی، اجتماعی و اخلاقی در پس موارد مصارف زکات و... . این تفاوت­های اساسی، حاکی از عدم­اقتباس حکم زکات از تورات است.

مسئلۀ مهدویت و ظهور منجی به‌عنوان اصلی مسلم در اسلام، از ابعادی متفاوت مورد توجه و بررسی بسیاری از اندیشمندان قرار گرفته است. این مقاله درصدد بررسی مباحث مهدویت با رویکردی بر آثار علامه شهید مرتضی مطهری است؛ ایشان به مسئلۀ مهدویت از بُعد تاریخی نگریسته و در بخشی از آثار خود، به مدعیان مهدویت از جمله به قیام مختار و محمد بن حنفیه، نفس‌ زکیه ‌و مهدی‌ عباسی اشاره کرده‌اند. در راستای ادعای مهدویت، برخی از این جریان‌ها چون «حسنیان و عباسیان» برای جلب توده‌های مردمی و مشروعیت‌بخشی قیام خود، اقدام به جعل و تحریف احادیث در حوزۀ مهدویت کردند. اقدامات عباسیان در این زمینه به‌دلیل تدوین کتب حدیثی هم‌زمان با خلافت عباسیان، از اهمیت بیشتری برخوردار است؛ عملکرد آنان در سه بخش قابل بررسی است: الف. مهدی‌سازی به‌شکل حمایت از مهدویت محمد بن عبدالله محض(نفس زکیه) و ادعای مهدویت برخی خلفای عباسی چون مهدی عباسی؛ ب. جعل و تحریف احادیث مهدوی در زمینۀ نسب و ویژگی‌های امام زمانZ؛ ج. مصادره به مطلوب احادیث مهدوی همچون روایات رایات سود(خروج پرچم‏های سیاه).