جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع «نامحدود بودن خدای سبحان» از جمله مباحث مهمی است که در باب خداشناسی، ذیل مباحث توحید مورد بحث قرار می‌گیرد. افراد و مکاتب مختلف به تبیین، تفسیر و بیان لوازم و نتایج آن پرداخته‌اند و بعضاً دیدگاه‌های متفاوتی ارائه داده‌اند که در برخی موارد موجب بروز تنش‌هایی شده است. «نامحدود بودن خدا» به معنای آن است که او، وجود محض و هستی مطلق است. ذات پاک او از هرگونه قید، حدّ و نقصی مبری بوده و هیچ گاه متعلق شناخت واقع نمی‌شود و صفات او نیز عین ذات مقدسش بی‌نهایت و نامحدود است. در این میان اهل عرفان بر این عقیده‌اند که چنین وجودی به جهت اطلاق و سعه‌ای که دارد، برای غیر خود هیچ موطن وجودی نه در طول و نه در عرض وجودش، باقی نمی‌گذارد. بنابراین ما سوی الله، هیچ حظّ و بهره‌ای از وجود نداشته و همگی تجلی و مظهر وجود اویند، که از آن دیدگاه به «وحدت شخصیه وجود» تعبیر می‌کنند. در این تحقیق با بررسی منابع کتابخانه ای و دیجیتالی و با استفاده از تفاسیر آیات قرآن کریم و روایات معصومین علیهم السلام و هم‌چنین سخنان اهل عرفان، به طور مستقل و جداگانه به بررسی و تبیین مفهوم نامحدود بودن خدا و نتایج مترتب بر آن پرداخته شده است. در پایان مشخص می‌شود که آیات قرآن و روایات اهل‌بیت علیهم‌السلام در عین اینکه بی‌نهایت بودن ذات و صفات الهی و نتایج آن را به اثبات می‌رساند اما بهره‌مندی سایر ممکنات به ویژه انسان را از نعمت وجود نفی نمی‌کند، بلکه قرائنی بر اعطای وجود به شکل محدود به سایر ممکنات در آن یافت می‌شود، به این صورت که آنها هیچ استقلالی از خود نداشته و وجودشان در طول وجود خدا و وابسته محض به توجه و عنایت او می‌باشند. بنابراین تحلیل اهل عرفان از این مفهوم و نتیجه مد نظر آنها، با آیات و روایات سازگاری ندارد.