جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

آيين قرباني از کهن ترين آيين هايي است که در ميان اديان و ملل مختلف مورد توجه بوده است. انسان ها در تمامي اعصار تلاش کرده اند تا با دادن هديه و قرباني به پيشگاه خدايان، خشنودي شان را جلب نموده، از خشم شان در امان باشند. هدف پژوهش حاضر، تحليل «اسطوره قرباني» در فيلم نامه ها و نمايشنامه هاي «بهرام بيضايي» است. وي با شناخت گسترده اي که از اسطوره ها دارد، در نگارش آثار ادبي خود از انواع آن ها بهره مي برد. او در نگاشته هايش، به دو شيوه از «اسطوره قرباني» استفاده مي کند. نخست، در خلال داستان به شکل صريح به اجراي اين آيين، آن هم به اشکال گوناگون و براي اهداف مختلف پرداخته است. دوم، نمايشنامه ها يا فيلم نامه هايي آفريده که در دل روايت، «قهرمان ـ قرباني» را جاي داده اند. البته اين نويسنده خلاق گاهي از هر دو شيوه، استفاده مي کند. در اين بررسي، نمايشنامه «فتح نامه کلات» و فيلم نامه هاي «قصه هاي ميرکفن پوش»، «زمين»، «طلحک و ديگران» و «طومار شيخ شرزين» تحليل شده اند. نتيجه اين بررسي نشان مي دهد «بيضايي» از انواع قرباني، در بخش «مناسک قرباني» استفاده کرده است: پيشکش هاي «خوني ـ انساني»، پيشکش هاي «خوني ـ حيواني» و پيشکش هاي «غيرخوني»، از نوع آشاميدني ها. بيضايي از سه نوع «هدف قرباني» در روايت هايش بهره برده است: «کفاره اي»، «توسلي» و «شکرگزاري». شيوه دوم يعني «قهرمان ـ قرباني» نيز در آثار او چشمگير است.