جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اهمیت مقوله فرهنگ بر کسی پوشیده نیست به طوریکه فرهنگ یک جامعه تمام جنبه های مادی و معنوی ، فردی و اجتماعی زندگی افراد جامعه را پوشش می دهد . از طرفی یکی از عناصر فرهنگ ساز دین است.از آن جایی که دین جهانبینی و ایدئولوژی افراد جامعه را شکل می دهد ، شاید مهمترین تأثیرات را در فرهنگ و جامعه داشته باشد ، زیرا در بسیاری از اوقات حتی سایر عناصر فرهنگ ساز تحت الشعاع دین و در جهت اعتقادات دینی شکل می گیرند. نادیده انگاشتن تعامل موجود بین دو مقوله فرهنگ و دین در عصر حاضر مرا بر آن داشت که در حوزه مقوله دین و فرهنگ به تحقیق بپردازم و به راهکارهایی که از سوی صاحبنظران در جهت شکل گیری فرهنگ دینی ارئه شده است ، دست یابم. مقوله دین و فرهنگ هر کدام به صورت جداگانه از سوی صاحب نظران مورد توجه قرار گرفته است به طوریکه کتابهای انتشار یافت در این مقوله ها هر کدام به گوشه ای از مباحثی که در این رساله مورد بررسی قرار گرفته است ، پرداخته اند اما بررسی رابطه تعاملی دین و فرهنگ که موضوع اصلی مباحث این رساله است و میزان تأثیر گذاری دین در فرهنگ جامعه کمتر مورد توجه قرار گرفته و اکثر کسانی که به ارائه نظر در این مقوله پرداخته اند آثار خود را به صورت مقاله هایی در روزنامه ها و یا همایش ها منتشر کرده اند. دراین رساله سعی بر این است که علاوه بر تحقیق درباره دو موضوع « دین و فرهنگ» به صورت جداگانه ، به رابطه تعاملی این دو مقوله و همچنین رابطه دین به عنوان یکی از عناصر فرهنگ ساز با سایر عناصر فرهنگ ساز نیز پرداخته شود.اهداف و ضرورت هایی که مرا بر امر تحقیق در این مبحث بر انگیخته بود به شرح ذیل است: الف) بررسی نقش دین در فرهنگ جامعه و تأثیر آن در تک تک عناصر فرهنگ ساز و ارائه راهکارها در شکل گیری فرهنگ دینی. ب) در ادوار گذشته تاریخ ایران و اسلام شاهد تعامل دو فرهنگ اسلامی و ایرانی به شکل بسیار قوی بودیم که حاصل آن شکل گیری فرهنگ غنی اسلامی – ایرانی بود که باعث شکوفایی ایرانیان در عرصه های مختلف علمی، هنری، و ... شد و موجب گردید تمدن ایران در این دوره در شمار بهترین تمدن ها باشد ولی هم اکنون گاهی احساس می شود که بین فرهنگ دینی و ملی فاصله افتاده است ما در این تحقیق با بررسی جایگاه دین و فرهنگ سعی می کنیم به دلایل این جدایی و راهکار بازگشت به دوان طلایی تمدن ایرانی اسلامی بپردازیم. ج) دین اسلام دینی است که برای تمام جوانب زندگی بشری ( مادی و معنوی) در تمام زمینه ها برنامه دارد، از سویی فرهنگ ایرانی نیز فرهنگ بسیار کهنی است و فرهنگ اسلامی – ایرانی بپردازیم. واژگان کلیدی موجود در رساله عبارتند از: دین، فرهنگ، تعامل ، فلسفه ، هنر، علم. فرضیه ای که این رساله بر مبنای آن شکل گرفته عبارتست از: اعم از این که دین را منشأ فرهنگ بدانیم یا دین را یکی از عناصر مهم تولید فرهنگ تلقی کنیم در هر دو حال بین دین و فرهنگ رابطه مستقیم و تعامل غیر قابل تخلف وجود دارد هر چند تعیین مقدار و مثبت یا منفی بودن این داد و ستد محل اختلاف است و بستگی به نوع دین و فرهنگی دارد که در تعامل با یکدیگر هستند.