جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از نگاه رایل «فلسفه کاوشگری و جستجو است» روندی که هر فیلسوفی باید در پیش گیرد و در عرصه تفکر سرزمین های کشف ناشده را کشف کند. فیلسوف مانند «هر کاوشگری همیشه در حال یادگیری است، دست کم از خودش و در بهترین حالت از خودش و از دیگران.» رایل همین عقیده را در بررسی زندگی و فلسفه افلاطون وجهۀ نظر خویش قرار داده است. از دیدگاه وی افلاطون نیز یک سیر فکری را طی کرده و هرگز زندانی اندیشه و آموزه ای، به ویژه نظریه مثل، نبوده است. کوتاه سخن اینکه «داستان تکوین فلسفی افلاطون هنوز چشم به راه روایت شدن است» و در این کتاب رایل، خود، روایت می کند که افلاطون چگونه افلاطون شد.

سبک بیشتر آثار افلاطون به صورت محاوره است. در این نوشتار دلیل انتخاب این سبک و قالب را توسط افلاطون مورد واکاوی قرار می‌دهیم. از سه منظر و با پی‌افکندن سه پرسش به این مهم می‌پردازیم: آیا می‌توان برای سقراط تاریخی در این راستا نقشی قائل شد؟ آیا افلاطون در آثار خود رویکردی انتقاد‌آمیز به لوگوس مکتوب دارد و آیا این رویکرد، وی را به انتخاب سبکی رهنمون شده است که بیشترین شباهت را با لوگوس ملفوظ دارد؟ آیا می‌توان به دلایلی دست یافت که نشان دهندة ارتباط ضروری بین درون‌مایه تفکر فلسفی افلاطون با این سبک نوشتار باشد؟ از منظر نخست به نقش شیوة سقراط تاریخی در ایجاد فضایی که نه تنها افلاطون را متأثر ساخت بلکه گروهی از پیروان و شاگردانش را به نگارش آثاری به‌صورت محاوره برانگیخت، اشاره می‌شود. از منظر دوم به بررسی انتقادهای افلاطون بر لوگوس مکتوب و احتراز وی از این انتقادها پرداخته می‌شود و از منظر سوم به تفصیل ارتباط ضروری سبک محاوره با درون‌مایه تفکر فلسفی افلاطون مورد بررسی قرار می‌گیرد. البته در دو منظر نخست نیز به نوعی به این ضرورت اشاره می‌شود.

چکیده (فارسی): پایان نامه درباره ی نظریه ی یادآوری افلاطون است . افلاطون یادآوری را در سه محاوره ی منون ، فایدون و فایدروس به صراحت مطرح می کند. ازهمین رو پایان نامه به سه بخش تقسیم شده و یادآوری در هر یک از این محاورات مورد بررسی قرار گرفته است ( البته ،از هر یک محاورات به منظور درک بهتر یادآوری شرح مختصری بیان شده است). اما هدف اصلی و بنیادین نشان دادن این واقعیت است که _ برخلاف تفاسیر رایج _ یادآوری قابل تفسیر به فطری گرایی نیست . بنابراین،سعی نموده ام نقش و اهمیت ادراک حسی را نه تنها در محاورات یادشده بلکه در سایر محاورات افلاطون از قبیل جمهوری و ثئایتتوس نیز نشان دهم. به عبارت دیگر،در نظر داشته ام جایگاه حق ادراک حسی را در نظام فلسفی افلاطون مشخص نمایم

در مقالة حاضر روش فرضیه را در فلسفة افلاطون مورد بررسی قرار می‌دهیم و برای این منظور به ترتیب سه محاورة منون، فایدون و جمهوریرا-که روش مذکور در آنها به صراحت طرح شده‌اند- مورد واکاوی قرار داده، سیر تغییر نگرش افلاطون دربارة جایگاه و کاربرد روش فرضیه را در حوزة فلسفة نشان می‌دهیم. افلاطون در منون با نظر به هندسه درصدد ارائة روشی است که در فلسفه نیز کاربرد داشته باشد. اما توجه ویژه به روش و اهمیت آن در پژوهش­های فلسفی– در جمهوری- و نیز متعلق راستین معرفت، مثل، سرانجام وی را به بازبینی کارایی و گسترة بکارگیری روش فرضیه در فلسفه وا‌می‌دارد و این امر افلاطون را به روش خاص فلسفه یعنی دیالکتیک رهنمون می‌شود.

مقالۀ حاضر به بررسی این مطلب می پردازد که چرا افلاطون در محاوره های تعریفی در نهایت به پرسش طرح شده پاسخ قطعی ارائه نمی دهد و به اصطلاح این محاورات به آپُریا ختم می شوند. به این منظور نخست ریشه شناسی این کلمه را مورد بررسی قرار می دهیم که بنا بر آن مشخص می شود آپُریا به معنای دشواری است که شخصیت های ترسیم شده در محاورات در پیدا کردن پاسخ پرسش مطرح شده، بدان دچار می شوند و در دست یابی به پاسخ نهایی راه به جایی نمی برند. سپس، به طور اجمالی بررسی می شود که آیا آپُریا نتیجۀ شیوۀ بکار گرفته شده، اِلِنخُس، در این گروه از محاورات است یا خیر. در ادامه، امکان های متعددی در رابطه با تفسیر آپُریا طرح می شود و مورد بررسی قرار می گیرد. سرانجام، در تحلیل نهایی بیان می شود که این وضعیت انعکاسی است از وضعیت فکری و فلسفی یونان که افلاطون آن را در محاوره های تعریفی منعکس می کند.