جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫چكيده: « قَدْ جاءكُمْ مِنَ اللهِ نورٌ و كتابٌ مُبينٌ» به راستي كه از جانب خداوند نور و كتابي روشنگر به سوي شما آمده است. (سوره مائده ـ بخشي از آيه 15) اثر قرآني (اَضْواءٌ علي متشابهاتِ القرآنِ) نوشته شيخ خليل ياسين است كه در دو مجلّد تنظيم و در انتشارات « دار و مكتبة الهلال بيروت لبنان» به زيور طبع آراسته شده است. نويسنده در اين كتاب كوشيده است با صرف مهارت مقتضي در كل 114 سوره قرآن با طرح 1651 سؤال و جواب تفسيري، آن دسته از آيات و عبارات قرآني كه به نظر وي فهم آن براي قرآن پژوه مشكل و ممكن است در آن دچار شبهه و اشكال شود با استفاده از ادلّه تفسيري وآدابي مورد سؤال و جواب قرار دهد و از ابهامات آن در حد توان پرده بردارد. در اين پژوهش سعي شده است كه ضمن ترجمه روان وساده (از بخش اول اين كتاب) پيرامون آراء مطرح شده توسط نويسنده، با استفاده از منابع معتبر ومشهور تفسيري ولغوي (اعم از منابع اهل سنّت واماميّه) تحقيق و بررسي به عمل آيد و در صورت لزوم پاسخ هاي نويسنده پيرامون سؤالات مطرح شده مورد نقد وموشكافي قرار گيرد. با تحقيقي كه در اين مورد به عمل آمده كسي تاكنون اقدام به ترجمه و يا تحقيق پيرامون اين اثر قرآني ننموده است.

---

‫اصل اين است كه لفظ را در همان معناى وضعى استعمال كنيم؛ ولى اگر انسان مجبور به استعمال هر لفظ فقط در معناى وضعى خود باشد، مى بايست در هر لحظه دست به آفرينش صدها لغت جديد بزند و اين كار تقريبا غيرعملى است، لذا براى بيان احساسات و عواطف خود، گاهى لفظى را با تركيبى در معناى جديد ويا به خاطر علاقه در معناى ديگر استعمال مى كند. اگر اين علاقه، علاقه مشابهت به همراه قرينه مانعه بود، آن استعمال را استعاره گويند. استعاره با دروغ، غلط، مجاز مرسل و تشبيه و مشاكله فرقهايى ممتاز دارد. استعاره به اعتبار مستعارله، مستعارمنه و جامع به اقسامى تقسيم مى شود. كنايه در لغت عبارت است از پوشيده سخن گفتن و در اصطلاح استعمال لفظ در معناى حقيقى و اراده لازم معنا. گاهى كنايه دال بر صفت، گاهى دال بر موصوف و گاهى دال بر نسبت است. كنايه به اعتبار وسايط هم تقسيماتى دارد. كنايه با مجاز مرسل به علاقه لازم و ملزم، سبب و مسبب، و تفسير عرفانى و تفسير باطنى فرقهايى ممتاز دارد. از طرف ديگر، با رسم و خاصه مركبه منطق و معناى صحيح باطن قرآن مرتبط است. كنايه را مى توان يكى از معانى نزديك باطن قرآن دانست. زيرا باطن همان طوريكه از روايات و منابع ديگر استفاده مى شود عبارت است از فهم بالاترى از ظواهر الفاظ قرآن و كنايه د رحقيقت چنين است. استعاره و كنايه در فلسفه با عنوان «اعتباريات» مطرح مى شوند و چون اعتباريات با حقايق ارتباط ندارند، نبايد در برهان مورد استفاده واقع شوند. در ادامه، تمامى استعارات و كنايات ذكر شده در دوازده منبع مهم جمع آورى، و در جدولى فهرست و سپس شرح شده اند، و هر مورد در جداولى با تقسيمات مربوط تطبيق شده اند.'