جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫برخي از شرق شناسان قرآن را متأثر از فرهنگ زمانه خود مي‌دانند. اين ديدگاه باطل، انگيزه شده تا اين تحقيق سامان يابد. در اين پژوهش به نقد و ارزيابي نظريه برخي از مستشرقان از تأثير فرهنگ زمانه بر قرآن کريم پرداخته و آن‌گاه مباني اين افراد با استناد به آيات قرآن کريم و دلايل عقلي مورد مناقشه قرار داده است. هدف نگارنده آن است تا بشري تلقي کردن قرآن کريم و ارائه تفاسيري بشري به دور از فرهنگ وحي را مورد نقد قرار دهد و به صورتي بنيادي و ريشه‌اي نظريه اثرپذيري قرآن کريم از فرهنگ زمانه را ابطال نمايد، همچنين تفسير قابل قبولي از رابطه قرآن با فرهنگ زمان نزول ارائه کند. نويسنده در قالب چهار فصل ديدگاه‌هاي مستشرقان را در اين زمينه نقد کرده و جاودانگي و وحياني بودن قرآن و مستقل بودن و فراتر از عقل بشري و فرهنگ‌هاي هر زمان را اثبات مي‌نمايد. در فصل آغازين، کليات تحقيق و واژگان کليدي آن مانند فرهنگ، زمانه، قرآن، تأثيرپذيري و خاستگاه تاريخي و نظري فوق الذکر معنا شده است. فصل دوم به بيان رابطه بين قرآن و فرهنگ زمانه و برخوردهاي قرآن کريم با فرهنگ حاکم بر عصر جاهليت اختصاص يافته است. به اعتقاد محقق، قرآن نه تنها از فرهنگ زمان نزول تأثير‌پذير نبوده، بلکه به اصلاح برخي از فرهنگ ها و رد برخي ديگر از آن‌ها مي‌پردازد و تأثير شگرفي بر فرهنگ زمانه خويش داشته است. نويسنده در فصل سوم، مباني اثرپذيري قرآن از فرهنگ زمانه خويش و ادله قائلان به اين نظريه را بيان کرده است. سپس ارتباط داشتن قرآن با سطح فکر مردم، عمق داشتن آيات قرآن، برداشت‌هاي مختلف از قرآن و متعارض بودن جامعيت و جهاني بودن قرآن با اثر پذيرفتن آن با فرهنگ زمانه را تبيين نموده است. پايان بخش اين پژوهش فصل چهارم است که در آن، نگارنده خاستگاه‌ها و مباني مستشرقان در پيدايش تفکر اثرپذيري قرآن از فرهنگ زمانه مطرح مي‌کند. آن‌گاه به اثبات وحيانيت قرآن و اعجاز آن و فراتر از فرهنگ زمانه بودن قرآن پرداخته است. در پايان، توهم وجود تعارض در قرآن و مطرح شدن برخي از عقايد مردم زمان نزول در قرآن را مورد شرح و بررسي قرار داده است.

‫بررسي دو پديده باد و باران از منظر علوم طبيعي و مطالعه و تطبيق يافته‌هاي دانشمندان با ديدگاه قرآن و روايات، موضوع پايان‌نامه حاضر است. نويسنده با اين اعتقاد که محققان علوم طبيعي در زمينه هواشناسي و تأثير بادها بر ابرها و توليد باران، دستاودهاي قطعي و قابل اعتمادي دارند و اين يافته‌ها مي‌تواند در فهم آيات مرتبط با اين دو پديده کمک شاياني نمايد و اعجاز علمي قرآن را نيز آشکار سازد، به تحقيق در اين مسئله از دو جهت علمي و قرآني پرداخته است. در اين راستا ابتدا اطلاعاتي اجمالي در باره علم «آب و هواشناسي» و يافته‌هاي قطعي آن ارائه مي‌دهد و به چگونگي ايجاد باد از نظر اين علم و تقسيم‌بندي و فوايد آن مي‌پردازد. وي در يك تقسيم‌بندي، بادها را به بادهاي جهاني، بادهاي منطقه‌اي يا موسمي و بادهاي محلي تقسيم کرده و از فوايد آنها، تعديل حرارت و رطوبت زمين، تأثير آنها در شکل‌گيري و لقاح و نقل و انتقال ابرها و تأثير آنها بر تلقيح و باروري گياهان و در جابه‌جايي هواي مسموم را ذكر مي‌نمايد. در ادامه به بيان چگونگي تشكيل باران و انواع بارش‌هاي جامد مانند برف وتگرگ و توصيف ابرها و بيان انواع و اقسام آنها و نحوه تشكيل تگرگ و رابطه آن با باد و باران و رابطه باد با رعد و برق و باران مي‌پردازد. پس از آن، آيات قرآني نازل شده در باره باد، باران و ابرها را در سرفصل‌هاي متعددي مرتب نموده، به توضيح ديدگاه مفسران در باره اين آيات مي‌پردازد. وي سپس به اين نتيجه مي‌رسد كه از اين آيات مي‌توان نكات دقيق علمي را دريافت كه در بعضي موارد بيانگر اعجاز علمي قرآن است؛ چرا كه در زمان نزول قرآن و حتي تا چند دهه قبل، اطلاع چنداني از رابطه دقيق باد و باران و نحوه تشكيل ابرها در دست نبود و گفته‌هاي قرآن با يافته‌هاي علمي و قطعي روز مطابقت دارد. او در ادامه به جست‌وجوي اين بحث در روايات پرداخته و روايات زيادي را در اين باره ارائه مي‌دهد. در پايان، به رابطه باد و باران با مقولات ديگري مانند رابطه نزول و عدم نزول باران با اعمال انسان و رحمت بودن يا عذاب بودن باران براي انسان، و تأثير باد و باران بر سلامت انسان و محيط زيست مي‌پردازد.