جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫كتاب مقدمتان فى علوم القرآن از جمله متون كهن در علوم قرآنى است كه در قرنهاى 5 و 6 هجرى به رشته تحرير درآمده است. مقدمتان مقدمه دو تفسير است. مقدمه نخست متعلق به تفسير «المبانى فى نظم المعانى» است كه به سال 4255 هجرى به تحرير درآمده است. اين كتاب مشتمل بر ده فصل است. با تمامى كوششهاى انجام گرفته، تا به حال از نويسنده آن اطلاعى به دست نرسيده است. مقدمه ديگر، مربوط به تفسير المحررالوحيز فى تفسير الكتاب العزيز كه نويسنده آن ابن عطيه (4880 ـ 5455) از مفسران و فقها و قاضى القضاة شهر قرطبه است.

‫چکيده : تحقيق حاضر، به تبيين اين موضوع مي‌پردازد که: آيا قرآن کريم طبق گفته‌هاي برخي مستشرقان و قرآن پژوهان غربي، از ديگر فرهنگ‌ها و اديان کهن اثرپذيرفته و از واژگانشان استفاده کرده، يا کتابي مستقل و بي‌نياز از ساير فرهنگ‌ها و آموزه‌هاي مذاهب و ملل و نيز وحي الهي بوده، که سرآمد افکار و انديشه‌هاي زمان قبل و بعد خويش است و زبان خاصي نيز دارد؟ نويسنده در سه فصل الفاظ دخيل در قرآن يا همان معرّبات موجود درآن را که مربوط به ساير فرهنگ‌هاي ديني است، تجزيه و تحليل مي‌کند. وي در فصل اول ضمن بيان کليات تحقيق، ضرورت واژه‌شناسي مفردات قرآن و معرّبات در لغت، قرآن و ديدگاه انديش‌مندان مسلمان را شرح مي‌دهد. در فصل دوم به مباحثي درمقوله استشراق و فعاليت‌هاي مستشرقان اختصاص دارد و آراي آنان درباره قرآن نقد شده است. نگارنده در اين زمينه با تعريف استشراق و انگيزه‌هاي پيدايي آن، آثار و فعاليت‌هاي شرق‌شناسان درحيطه قرآن را ارزيابي مي‌کند. وي در فصل سوم از تحقيق خود، با اشاره به تأثير زبان‌ها در يکديگر و زمينه‌هاي وامگيري آن‌ها از هم، تأثيرپذيري زبان عرب از ديگر زبان‌ها بر اثر معاشرت و ارتباط با ساير ملل و فرهنگ را امري طبيعي قلمداد مي‌کند. او در بخش دوم ضمن نقد انديشه‌هاي مستشرقان در موضوع واژگان دخيل در قرآن، ديدگاه‌هاي مختلف در وجود الفاظ بيگانه در قرآن، فهرست کلمات دخيل در آن و جداول آن‌ها و آراي اهل استشراق درباره بيست واژه قرآن را فراروي مخاطبان پژوهش خويش قرار مي‌دهد.

---

---