جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این رساله با عنوان «حکومت امام عصر از منظر قرآن و سنت» از دو بخش تشکیل شده است: در بخش اول، کلیات تحقیق مانند: تبیین مسئله اصلی، سؤال های اصلی و فرعی، فرضیه ها، ضرورت، پیشینه، محدودیت ها، هدف و روش تحقیق، بیان شده است. بخش دوم در هشت فصل تنظیم شده است: در فصل اول ابتدا معنای حکومت و سپس انواع حکومت مانند: دموکراسی، اریستوکراسی و تئوکراسی از نظر هویت و کارآیی برای ادارة یک حکومت آرمانی به چالش کشیده شده است تا تفاوت ها و تضادهای این حکومت ها با حکومت امام عصر عجل الله تعالی فرجه شریف مشخص شود. در فصل دوم با توجه به آیات و تفاسیری که در این زمینه وجود دارد، حکومت انبیا و صالحان مورد بررسی قرار گرفته است تا به تفاوت ها و ویژگی های منحصر به فرد حکومت امام عصر عجل الله تعالی فرجه شریف پی برده شود. فصل سوم به مقایسه کلی میان اوضاع جهان در عصر قبل از ظهور و بعد از ظهور حضرت پرداخته است. از فصل چهارم تا فصل هفتم، مباحث مربوط به حکومت حضرت و ویژگی های آن از دیدگاه قرآن و سنت و نیز سیرة حکومتی حضرت مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در فصل هشتم، پیامدها و ثمرات مفید و شیرین حکومت جهانی حضرت به صورت فهرست وار بیان شده است.

این پژوهش در سه بخش به بررسی حکومت پیامبران در قرآن کریم پرداخته است: بخش اول، انسان و حکومت: ماهیت انسان و مدنی بودن وی، حاکمیت و حکومت، حکومت در قرآن؛ بخش دوم، انبیا و حکومت الهی: جهت گیری انبیا، انبیا در قرآن، حکومت انبیا؛ بخش سوم، حکومت پیامبراسلام(ص): تشکیل نظام اسلامی، حفظ نظام اسلامی.

در رساله حاضر طی نه فصل حکومت با تکیه بر آیات قرآن بررسی شده است. فصل اول، مبانی حکومت اسلامی از نگاه قرآن؛ فصل دوم، مشروعیت حکومت در عصر پیامبران و امامان معصوم؛ فصل سوم، مشروعیت حکومت در عصر غیبت؛ فصل چهارم، شیوه های تصمیم گیری های کلان حکومتی از دیدگاه قرآن؛ فصل پنجم، شرایط، وظایف و اختیارات رئیس و کارگزاران دولت اسلامی؛ فصل ششم، حقوق و آزادی سیاسی؛ فصل هفتم، عدالت اجتماعی؛ فصل هشتم، روابط خارجی دولت اسلامی؛ در فصل نهم، از مباحث نتیجه گیری شده است

این پایان نامه شامل یازده بخش با این موضوعات است: آینده انسان و جهان از دیدگاه انسان و ادیان؛ قرآن و حکومت صالحان؛ منشأ اعتقاد به مهدویت در دین اسلام؛ عقیده اهل سنت درباره مهدی موعود(عج)؛ مهدی موعود(عج) و حکومت صالحان در روایات شیعه؛ تولد و زندگی امام مهدی(ع)؛ غیبت امام مهدی(ع)؛ انتظار برای ظهور امام مهدی(ع)؛ حکومت اسلامی در زمان غیبت امام معصوم(ع)؛ علائم ظهور؛ عصر ظهور.

حیا، عفّت وحجاب از جمله مفاهیمی هستند که به طور جداگانه مورد بررسی قرار گرفته اند. عدم توجّه به ارتباط این سه مفهوم موجب بروز خلل در فهم و عمل کرد صحیح آن ها شده است؛ لذا بیان ارتباط این مفاهیم ضروری می نماید. این مفاهیم به طور مستقیم در آیات مورد اشاره قرار گرفته، و در روایات به طور مفصّل بیان گردیده است. در این تحقیق به علل، زمینه ها، پیامدها، راهکارهای عملی جهت ایجاد پوشش صحیح و ارتباط این مفاهیم با یکدیگر پرداخته شده است.

موضوع مورد پژوهش، حیات برزخی از دیدگاه قرآن و سنت است. اهداف خاصی که در این پژوهش دنبال می شود، شناسایی بهتر حیات پس از مرگ و افزایش اعتقاد نسبت به حقیقت عالم برزخ است. منابعی که در این تحقیق استفاده شده به سه قسمت عمده تقسیم می شود: 1- قرآن و نهج البلاغه. 2- کتب مرجع و معتبر دینی همانند اصول کافی و بحارالانوار 3- سایر منابعی که بیشتر آنها در عصر حاضر نگاشته شده اند. روش تحقیق این پایان نامه، کتابخانه ای و از طریق جمع آوری اطلاعات و فیش برداری بوده است. حیات بعد از مرگ در عالمی به نام عالم برزخ است که عبارت است از لحظه ای که آدمی از دنیا می رود تا روز قیامت . مرگ سرآغازی برای ورود انسان به زندگی جدید در عالم برزخ است. روح انسان بعد از مرگ در قالب جسم مثالی ادامه حیات می دهد که آن قالب همچون کالبد دنیوی، و به صورت بدن و شبیه به آن است. صورت ارواح بر اساس اعمال و کردار آنها شکل می گیرد و به همان تناسب هم کیفیت قبض روح انسان ها با هم تفاوت دارد. یکی از ویژگی های برزخ این است که پرونده اعمال در آنجا باز است و سرنوشت انسان قطعی نیست و می تواند با توجه له آثار ماتقدم و ما تأخر قابل تغییر باشد. برزخ از سه جهت هولناک می باشد: 1- وحشت قبر، 2- سؤال قبر 3- فشار و عذاب قبر . انسان ها مقداری از ثواب اعمال و کردار خود را با عذاب و عقاب در عالم برزخ در مکانی به نام بهشت و جهنم برزخی می بینند ولی رسیدگی کامل به اعمال انسان در حسابرسی روز قیامت انجام می گیرد چرا که با آغاز قیامت، برزخ پایان می یابد. از جمله نتایج حاصل از این تحقیق، از بین بردن پوچ گرایی و ناامیدی، ملزم شدن افراد به انجام دادن کارهای نیک جهت سوق به درجات کمال و قرب الهی و ارائه نگرش جدید نسبت به حیات پس از مرگ می باشد.

این پایان نامه در سه بخش نوشته شده است. دربخش اول با عنوان معنا و مفهوم حیات به بررسی حیات در لغت و اصطلاح فلسفه، عرفان و زیست شناسی اختصاص دارد. بخش دوم درباره حیات و مراتب آن درقرآن و حدیث است و در آن از موجود زنده و آثار آن،خداوند حی و معطی حیات، حیات انسانی و آثار آن،حیات معقول، ذو مراتب بودن حیات، حیات طیبه،ارتباط روح با حیات و مراتب آن و سریان حیات درهمه موجودات بحث به میان آمده است. بخش سوم درزمینه مراحل حیات است و در آن از حیات دنیا، مرگ،برزخ و حیات اخروی بحث شده است.

«و لا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُوُا فِی سَبِیلِ اللهِ اَمْوَاتاً بَلْ اَحْیَاءٌ وَلَکِنْ لا یَشْعُرُونَ» به کشته شدگان در راه خدا مرده نگویید، چراکه آنان زنده اند ولیکن شما درک نمی کنید. یکی از ویژگی هایی که در آیه ی فوق برای شهید ذکر شده است، حیات و زنده بودن شهدا می باشد. سؤالی که در این جا مطرح می شود این است که با توجه به تعاریف مختلف حیات و اقسام متفاوت آن، حیات شهید چه نوع حیاتی است؟ در ضمن بررسی این موضوع، به این مهم نیز دست خواهیم یافت که حیات شهید فقط به حیات او بعد از مرگ ( برزخی و اخروی) محدود نمی شود؛ بلکه پایه و اساس حیات روحانی او را حیات دنیوی او که از مختصات حیات طیبه است، تشکیل می دهد. طبق این اهداف کلی این رساله با عنوان « حیات شهید با تأکید بر قرآن و سنت» در چهار بخش تنظیم شده است. که در ابتدا قسمتی تحت عنوان کلیات تحقیق نگاهی به تعریف و تبیین موضوع، ضرورت و اهمیت، فواید و اهداف، پیشینه، سؤالات تحقیق، روش تحقیق، ساختار تحقیق و... شده است. بخش اول رساله با عنوان « شهید و شهادت» در دو فصل گنجانده شده است. فصل اول آن « مفهوم شهادت و شهید» و فصل دوم آن « علل شهادت طلبی» را بازگو می کند. بخش دوم با عنوان « حیات» در دو فصل که شامل « مفهوم حیات» و فصل دوم « بررسی انواع حیات و جلوه های آن» می باشد. که این فصول به مسایل پیرامون مسأله پژوهشی پرداخته و تا جایی که توانسته است مسائل مربوط به موضوع را باز کرده است. در بخش سوم « حیات دنیوی شهید» با دو فصل « حیات متألهانه» و « خصوصیات و ویژگی های بارز شهید قبل از شهادت» به چگونگی خصوصیات و روحیات و اعمال شهید قبل از شهادت در دنیا پرداخته شده است تا معلوم شود شهید چگونه در دنیا زندگی کرده است که در برزخ و قیامت آن چنان حیات والایی را از آن خود نموده است. بخش چهارم با نام « حیات روحانی شهید» در 3 فصل تنظیم شده است که به چگونگی حیات شهید پس از شهادت پرداخته است. فصل اول، « حیات برزخی شهید» و فصل دوم « حیات اخروی شهید» می باشد و در فصل سوم که از آن با نام « تأثیرات شهید در اجتماع» یاد شده است سعی شده به مهم ترین تأثیراتی که شهید بعد از شهادت و به وسیله ی شهادت خود بر جامعه و امت خود می گذارد پرداخته شود. در نهایت وقتی شهید به مقام والا و حیات عظیم خود می رسد، به وسیله ی این شهادت خود، حیاتی را به پیکر اجتماع خود نیز، تزریق می کند که چگونگی آن در فصل آخر آمده است. روش کار در این مجموعه، توصیفیکتابخانه ای است که سعی شده از منابع عام و خاص و پایگاه های اینترنتی معتبر بهره گرفته شود؛ چنان که قرآن کریم، منبع اصلی به شمار رفته و تفاسیر مختلف از جمله « المیزان»، « نمونه»، « مجمع البیان»، « روض الجنان و روح الجنان» و کتب روایی همچون «اصول کافی»، « بحارالانوار»، « مستدرک الوسایل»، « خصال» و... جزو منابع این نوشتار است. از امتیازات این رساله، نبود رساله یا کتابی با چنین عنوان بندی و بخش بندی می باشد که فصل بندی آن تماماً خلاقیت فردی و با استفاده از مطالعه و برداشت از منابع بوده است. ضمناً وجود فهرست هایی در آخر رساله می باشد که در طول تحقیق به آنها دست یافته ام و به عنوان یافته های تحقیق در پایان ذکر شده است. یکی دیگر از امتیازات رساله عنوان رساله است که با توجه به مطالعاتی که شد متوجه شدم با وجود انتشار کتاب ها و نشریات بسیار زیاد در مورد شهید و شهادت، اما مسأله حیات شهید همچنان در هاله ای از ابهام فرو رفته است و کم تر به آن پرداخته شده که با انتخاب این موضوع اگرچه کار به نظر خیلی سخت و مشکل می رسید اما با یاری شهدا این مجموعه گردآوری شد. واژگان کلیدی بحث را « حیات»، « شهید»، « شهادت» تشکیل می دهد. در مجموع می توان به این نتایج دست یافت که: شهید کسی است که با اختیار و انتخاب و آگاهی پا به عرصه ی جهاد فی سبیل الله می گذارد و از حیات خویش می گذرد تا به حیات والاتری در برزخ و آخرت دست پیدا کند، ضمن این که حیات اجتماعی ملت ها را نیز بارور و تازه می سازد و در راستای اهداف و آرمان های دین و جامعه ی خود قدم برمی دارد و از این طرق الگویی نمونه و ویژه از خود می سازد تا برای همیشه نام و یاد و خاطره ی آنان زنده بماند.

عنوان تحقیق موجود، « بررسی حیات طیبه ی انسان در قرآن است. حیات یعنی: زندگی و طیبه به معنی پاک و پاکیزه است. و منظور از حیات طیبه ( زندگی پاکیزه)، آن حیاتی است که انسان در طی مسیر زندگی می بایست آن را طی کند تا در نتیجه به کمال نهایی که همان لقاء الله است دست یابد. فرضیه هایی که در این تحقیق به اثبات آن می پردازد عبارت است از: - اثبات حیات در عالم برزخ و قیامت. - اثبات این که حیات طیبه در سعادت دنیوی و اخروی انسان نقش بسزایی ایفاء می نماید و سؤالاتی که در تحقیق به آن پاسخ داده می شود عبارت است از: - معنای حیات چیست؟ و ادوار حیات انسان چگونه است؟ - راه های رسیدن به حیات طیبه چیست؟ - نتایج و ثمرات حیات طیبه در زندگی فردی و اجتماعی چیست؟ - ... ؟ اما اهداف تحقیق عبارتند از: کشف حقایق بیشتر در زمینه ی حیات و شناخت ادوار مختلف حیات انسان و همچنین شناخت حیات طیبه و راه های رسیدن به آن و شناخت موانعی که در راه رسیدن به حیات طیبه است. و آثاری که حیات طیبه بر زندگی فردی و اجتماعی انسان ها می گذارد. روش کلی کار از نوع کتابخانه ای است و سعی بر آن بوده که از منابع دست اول معتبر استفاده شود؛ چنان که در بخش قرآن، منبع اصلی قرآن کریم و تفاسیر گوناگون بوده و در قسمت روایات کتبی همچون: «بحارالانوار، میزان الحکمه، الکافی، تحف العقول، غرر الحکم، نهج البلاغه»، ... جزء منابع بوده است. البته به تناسب بحث کتاب هایی همچون « حیات طیبه»، « حیات معقول» و « حیات حقیقی انسان در قرآن در طول تحقیق مورد استفاده قرار گرفته است. از مجموع نوشتار چنین برداشت می شود که شناخت واقعیت حقیقی حیات و عوامل مؤثر در آن کمک زیادی به انسان در رسیدن به کمال نهایی می کند و این همان حقیقت واقعی است که علاوه بر سعادت دنیا، سعادت اخروی را نیز در پی دارد. از دیگر نتایج بدست آمده در این تحقیق آن است که شناخت حیات طیبه و راه های رسیدن به آن و همچنین دوری کردن از موانعی که بر سر این راه وجود دارد می تواند انسان را هر چه سریع تر به لقاء الله برساند. واژگان کلیدی این پایان نامه عبارتند از: «حیات، حی، احیاء، معیشت، طیبه، طوبی و ...». نوشتار حاضر در دو بخش تدوین گردیده است: در بخش اول با عنوان مفاهیم کلی حیات و ادوار و عوامل مؤثر در حیات انسان آشنا می شویم که در دو فصل بیان شده: فصل اول مفاهیم کلی حیات ( مفهوم، اقسام، فلسفه ی حیات) و فصل دوم: ادوار و عوامل مؤثر در حیات انسان. بخش دوم که بخش اصلی تحقیق است شامل سه فصل است: فصل اول: مفهوم حیات طیبه، فصل دوم: حیات طیبه از دیدگاه مفسران و روایات و فصل سوم: عوامل و موانع رسیدن به حیات طیبه و پیامدهای آن در زندگی فردی و اجتماعی می باشد که در طی این تحقیق با این فصول آشنا می شویم.

موضوع این پژوهش حیات طیبه در قرآن است. فهم دقیق تر معارف کلام الهی و گشودن درهایی از اسرار قرآن برای خود و دیگران، شناخت نحوه حیات طیبه در قرآن کریم، تبیین آثار و نتایج زندگی پاکیزه، روشن نمودن عوامل و ارکان ایجاد حیات پاکیزه، از اهداف این نوشتار است. در این راستا، نگارنده در بخش اول ابتدا واژه حیات را از نظر لغوی و اصطلاحی تعریف و سپس حیات معنوی ( طیبه)در آیات قرآن و شاخصه های حیات طیبه بررسی شده است . در بخش دیگری از این پژوهش عوامل ایجادحیات طیبه یعنی عمل صالح و ایمان تبیین شده و به ابعاد عملی حیات طیبه در این عالم و جهان دیگر پرداخته شده است . در بخش سوم آثار حیات طیبه با نام آثار فردی اجتماعی و روانی در سه فصل بررسی و در فصل چهارم حکومت حضرت مهدی عج ،حقیقت حیات طیبه به عنوان نتیجه حیات طیبه بررسی می شود . در انجام این تحقیق به کتبی از قبیل قرآن، کتب تفسیر و روایی و کتابهایی در این موضوع رجوع شده است