جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ازجمله خصوصیات مختص انسان که او را از سایر موجودات متمایز مي‌کند، عقل و دل (فطرت) است که دارای ابعاد مختلفی است. یکی از این ابعاد، توجه به کمال‌خواهی و بی‌نهایت‌طلبی است. برخی پژوهشگران اسلامی تلاش کرده‌اند از این طریق به اثبات باری‌تعالی بپردازند. ازآنجاکه انسان به کمال‌مطلق و زیبایی‌مطلق میل دارد و این میل از مقوله تضایف است و دو امر متضايف در وجود تکافو دارند، مي‌بایست معشوق کامل و زیبای مطلق نیز محقق باشد. در این مقاله سعی‌شده است ساختار منطقی برهان عشق به کمال مطلق مورد دقت قرار گیرد.

تغییرناپذیری خداوند از صفات اصلی باری‌تعالی و پایه اثبات بسیاری از صفات دیگر است. در متون کلامی نخستین ویژگی مبدأ هستی غیرحادث‎بودن است که آن را از متغیر‎نبودن نتیجه گرفته‌اند. استدلال‌های ممکن بر تغییر‌ناپذیری خداوند را می‌توان از طریق صفات ثبوتیه و سلبیه واجب‌الوجود نشان داد. صفات ثبوتیه‌ای که از طریق آنها تغییرناپذیری واجب‌الوجود اثبات می‌شود عبارت‏اند از‌ اتمیت و اکملیت، وجوب وجود،‌ بسیط الحقیقه،‌ خالقیت، نامحدودیت،‌ اتحاد ذات و صفات، و محرک غیر‏متحرک‏بودن. همچنین صفات سلبیه‌ای که مقدمه براهین تغییرناپذیری واجب قرار می‌گیرند، عبارت‏اند از‌ نفی حدوث، نفی حرکت در زمان و مکان، نفی حرکت به سوی شر، نفی کثرت، نفی قوه، نفی ماهیت، نفی سبب داخلی و خارجی و نفی تقسیم و نفی موضوع. فایده تفکیک براهین این است که بر حسب نوع مقدمات به‏کاررفته در استدلال، نوع تغییری که از واجب نفی می‌شود نیز متفاوت خواهد بود. از سوی دیگر در متون الهیاتی، صفاتی همچون علم به متغیرات، اراده، رضا و غضب، نسیان، عشق و لذت،‌ خلقت زمانمند، استجابت دعای بندگان و تکلم، برای واجب نقل شده که با تغییرناپذیری خداند ناسازگار است. پاسخ هر کدام از اشکالات در جای خود به‏تفصیل بیان می‌شود؛ اما پاسخ اجمالی آن است که تغیّر در اضافات است نه در ذات و مقصود از اضافات همان فعل و صفات فعلی اوست که به مخلوقات حادث منتسب است؛ بنابراین مانعی از حدوث تغیّر در فعل و صفات فعلی وی وجود ندارد و از این امور، تغیر در ذات لازم نمی‌آید.

کتاب نعم الله موجود به بررسی و اثبات وجود خدا از طرق و از براهین مختلف می پردازد که در این میان نظر حکما، فلاسفه ، عرفا ، کلامیون و... و ادله عقلی و نقلی در جهت اثبات وجود واجب را متذکر می شود.

چکیده: در طول تاریخ براهین مختلفی از ناحیه حکما و فیلسوفان برای اثبات خداوند اقامه گردیده است که از آن جمله می توان به برهان حرکت ارسطو، برهان واجب و امکان ابن سینا و برهان حدوث متکلمین اشاره نمود. از جمله ویژگیهای مختص انسان که او را از سایر موجودات متمایز می نماید؛ عقل و دل است، عقل و دل که در لسان آیات قرآن فطرت خوانده می شود دارای ویژگیهای خاصی است از جمله کیفیات فطرت انسان توجه به کمال خواهی و زیبایی دوستی است. برخی از حکماء تلاش نموده اند تا از این ویژگی برای اثبات باری تعالی اقامه برهان نمایند. چون آدمی میل به کمال و زیبایی دوستی دارد و این میل از مقوله متضایف می باشد و دو امر متضایف در وجود متکافه هم می باشند بنابراین می بایست در برابر عشق به زیبایی و کمال در انسان، معشوق کامل و زیبا نیز تحقق داشته باشد. در این وجیزه تلاش شده است این برهان مورد بررسی قرار گیرد تا با ادله عقلی و نقلی این برهان را اثبات نموده و نظر مخالفان و موافقان را مورد بررسی داده و کارکردهای این برهان بیان گردد.

ترجمه ماشینی: آنسلم کانتربری (1033-1109)، راهب بندیکتین و دومین اسقف اعظم نورمنی کانتربری، به عنوان یکی از مهم ترین فیلسوفان و الهیدانان قرون وسطی شناخته می شود. مقالات این مجلد تمام ایده‌های فلسفی و کلامی اصلی او، از جمله آموزه‌های او درباره ایمان و عقل، وجود و ماهیت خدا، منطق، آزادی، حقیقت، اخلاق، و آموزه‌های کلیدی مسیحی را بررسی می‌کنند. آنها همچنین زندگی او، سرچشمه های اندیشه او و تأثیر او بر متفکران دیگر را پوشش می دهند.

بحث اثبات وجود خدا از موضوع های مهمّ دین پژوهی و کلام جدید محسوب می شود، چرا که در صورت قبول آن، نظریّة اثبات پذیری معرفت به خدا شکل می گیرد. این مقاله دیدگاه های مختلف در باب اثبات وجود خدا (1 عدم استدلال. 2 استدلال صحیح و آشکار. 3 استدلال تلویحی و غیرمستقیم) را بررسی می نماید و در نهایت، برتری دیدگاه مختار را که استدلال صریح و تلویحی باشد، بر دیگر نظرات با دلایل قرآنی نشان می دهد و در بخش دیگر مقاله، براهین مهمّ و عقلی خداشناسی (برهان امکان، صدّیقین، حدوث، حرکت نهایی، فطرت، نفس، نظم، هدایت، دفع خطر محتمل) ذکر می شود و آیاتی که شکل صریح یا تلویحی ناظر و قابل تطبیق بر این براهین می باشد، تحلیل و تقریر می گردد.