جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

المطالب العالية من العلم الإلهي يكى از مهم‌ترين آثار كلامى فخر رازى، بلكه اشاعره محسوب مى‌شود. مؤلف از مباحث كلامى و فلسفى آنچه را كه حول عقائد بوده، در اين كتاب جمع كرده است. او موضوع كتاب خود را ذات خداوند و صفات بارى تعالى قرار مى‌دهد. محتوای جزء اول: مقدمه: مقدمۀ كتاب از چهار فصل تشكيل مى‌شود كه عبارتند از: الف- الفصل الاول في بيان ان هذا العلم اشرف العلوم على الاطلاق: مؤلف در اين فصل أشرفيت علم الهى (يا به تعبير ديگر علم كلام) را بر ديگر علوم اثبات مى‌كند. ب- الفصل الثانى في انه هل للعقول البشريه سبيل الى تحصيل الجزم و اليقين في هذا العلم: مؤلف در اين فصل، يكى از مباحث مهم معرفت شناسى را مطرح مى‌كند(آيا اصلا عقل انسان راهى به جزم يقين دارد يا نه؟). ج- الفصل الثالث في ان تحصيل هذه المعارف المقدسه هل الطريق اليه واحد ام اكثر من واحد. مؤلف در اين فصل به شيوۀ بحث در علم كلام مى‌پردازد و طرق آن را بيان مى‌كند. د- الفصل الرابع في ضبط معاقد هذا العلم: مؤلف در اين فصل چگونگى تقسيم مباحث الهى را بيان مى‌كند. الجزء الاول: جزء اول كتاب در بيان ادلۀ اثبات خداوند مى‌باشد كه سه قسمت مى‌باشد، كه هر كدام از فصولى تشكيل يافته‌اند كه عبارتند از: القسم الاول في ذكر الدلائل القطعيه اليقينية: مؤلف در اين بخش طى 24 فصل، ادلۀ يقينى اثبات وجود خداوند و اثبات صفات بارى تعالى را بيان مى‌كند. او ابتداء در طى چند فصل مباحث عامۀ مربوط به ممكن، واجب، علة، معلول، ابطال دور و تسلسل را بيان كرده، سپس وجود خداوند را با برهان امكان و وجوب و برهان حدوث اثبات مى‌كند. او در بين اين ادله علم و قدرت خداوند را هم اثبات مى‌كند. القسم الثانى في تفصيل الدلائل الدالة على وجود الاله القديم: اين قسم از سه فصل تشكيل مى‌شود. مؤلف در اين قسم وجود خداوند را با استناد به رواياتى از پيامبر اكرم(ص) و امیرالمؤمنین(ع) و امام صادق(ع) و كلماتى از خليفۀ دوم و شافعى و ابوحنيفه اثبات مى‌كند. بلكه او براى اثبات خداوند استناد مى‌كند به اجماع ملل و اديان جهان و استشهاد مى‌كند به كلمات آنها. او براى اثبات خداوند به ادلۀ عرفاء و منجمين اشاره مى‌كند و قائل است آنچه در قسم اول در اثبات خداوند ذكر شد، ادلۀ يقينى و قطعى بوده و آنچه اينجا بيان شد ادلۀ ظنى و اقناعى مى‌باشد. القسم الثالث في الكلام في الوجوب و الوجود و الارادات و التعين و الماهية: در اين قسم مؤلف در 7 مسأله واجب لذاته بودن خداوند را اثبات مى‌كند و اين كه ماهيت او عين وجودش است و او قديم و ازلى است.

کتاب معرفه الفطریه درباره شناخت فطری خدا می باشد که در 8 بخش که اسامی همه آنها معرفت فطری است ولی هر بخش یک موضوعی را شامل می شود.

«انیس الموحدین» کتابی کلامی به زبان فارسی نوشته ملا مهدی نراقی، در پنج باب اثبات خدا، صفات الهی، نبوت، امامت و معاد می باشد. این کتاب به شیوه استدلالی نوشته شده است. هدف نراقی از تألیف این کتاب، آشنایی شیعیان با مسائل اعتقادی به شیوه­‌ ای استدلالی و برهانی است. او در مقدمه کتاب می‌ نویسد: «باید این علم و معرفت ناشی از دلیل و برهان باشد و از روی تقلید نباشد، لهذا این بی‌ بضاعت را به خاطر رسید که رساله‌ ای در اثبات مطالب مذکوره تألیف نماید و آن را به عبارات واضحه بیان نماید تا کافّه فرقه محقّه - کثرهم اللّه- از این فائض گردند.» این کتاب در پنج باب تنظیم شده است: باب اول: در اثبات خداوند باب دوم: در صفات الهی باب سوم: در باب نبوت باب چهارم: در باب امامت باب پنجم: در بیان معاد

کتاب نعم الله موجود به بررسی و اثبات وجود خدا از طرق و از براهین مختلف می پردازد که در این میان نظر حکما، فلاسفه ، عرفا ، کلامیون و... و ادله عقلی و نقلی در جهت اثبات وجود واجب را متذکر می شود.

کتاب «مذهب» آیت الله محمدعلی گرامی که در سال های مقارن پیروزی انقلاب اسلامی نگارش یافته به دنبال ظهور شبهات و الحادگری بوده که نویسنده در داخل زندان با آن مواجه بوده به همین جهت تلاش می ‏کند به زبانی ساده و با براهین بدیهی به دفع شبهات مربوط به نیاز به مذهب و وجود خدا بپردازد و نشان دهد مذهب فقط در تفکر مارکسیستی و غربی ناتوان است اما در نگرش اسلامی مذهب از پویایی، تحرک و انقلابی گری برخوردار است و با ظالمان و ستمگران مخالف است. بر این اساس نویسنده به دلیل نظم، هدف داری آفرینش، برهان امکان، برهان صدیقین، وابستگی فطری و حرکت جوهری استناد کرده و از تجرد علم و حافظه به این نتیجه رسیده که دنیا فقط منحصر در امور مادی نیست.