جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«الاضواء على عقائد الشیعۀ الامامیۀ»، کتابى است از آیت االله سبحانی به زبان عربى در معرفى شیعه امامیه و عقاید این گروه. این کتاب به انگیزه تقریب بین مذاهب اسلامى نگاشته شده است. مولف در ابتدای کتاب خود مباحثی را در رابطه با تاریخ تشیع مطرح می سازد و موقعیت این مکتب را در دو عصر اموی و عباسی مورد تحقیق و بررسی قرار می دهد. وی در فصلی دیگر به معرفی ائمه دوازده گانه مکتب تشیع پرداخته و سپس به موضوعاتی مانند: عقاید شیعه مثل عصمت، تقیه، بدا، متعه، سجده بر تربت، مسئله رویت و دیگر مباحث اعتقادی و نقش و توجه شیعه به علوم مختلف و دیگر مباحث مرتبط با بحث می پردازد. مولف در این اثر کوشیده است، از یک سو عقاید مشترك شیعه و اهل سنت را بیان نموده و از سوى دیگر عقاید خاص شیعه را با دلیل و برهان به اثبات رساند.

«اثبات الوصیة للإمام علی بن ابی طالب»، نوشته علی بن حسین مسعودی به زبان عربی است. این کتاب، با هدف اثبات جانشینی امامان شیعه (ع) نگاشته شده است. نویسنده بعد از اشاره به برخی روایات که بر لزوم امامت تأکید دارند به شرح مختصری از زندگی پیامبران که جانشین یکدیگر می‌ شدند پرداخته و بعد از زندگی پیامبر اسلام (ص) نیز زندگی جانشینان وی یعنی امامان دوازده‌ گانه را شرح داده است و روایاتی درباره نصوص امامت و مناقب و فضایل آنان نقل کرده است. این کتاب به طور خلاصه یک دوره تاریخ پیامبران، امامان، پادشاهان و خلفای معاصر آنان را در بر دارد. این کتاب به سبک و سیاق سایر کتب حدیثی شیعه نگاشته شده و محتوای آن از تشیع نویسنده‌ اش حکایت دارد.

«تزویج علي علیه السلام بنته من عمر» تالیف شیخ مفید، به زبان عربی پیرامون شبهه ای در مورد ازدواج ام کلثوم فرزند امیرالمومنین (ع) با خلیفه دوم می باشد. گروهی از مولفین اهل سنت قصه خواستگاری عمر بن خطاب از دختر امام علی (ع) معروف به ام کلثوم را نقل می کنند و مدعی هستند که امام این دختر را به سوی عمر فرستاد تا عمر او را ببیند و عمر هم دستی بر ساق پای او کشید، در این هنگام این دختر صدمه ای به عمر زد و به او اهانت کرد، سپس اهل سنت ادعا می کنند که عمر با وی ازدواج کرد و برخی می گویند که حتی از او صاحب فرزند هم شد. از این رو بعضی از علمای اهل سنت با مطرح کردن این بحث می خواهند آن را دلیلی بر انقیاد امام علی (ع) نسبت به خلافت خلفای سه گانه بدانند. اما شیعه اجماع دارد که این قصه اتفاق نیفتاده و ازدواج ام کلثوم با عمر را نفی می کنند. کتاب حاضر نیز پیرامون همین شبهه نگاشته شده است.

الشيعة في كتاب بغية الطلب في تاريخ حلب (لابن العديم 588 - 660ق)، گزيده‌اى است با موضوع «شيعه» از كتاب «بغية الطلب في تاريخ حلب»، نوشته عمر بن احمد بن ابى‌جراده حلبى، معروف به «ابن عديم» (588 - 660ق) كه با تحقيق شيخ حسین واثقى، با نام مذكور منتشر شده است. يكى از علل بلندآوازگى ابن عديم آثار و تحقيقات وسيع وى در موضوعات مختلف علمى، ادبى، فقهى، كلامى و تاريخى است. اثر معروف او درباره تاريخ حلب در آن روزگار و پس از آن از اقبال فراوان برخوردار شد و نزدیک به همه مورخان معاصر وى و سده‌هاى بعدى از آن بهره بردند. «بغية الطلب في تاريخ حلب» كه به‌صورت 40، 30 و 10 جلدى منتشر شده، نخستين اثر در تاريخ حلب است. اين كتاب دربردارنده احوال عالمان، حاكمان، سرزمين، مردم و ديگر مسائل جغرافيايى، سياسى، علمى و مذهبى حلب است. محقق كتاب در مقدمه مى‌نويسد: «شهر حلب از بزرگ‌ترين شهرهاى اسلامى و مراكز علمى از قرن اول هجرى تا زمان حاضر بوده است. از قرن دوم، مردان بزرگى از اصحاب امام جعفر صادق(ع) در اين شهر بوده‌اند كه رجاليون آنها را توثيق و تكريم كرده‌اند، اما در قرن چهارم تشيع در حلب نقش درخشانى داشته است و مبالغه نيست اگر بگوييم در آن زمان مذهب غالب مردم، تشيع بوده؛ چراكه سيف‌الدوله اظهار تشيع مى‌كرد، لذا غالب اهل حلب شيعه شدند. محقق كتاب در مقدمه به كلامى از ابن عديم اشاره مى‌كند كه از آن استفاده مى‌شود كه تشيع تنها مذهب مردم حلب در قرن پنجم هجرى بوده است. وى سپس برخلاف اعتقاد عده‌اى كه نویسنده كتاب را شيعه مى‌دانند، وى را سنى مى‌داند و بر اين موضوع ادله‌اى نيز اقامه مى‌كند. از جمله ويژگى‌هاى اين اثر آن است كه شرح حال عده‌اى از علماى شيعه‌ى اماميه را كه شرح حال آنها سابقاً در هيچ كتاب شيعه و سنى ذكر نشده، مى‌توان در اين اثر يافت. بخش اول كتاب با ذكر اسامى 141 تن از كسانى كه در صفين با اميرالمؤنين حاضر بوده‌اند، آغاز شده است. درباره برخى افراد، تنها به نام آنها بسنده شده است. در بين اسامى مذكور، اويس قرنى، حسین بن على بن ابى‌طالب(ع) و مالك اشتر نخعى و عمار بن ياسر نيز ديده مى‌شود. نویسنده، درباره عمار مى‌نويسد: شهادت عمار تأثير عظيمى در تمييز حق از باطل داشت؛ چراكه روايات متواترى از نبى اكرم(ص) درباره قتل عمار به دست گروه باطل ذكر شده است. در بخش بعد، شرح حال 40 شخصيت از علماى شيعه حلب ذكر شده است. سپس اسامى پنج نفر از علما كه شيعه بودن آنها محتمل است، آمده است.در بخش ديگرى از كتاب با نام فوائد پراكنده، هفت مطلب درباره تشيع ذكر شده كه از آن جمله است: اقامه عزاى امام حسین(ع) در روز عاشورا در مدينه منوره، جشن روز عيد غدير در بغداد، در رؤيا ديده شدن اميرالمؤمنين توسط مرد سنى و حزن و اندوه آن حضرت درباره اسيران كربلا. بيوت بنوزهره، بنوحمدان و بنوخشاب، سه خانه‌اى است كه در كتاب به آنها اشاره شده است.آخرين بخش كتاب به اشراف و بزرگان علوى حلب به نقل از كتاب «موارد الأتحاف» عبدالرزاق كمونه حسینى، اختصاص دارد

کتاب حاضر از شیخ مفید، نقد و بررسی روایتی است که ابوبکر از پیامبر نقل کرده که: «ما پیامبران چیزی برای فرزندان خود به ارث نمی‌گذاریم و هرچه باقی بگذاریم حکم صدقه بر آن جاری است و به فرزندانمان نمی‌رسد». شیخ مفید در این کتاب بحث از سند روایت نمی‌ کند و فرض را بر صحت آن می‌ گذارد و اشکالات دلالی آن را مطرح می‌ کند. وی در دلالت این روایت احتمالات گوناگونی را مطرح می‌ کند که برخی از آنها موافق با قرآن است ولی مقصود مخالفان اهل بیت علیهم‌ السلام را نمی‌ رساند. برخی دیگر هم که مقصود آنان را می‌ رساند مخالف قرآن است. شیوه شیخ مفید در این کتاب مانند دیگر کتاب‌ های کلامی ایشان است. وی با استدلال‌ های عقلی و استناد به آیات قرآن دیدگاههای خود را به اثبات می‌ رساند.

لوط بن يحيي بن سعيد بن مخنف بن مسلم ازدي عامري (م 157 ه‍.ق)، معروف به ابومخنف از نخستين و بزرگ ترين مورخان شيعه و نویسنده مقتل ابومخنف است. کتاب حاضر یعنی اخبار الجمل درباره جنگ جمل و روایت آن می باشد.

«محيط پيدايش اسلام»، سلسله گفتاري از شهيد آيت‌الله دكتر بهشتي است كه در آخرين شنبه هر ماه ميلادي در سال‌هاي 1345 ـ 1346(1966ـ1967) در مركز اسلامي هامبورگ در جمع عده‌اي از دانشجويان و علاقه‌مندان به مطالعات اسلامي ايراد گرديده و آخرين جلسه آن در تاريخ 6 آبان 1346 (28 اكتبر 1967) بوده است. نخستين بخش اين گفتارها به روش تحقيق دربارة اديان اختصاص يافته و در بخش‌هاي بعدي با نگرشي پژوهشگرانه و همه‌جانبه، محيط پيدايش اسلام در شبه‌جزيرة عربستان و همسايگان آن يعني ايران، روم، مصر و حبشه مورد بررسي قرار گرفته است كه متأسفانه نوار گفتار مربوط به روم عليرغم تلاشي كه جهت يافتن آن صورت گرفت، بدست نيامد. با وجود اين، از آن‌جا كه مجموعة بحث و همچنين سبك و روش آن جالب و بديع بود، دريغمان آمد كه به خاطر اين نقيصه، از انتشار اصل اين سلسله گفتار خودداري كنيم، به‌ويژه آن‌كه شهید بهشتي در آغاز هر بحث، تلخيصي از آن‌چه در جلسات قبل گفته شده را تكرار نموده‌ و از اين جهت رشتة كلام در طول بحث محفوظ مانده است.

این کتاب خلاصه ای و برداشت نکاتی از کتاب اخبار المدینه ابن شَبَّه می باشد که: از منابع کهن تاریخ محلی مدینه، نوشته عمر بن شَبَّه (173ـ262ق.) این کتاب به جغرافیای تاریخی مدینه و شرح رخدادهای آن با تمرکز بر زندگی و سیره پیامبر اکرم (ص) و خلافت عمر و عثمان اختصاص دارد

"تاریخ اسلام: معرفی بسیار اجمالی"، عنوانی است که بر پیشانی مجموعه ای از انتشارات دانشگاه آکسفورد آمریکا رقم خورده و " آدام جی. سیلورستاین" در آن کوشیده است تاریخ اسلام را به صورت بسیار اجمالی و گذرا معرفی نماید. این اقدام سیلورستاین در اروپا به دو صورت با مخاطب خود ارتباط برقرار کرده و اروپائیان را با اسلام آشنا می کند؛ نسخه چاپی آن با 95/11 دلار و نسخه الکترونیکی و دیجیتالی آن نیز با 95/8 دلار در دسترس همگان است. گزارشی در این باره را بخوانید: جهان اسلام و فرهنگ اسلامی در دهه اخیر بیش از پیش در غرب معرفی شده است، به گونه ای که مقالات و کتاب های بی شماری با هدف معرفی تاریخ اسلام و نقشی که در رویدادهای سیاسی جهان ایفا کرده، در اروپا و آمریکا به چاپ رسیده است. در عین حال، از آنجا که در اسلام دین و سیاست به شکلی منحصر به فرد در هم تنیده شده است، در جوامع غربی نیزپرداختن به تاریخ اسلام بسیار بیشتر به طور مثال، پرداختن به تاریخ آیین بودایی یا حتی تاریخ مسیحیت حائز اهمیت است. از همین رو، انتشارات دانشگاه آکسفورد آمریکا در مجموعه "معرفی های بسیار اجمالی" خود دست به معرفی بسیار اجمالی تاریخ اسلام زده است. این کتاب که نگارش آن را آدام جی. سیلورستاین، پژوهشگر و استاد مطالعات خاور میانه و خاور نزدیک دانشگاه آکسفورد بر عهده داشته است، ژانویه 2010 (دی ماه 1388) به دو شکل چاپی (144 صفحه) و دیجیتالی به عنوان کتابی آکادمیک جهت تدریس در دانشکده مطالعات خاور میانه دانشگاه آکسفورد منتشر شد. این کتاب با مرور اجمالی و در عین حال، شفافِ چگونگی ظهور و گسترش اسلام از قرن هفتم تا بیست و یکم میلادی آغاز می شود و به شرح اجمالی قصص اسلامی و تاریخ اسلام می پردازد. این کتاب، گسترش تدریجی جامعه اسلامی را که در ابتدا جامعه ای بومی و کوچک بوده است و در نهایت به جامعه ای جهانی با دینی بین المللی که بیش از یک میلیارد پیرو دارد تبدیل شده، به روشنی نشان داده است. آدام جی. سیلورستاین در کتاب خود به بررسی چگونگی تبدیل شدن اسلام از دینی در عربستان مهجور قرن هفتم میلادی به مهم ترین موضوع مورد توجه جهان امروز پرداخته است و در عین حال، نشان داده که شناخت مردم در غرب درباره ظهور و گسترش اسلام چگونه و از چه طریقی حاصل شده است. سیلورستاین به عنوان یک تاریخدان، به اعراب، ایرانیان و ترک ها به عنوان مردمی که تاریخ اسلام را شکل داده اند نیز می پردازد و همچنین درباره سه نهاد نمایانگر اسلام یعنی مسجد، جهاد و خلافت شرحی اجمالی ارائه می دهد. کتاب "تاریخ اسلام: معرفی بسیار اجمالی" در نهایت به تحلیل نقشی که تاریخ اسلام در هر دو حوزه دین و سیاست ایفا کرده است، می پردازد و البته تأکید می کند که تاریخ در جوامع مسلمان جایگاه منحصر به فردی دارد و این جایگاه را با جایگاه بی اهمیت آن در جوامع غربی مقایسه می کند؛ جوامعی که به تاریخ به جز چیزی غیرقابل تکرار نگاه نمی کنند. حال سؤال این است که تاریخ واقعاً حائز اهمیت است؟ باید گفت که بحث این کتاب بر سر این نیست، بلکه بر سر این است که "تاریخ اسلام" حائز اهمیت است. این کتاب علاوه بر معرفی موجز تاریخ اسلام، به مباحثی که در حوزه مطالعه آن وجود دارد و اهمیت بسیار این تاریخ می پردازد، تاریخی که به گفته سیلورستاین، نزد مسلمان و غیرمسلمان به یک اندازه حائز اهمیت است. کتاب به گفته ناشرش پژوهشی تاریخی را درباره منشأ و گسترش تدریجی اسلام در خاور میانه ارائه می دهد و به شرح فرهنگ غنی اسلامی و مذهب در جوامع مسلمان می پردازد. کتاب سیلورستاین در عین حال، قصص، منابع و اهمیت تاریخ اسلام و این موضوع را که چگونه حال و آینده جوامع مسلمان را رقم زده است، شرح می دهد. در عین این که مجموعه پرفروش "معرفی های بسیار اجمالی" انتشارات دانشگاه آکسفورد تا کنون بیش از سه میلیون نسخه در سراسر جهان فروش رفته است، کتاب سیلورستاین نیز در ماه های اخیر از پرفروش ترین کتاب های حوزه تاریخ و دین بوده و هر پنج ستاره وبسایت آمازون را از سوی مشتریان آن دریافت کرده است. این گونه است که نشریه "سعودی گزت" در معرفی آن می نویسد: "تلاش موفقیت آمیز سیلورستاین در معرفی موجز و خواندنی تاریخ اسلام شایان تقدیر است. این کتاب بی تردید برای دانشجویان مشتاق از هر دین و مذهبی آموزند ه است. کتاب او به مجموعه کتاب های تحت عنوان"معرفی های بسیار اجمالی" انتشارات دانشگاه آکسفورد اعتبار بخشیده است." همچنین مارک ارونسون در نشریه "اسکول لایبرری"، کتاب سیلورستاین را کتابی موجز و درخشان معرفی می کند که در عین خلاصه بودن، دیدگاه های فرهنگی - تاریخی مهمی را در هر صفحه خود مطرح می سازد. ارونسون می نویسد: "کتاب سیلورستاین واقعاً اعجاب انگیز و خواندن آن برای تمام افراد، از کلاس هشتم دبیرستان به بعد، ضروری است. مجموعه "معرفی های بسیار اجمالی" در مجموع، ایده ای هوشمندانه است و هر کتاب در این مجموعه چه از نظر طول و عرض و چه از نظر ضخامت واقعاً بسیار کوچک است؛ به گونه ای که هر یک از این کتاب ها را می توانید به سادگی در جیب خود جای دهید و دیگران به دشواری می توانند وجود آن را در جیب شما تشخیص دهند. البته خلاصه بودن به تنهایی ویژگی چندان مهمی نیست، چرا که می شود خلاصه و در عین حال، کسالت آوربود، خلاصه و در عین حال، احمقانه بود. اما کتاب سیلورستاین خلاصه و در عین حال، درخشان است، چرا که به ما در درک هر چه بهتر جهانی که در آن زندگی می کنیم، کمک می کند. با خواندن این کتاب، تاریخ اسلام را به ناگهان بسیار جذاب، قابل فهم و مرتبط با تاریخ دیگر نقاط جهان از جمله غرب می یابیم. این کتاب، بسیار شفاف، شیرین، هوشمندانه و شگفت انگیز است. حتماً آن را بخوانید." منبع: https://hawzah.net