جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 33
بررسی انتقادی چیستی لذّت درفلسفه اسلامی
نویسنده:
عبدالرحیم حسینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
چکیده :
لذت به‌عنوان محوری‌ترین کیفیت نفسانی که غالب حالت‌ها و ملکات درونی و تحرکات جوانحی و افعال جوارحی آدمی را متأثر می‌سازد و زیرساختی برای بسیاری از خواسته‌ها وتمایلات او به‌شمار می‌آید، فیلسوفان مسلمان را بر آن داشته تا ماهیت و عناصر شکل‌دهنده آن را مورد کاوش نظری و تأمل عقلانی و تجربی قرار دهند، نظر به تفاوت برجسته‌ترین دیدگاه‌های ارائه‌شده و اهمیت موضوع در انسان‌شناسی فلسفی بر آن شدیم ضمن تجزیه و تحلیل آرای مطرح، به مقارنه و مقایسۀ آن‌ها بپردازیم. از میان این نظریات سه دیدگاه علمی بنیانی برای دیگر آرای مطرح‌شده محسوب می‌شوند، نظریه بازگشت‌انگاری به حالت طبیعی که برای نخستین بارتوسط محمدبن زکریای رازی عنوان شد؛ نظریه آسایش‌انگاری اخوان الصفّا و نظریه سازگاری ادراکی لذت با موقعیت و شرایط نفسانی طبیعی انسان که از سوی مشهور فیلسوفان مسلمان طرح شده است. با انتقاد از دو دیدگاه نخست، نظریه سوم را نزدیک به واقعیت یافته‌ایم، لیکن آن را نیازمند تکمیل دیده‌ایم.
صفحات :
از صفحه 121 تا 144
مبانی انسانشناختی مشارکت سیاسی در نظام های مردمسالاری دینی و لیبرال دموکراسی
نویسنده:
احمد شریعتمداری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
حکمت عملی در هر مکتب و نظام جامع اندیشه ای، ربط وثیقی با حکمت نظری آن دارد. ازاین منظرتوجه به ابعاد معرفت شناختی هر نظام فکری و نیز اهتمام به مقام هست ها و نیست ها در هر اندیشه، پیش شرط درکبایسته ها و شایسته هاست.از این منظر می توان مشارکت سیاسی را به منزلهیک امر سیاسی در دو بعد معرفت شناسی و انسان شناسی مورد مداقه قرار داد. بدین معنا که چیستی، ضرورت، سطوح، اشکال و عوامل موثر بر مشارکت سیاسی را با نظر به انسان شناسی فلسفیِ مقوم آن، دریافت. این پایان نامه با تمرکز بر آراء انسان شناختی "امام خمینی(ره)" به عنوان معمار نظریه مردم سالاری دینی و "هایک" به عنوان متفکری از لیبرال دموکراسی به دنبال مقایسه مسئله مشارکت سیاسی از منظر این دو نظام فکری در قلمرو اندیشه سیاسی می باشد. در این میان ضمن تقسیم بندی انسان به دو هویت فردی و اجتماعی، ابعاد متناظر به هر هویت با دقت نظر در مبانی فلسفی این دو اندیشمند مشخص شده است. دراین جهت حکمت متعالیه به منزله مبنای گزاره های واقع محور امام در مورد انسان در نظر گرفته شده و لیبرالیسم کانتی نیز آبشخور اصلی هست های انسان شناختیِ هایک قرار داده شده است. در نهایت نیز در مقام مقایسه، اجمالا اصول و مولفه های اصلی انسان شناختی این دو نظام مطرح شده است. این پایان نامه با استفاده از راهبرد توصیفی- تحلیلی و از روش تحقیق اسنادی در مرحله توصیف و مقایسه ای در مقام تحلیل تدوین شده است. یافته های این پایان نامه نشان می دهد مهمترین وجه اشتراک دو نظام فکری- سیاسی لیبرال دموکراسی و مردمسالاری دینی که اثرگذار بر مشارکت سیاسی می باشد مبدأ مشترک گرایشی بوده که برخاسته از جوهر واحد انسانی است و برجسته شدن ارزش هایی چون آزادی و اختیار ثمره آن است و مهمترین وجه افتراق حاکم بر مشارکت در این دو نظام فکری- سیاسی، ناظر به تفاوت بینشی در این دو نظام می باشد که نتیجه ی تلقی متفاوت از انسان، معرفت، هستی و غایت است. ضرورت، سطوح و اشکال، عوامل مقوم، موثر بر و متأثر از مشارکت سیاسی در این دو نظام متفاوت هستند.
دلالت‌های امنیتی انسان‌شناسی آیت الله جوادی آملی
نویسنده:
نجف لک زایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
در تمام سال های پس از انقلاب اسلامی، اسلامی‌سازی علوم انسانی و از جمله علوم امنیتی، یکی از دغدغه‌ها بوده است. حکمت متعالیه از ظرفیت خوبی برای ورود به عرصه علوم انسانی و امنیتی برخوردار می‌باشد. علوم و مطالعات امنیتی در سال‌های اخیر در کشور ما از رونق خوبی بهره‌مند شده است، اما تلاش قابل توجهی برای تبیین مباحث امنیتی، با تکیه بر مبانی فلسفه اسلامی، به‌ویژه حکمت متعالیه، صورت نگرفته است. هدف مکتوب حاضر، ارائه دلالت‌ها و وجوه امنیتی انسان‌شناسی فقیه و حکیم متأله حکمت متعالیه، آیت الله جوادی آملی است. مدعای مقاله حاضر این است که بر اساس مبانی حکمت متعالیه و به‌ویژه مبانی انسان‌شناختی، که در این مقاله محور بحث و بررسی است، باید از «علوم امنیتی» به جای «علم امنیت» سخن بگوییم. چون بر اساس هر مبنای انسان‌شناختی، علم امنیتی ویژه‌ای تولید می‌شود که می‌توان آنها را در یک تقسیم‌بندی کلان، متعالی، متعارف و متدانی نامید.
صفحات :
از صفحه 13 تا 45
جایگاه تعالیم وحیانی در تبیین وجودی انسان نزد ملاصدرا
نویسنده:
عبداله صلواتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
اغلب معارف وحیانی در فلسفه به مثابه فرع و موید لحاظ می شود، اما در حکمت متعالیه این معارف از آغاز تا انجام به عنوان رکن پژوهش، فیلسوف را همراهی می کند. حکیم حکمت متعالیه گاهی در طرح مساله، زمانی در برهان و برخی مواقع در رهیافت خویش وامدار آیات و روایات است و در دوره ای فلسفه اش به موقعیتی رهنمون می شود که فارغ از معارف وحیانی در تبیین پدیده ها کارآمدی خود را از دست می دهد. این جستار درصدد آن است که بیان کند ملاصدرا به مثابه فیلسوف مسلمان در مقام معرفت به انسان و در امتداد نگرش وجودی خویش به انسان و طرح انواع انسانی با بهره گیری از آموزه های دینی نگاه فلسفی به انسان را تعالی بخشیده است.
صفحات :
از صفحه 79 تا 94
چیستی انسان شناسی
نویسنده:
عبدالحسین خسروپناه، رضا میرزایی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
انسان شناسی یکی از مهم ترین دانش های الهی و بشری است که در حوزه معارف بشری و دینی تاثیر به سزایی دارد. تحلیل چیستی انسان شناسی بر پایه پیشینه، تعریف، ضرورت و انواع آن صورت می پذیرد. مطلب قابل توجه این که انسان شناسی دارای انواع فلسفی، دینی، علمی، عرفانی و اخلاقی است. هریک از انواع انسان شناسی گرفتار بحران هایی است و تنها انسان شناسی دینی است که هیچ بحرانی در حوزه آن راه نیافته است.
صفحات :
از صفحه 35 تا 56
نوسان ایمان و کفر از نظر ابن عربی و ملاصدرا
نویسنده:
سید محمد مرتضوی، ابراهیم مهرابی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: اندیشه دینی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ایمان در اندیشه دینی از بالاترین ارزش برخوردار است، ولی همیشه این سوال مطرح بوده است که آیا همه مومنان از ایمانی یکسان و مشابه و در نتیجه از ارزشی مساوی برخوردارند؟ به عبارت دیگر، آیا ایمان و کفر افزایش و کاهش پذیر است؟ پذیرفتن هر یک از دو طرف مساله، نتیجه پاسخ به سوالاتی است از قبیل این که آیا ایمان و کفر امری بسیط است یا مرکب؟ و آیا عمل در حقیقت آن دو دخیل است یا خیر؟ دانشمندان اسلامی در پاسخ به این پرسش ها اختلاف نظر دارند. این مقاله متکفل کشف و مقایسه دیدگاه دو تن از اندیشمندان برتر اسلامی، یعنی ملاصدرا و ابن عربی است. با توجه به مستندات ملاصدرا، از قبیل آیات قرآنی، مبانی عمومی فلسفه او از جمله: اصالت وجود، تشکیکی بودن وجود، حرکت جوهری و ... و نظرات کلامی وی از جمله وجودی تلقی کردن کفر و ایمان و ...، این نتیجه به دست آمده است که کفر و ایمان در دیدگاه او، شدت و ضعف پذیر است. اما ابن عربی به دلیل عدم ورود در بسیاری از مسایل مربوط به ایمان و کفر در آثار خود و نیز ذو وجوه بودن عباراتی که در این باره از او به جا مانده است، نظر واحد و قطعی خود را ارایه نداده است. با این حال، با توجه به غلبه دلایل و شواهد دال بر تایید امکان و وقوع نوسان در کفر و ایمان، باید توجیهاتی را ارایه داد تا اختلافات ظاهری و احتمالی را برطرف سازد. در صورت مدلل نمودن موارد خاص، می توان گفت او نیز به کاهش و افزایش ایمان و کفر معتقد است، هرچند مبانی وی تنوع و استحکام مبانی صدرایی در امکان و روایی پذیرش شدت و ضعف در کفر و ایمان را ندارد.
صفحات :
از صفحه 129 تا 152
دلالت براهین ابن سینا در اثبات مجردبودن نفس ناطقه بر مادی نبودن قوه خیال
نویسنده:
محمود صیدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
مجردبودن نفس ناطقه یکی از مباحث بسیار مهم در فلسفه ابن‌سینا و انسان‌شناسی او است. ابن‌سینا براهین متعددی بر اثبات این مطلب اقامه می‌کند. او با استفاده از وضع و محاذات‌نداشتن صور معقول، قدرت نامتناهی نفس در ادراک این‌گونه صور و بی‌نیازی نفس ناطقه در برخی از ادراکات خویش از آلات جسمانی، این مطلب را اثبات می‌کند. با وجود این، وی منکر تجرد قوه خیال است و آن را مادی می‌داند. نگارنده در پژوهش حاضر با بررسی و تحلیل این براهین، با بیان دلالت آنها تجرد قوه خیال را اثبات می‌کند و می‌گوید صور خیالی وضع و محاذات ندارند، قوه خیال قدرت نامتناهی در ادراک صور خیالی دارد و در برخی ادراکاتش از آلات بدنی و محسوس بی‌نیاز است.
صفحات :
از صفحه 139 تا 156
حقیقت انسان از منظر عقل و وحی
نویسنده:
محمدحسین طالبی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
باور مشهور میان دانشمندان درباره حقیقت انسان چنین است: انسان حیوان ناطق است. آنها ناطقیت را به‌ معنای داشتن عقل نظری، یعنی داشتن قوه اندیشیدن و توان درک مفاهیم کلی می‌دانند. بنابراین، انسان در نگاه مشهور، حیوانی عاقل است که توانایی اندیشیدن دارد. هدف این مقاله اثبات آن است که مقوم انسانیت، افزون بر توانایی اندیشیدن و داشتن توان درک مفاهیم کلی، اعتقاد به خدا و ارتباط با او است. این ادعا با استفاده از دلیل عقل و با استعانت از آیات قرآن تبیین می‌شود. بر این اساس، نه‌تنها داشتن عقل نظری، بلکه داشتن عقل عملی و پیروی از آن، عنصر مقوم ذات انسانیت است. کسی که از عقل عملی پیروی می‌کند، کار نیک انجام می‌دهد. لازمه انجام‌دادن کار نیک، داشتن قصد تقرب به خدا است. همچنین، انسانیت حقیقتی تشکیکی و سیال است. بنابراین، ماهیت انسان‌ها با یکدیگر فرق دارد. ارزش نتیجه این مقاله در استفاده از این نظرگاه در مباحث مربوط به حقوق بشر روشن می‌شود.
صفحات :
از صفحه 177 تا 196
انسان شناسی واحد در فلسفه و عرفان ابن سینا
نویسنده:
یوسف حیدری چناری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
«انسان»، محور اصلی بسیاری از مسایل فلسفی، کلامی و عرفانی است. وجود نظریات مختلف و حتی ضد و نقیض راجع به انسان، پرداختن و بازشناسی انسان شناسی اندیشمندان عالم اسلام مثل ابن سینا را جهت پاسخ به سوالات و ابهامات این مساله ضرورت می بخشد. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی به تبیین و بررسی اندیشه های ابن سینا در باب انسان می پردازد. انسان شناسی ابن سینا در دو مرتبه و مرحله قابل طبقه بندی است؛ مرحله اول، فلسفی و نظری محض است که در آن به انسان و ابعاد وجودی او با نگاه و کنکاشی عقلی و فلسفی نگریسته شده است. عمده مباحث او در علم النفس کتب فلسفی اش همچون شفا و نجات و اشارات در این مرتبه انسان شناسی است. مرحله دوم که نقطه اوج انسان شناسی او هم محسوب می شود، مرحله اشراقی و شهودی است. ابن سینا در رسائل عرفانی خود همچون رساله حی ابن یقظان، رسالة الطیر و رساله سلامان و ابسال و در نمط های آخر اشارات و تنبیهات و جاهائی از کتاب مباحثات و کتاب شفا با نگرشی اشراقی و عرفانی به بحث از انسان پرداخته است. مساله عمده این تحقیق این است که آیا این دو مرحله انسان شناسی ابن سینا با هم سازگاری و پیوند دارند یا نه بلکه با هم اختلاف و تضاد دارند؟ که اثبات و مشخص گردید میان این دو مرتبه انسان شناسی ابن سینا ارتباط و پیوند وجود دارد. صرف نظر از اختلاف در نحوه و روش بیان و ساختار کلمات و اصطلاحات در این دو مرحله، یک سخن و پیام درباره انسان ارائه داده است؛ هم در علم النفس آثار او و هم در آثار و رسائل عرفانی او انسان شناسی واحدی را شاهدیم که در آن اشراق و معرفت و کمال نفس آدمی با اتصال به عقل فعال میسر می شود.
صفحات :
از صفحه 53 تا 75
کیفیت ارتباط انسان با خدا در سایه علت و معلول از نظر ابن سینا و سهروردی
نویسنده:
زهرا استیفانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در میان موجودات انسان تنها موجودی است که با خداوند ارتباط بر قرار می کند.ارتباط و پیـوند با خداوند بزرگترین سعادت انسان است . ازنظر فلاسفه هدف از حیات انسان حـــــرکت صعودی و سیــر تکاملی می باشد و در این حرکت صعودی انسان مشکل های بســـــیاری در راه دارد که باید از رهبـــر بهره جوید. این حرکت صعودی غریزی و طبیعی است و عروج انسان از عالم مادی به جهان مـــــعقول امر اجتنا ب ناپذیراست. و خداوند نیز با انسان ها ارتباط دارد ولی همه انسانها به این درجــــــه قرب نمیرسند. فقط کسانی به این درجه میرسند که نفس آنها ازتمام خواســـــــته ها ی بد نی باشد و در مراتب معرفت به معرفت واجب رسیده باشند و این استـــعداد در بعضــی انسانها هست و از این استعداد به حدس و الهام تعبیر می شود.و اینکه این ارتباط خدا با انسان و انسان با خدا چگونه است و فـــواید و آثاری بر موجود دارد یا نه در این جا بررسی شده اســــت وبه این نتیجه رسیده است که این ارتباط ها ( خـــدا با انسان و بالعکس) به چهار طریق صورت می گیرد. الف:ارتباط خالق و مخلوقیب:رابطه تــبلیغی و ارتباطی ج: رابطه بنده و پروردگار د: رابطه اخلاقی در این چهار ارتباط فوایدی برای انسان هست. در ارتباط خدا انسان ( رابطه خالق و مخلوقی و وحی و رابطه اخلا قی ) فــوایدی برای انســـان است به این صورت که در اولی انسان تمام هستی خود را ازخدا دارد و دردومی انسان از طرف خداوند توسط پیامبر راهنمایی وهدایت می شود که اگراز راهنمای خود اطاعت کند مورد رحمت خداوند واقع می شود که همان رابطه اخلا قی می با شد .در ارتباط انسان با خدا ( دعا و نماز و ...) فوایدی شامل حال انسان می شود یعنی انسان با انجام اعمالی مانند دعا و نماز و حج و... باخداوند ارتباط بر قرارمی کند که موثر در آخرت می باشد.
  • تعداد رکورد ها : 33