جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

الحاد جدید که در دهه‌های اخیر از سوی ملحدان در جهان غرب مطرح گردیده است را می‌توان متکی بر دو عنصر علم‌گرایی و طبیعت‌گرایی تلقی نمود. ریچارد داوکینز، زیست شناس فرگشتی و از سردمداران جریان الحاد نو با تاکید بر دو عنصر پیش‌گفته و با استفاده از نظریه تکامل یا فرگشت به نقد دین و دین‌گرایی پرداخته است. از سویی دیگر استاد مطهری ره از جمله متفکران اسلامی بوده که به مقوله رابطه علم و دین پرداخته و ضمن بیان سازواری رابطه میان علم و دین، از منتقدان جدی رویکرد الحادی نسبت به نظریه تکامل می‌باشد. مواجهه استاد مطهری با الحاد، اگرچه در بدو امر مواجهه با الحاد قدیم را متبادر می‌نماید؛ لکن ردپایی از الحاد جدید در این مواجهه وجود دارد که می‌توان ضمن اصطیاد، در نقد الحاد جدید بهره جست. در این نوشتار به لحاظ گردآوری از روش کتابخانه‌ای – اسنادی و به لحاظ مقام داوری از روش تحلیلی (عقلی) سود جسته‌ایم. یافته پژوهش نشان می‌دهد که انگاره‌های الحادی داوکینز از حیث اشکالات معرفت شناختی، الهیاتی و دین‌شناختی به شدت آسیب پذیر است.

منشأ خداباوری در انسان از دیرباز مورد توجه اندیشمندان ادیان الهی، علوم تجربی و فلسفی بوده است؛ از دیدگاه آیت الله مصباح یزدی و عمدۀ اندیشمندان مسلمان، خداباوری در انسان، امری فطری است که منشأ آن نحوۀ آفرینش انسان است. به باور داوکینز پیدایش انسان در زمین، بی نیاز از خدای آفریننده است؛ وی اعتقاد به خدای آفریننده را توهمی ویروس گونه می داند که در اذهان بشری در واحدی به نام «مم» جایگزین نظریات علمی شده و به مرور زمان توسعه یافته است؛ مستند اصلی وی در این دیدگاه، نظریۀ تکامل است. پژوهش حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی به مقایسه و ارزیابی دیدگاه های آیت الله مصباح یزدی و ریچارد داوکینز دربارۀ منشأ خداباوری در انسان می پردازد. طبق این پژوهش نظریه داوکینز به خلاف دیدگاه آیت الله مصباح یزدی در زمینۀ منشأ خداباوری در انسان در مبانی هستی شناختی، معرفت شناختی دچار خلل های جدی است.

ریچار داوکینز در کتاب «پندار خدا» وجود خدای ادیان ابراهیمی را انکار کرده است. او برای اثبات دیدگاه خود علاوه بر ارائه دلیل، تلاش کرده تا هر آنچه به گونه‌ای مانع به‌شمار می‌رود را نیز برطرف کند. دیدگاه ندانم‌گویی یکی از این موانع است که داوکینز با پذیرش کلی آن، معتقد است احتمال عدم وجود خدا بیشتر از وجود اوست از این‌رو درباره وجود خدا نباید ندانم‌گو شد. او باور خود را بر پایه تقسیم‌ ندانم‌گویی به موقت و دائم، علمی دانستن فرضیه خدا، اصل ناممکن بودن اثبات قطعی عدم یک چیز، نقد استدلال بیزی و استدلال نامحتملی استوار کرده است. در این مقاله نخست به روش توصیفی دیدگاه و دلایل داوکینز معرفی شده است و سپس با روش انتقادی میزان کامیابی دلایل ارائه شده در اثبات ادعای او بررسی گردیده است. نتیجه بررسی نشان می‌دهد که این دلایل نمی‌توانند ادعای او را اثبات کنند و نهایت کارایی آن‌ها اثبات ندانم‌گویی نظری است.

ترجمه ماشینی: در کتاب خدا و الحاد جدید، یک کارشناس جهان در علم و الهیات پاسخ‌های روشن، مختصر و قانع‌کننده‌ای به اتهامات علیه دین می‌دهد که در کتاب‌های پرفروش اخیر ریچارد داوکینز (توهم خدا)، سام هریس (پایان ایمان) و کریستوفر هیچنز (خدا بزرگ نیست). برای برخی، به نظر می‌رسد که این «بی‌خدایان جدید» به‌خوبی آنچه را که معتقدند با دین اشتباه است، می‌گویند. اما همانطور که جان هات نشان می‌دهد، پرداختن به دین در این کتاب‌ها مملو از ناسازگاری‌های منطقی، باورهای نادرست سطحی و کلی‌گویی‌های خام است. آیا واقعاً می توان خدا را به عنوان یک توهم صرف رد کرد؟ آیا واقعا ایمان دشمن عقل است؟ و آیا واقعا دین همه چیز را مسموم می کند؟ خدا و الحاد جدید یک پادزهر بسیار مورد نیاز برای ادعاهای افراطی بنیادگرایی علمی ارائه می دهد. این کتاب کوچک تحریک‌آمیز و در دسترس، خوانندگان را قادر می‌سازد تا مه‌های بلاغی این پدیده اخیر را ببینند و به درک روشن‌تری از موضوعات مورد بحث در این بحث مهم برسند.

ترجمه ماشینی: کارل یاسپرس، که در سال 1969 درگذشت، تأثیر عمیقی بر الهیات و فلسفه قرن بیستم گذاشت. تز اصلی او، در میان چیزهای دیگر، خواستار تمرکز زدایی از فلسفه از ریشه های اروپایی آن و تجدید گفتگوی آن با دیگر سنت ها، به ویژه سنت های آسیایی بود. این مجموعه مقالات شامل آثار منتشرنشده از خود یاسپرس و همچنین شواهدی از زندگی و حرفه او توسط همکاران، همکاران و مترجمانی است که برخی از آنها شخصاً یاسپرس را می‌شناختند. خوانندگان همچنین تفسیر و تفسیر محققانی را خواهند یافت که دهه‌ها کار یاسپرس را بررسی کرده‌اند، و شرح زندگی‌نامه‌ای از شاگرد یاسپرس، لئونارد ارلیش، که بسیاری از ترجمه انگلیسی یاسپرس را انجام داده است. این کتاب مفاهیم یاسپرس از «ایمان فلسفی»، فلسفه ارتباط او و چشم‌اندازهای فلسفه جهانی در آینده را مورد بازجویی قرار می‌دهد. با تمرکز بر ایمان فلسفی، تفاسیر یاسپرس از فیلسوفان کلیدی مانند کانت، هگل، شلینگ، کی یرکگور، نیچه و روزنزوایگ را ارزیابی می کند و همچنین روابط شخصی او با بولتمن و هایدگر را بررسی می کند. مشارکت‌کنندگان همچنین به فلسفه‌های دین و تاریخ یاسپرس، فرضیه‌ی «عصر محوری» (Achsenzeit) و مشارکت‌های او در متافیزیک، پریکنتولوژی و اقتصاد نگاه می‌کنند. در نهایت، فصل‌ها فلسفه ارتباطات یاسپرس و تاریخ جهان را پوشش می‌دهند. دومی‌ها از علاقه‌ی فزاینده‌ای به «فلسفه فریهایت» کانتی که یاسپرس را تحت تأثیر قرار داده است، و همچنین نگرانی‌ها درباره آینده بشریت آگاه هستند. این نگرانی ها تا حدی دلیل محبوبیت فزاینده یاسپرس در خاورمیانه، اروپای شرقی، آمریکای مرکزی/جنوبی و آسیا است. همچنین توضیحات روشنی از تفاوت بین ایمان دینی و فلسفی و ارتباط یقین، اعتماد و ارتباط برای آینده بشر گنجانده شده است. یاسپرس که به عنوان روانپزشک آموزش دیده بود، قبل از اینکه فیلسوف شود، این حرفه را انجام داد و بنابراین بینش دقیقی نسبت به عملکرد ذهن انسان داشت، حتی زمانی که تأسیسات فلسفی زمان خود را به چالش کشید. شاید همین عمق پیشینه اوست که به ارتباط معاصر کارش می افزاید.