جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هویت اجتماعی و هویت فرهنگی از جمله ابعاد مهم هویتی هستند که به دلیل ماهیت و محتوایی که دارند شاید بتوان آنها را در ابعاد مهم هویت قلمداد کرد. این مقاله درصدد است پاسخی قانع کننده و علمی به این پرسش بدهد که میزان تعلق به هویت فرهنگی و اجتماعی در بین جوانان چقدر است و چه عواملی بر روی آن تاثیر می گذارد. در این راستا، و برای دستیابی به الگویی علی، نظریه های مختلف هویتی (در سه حوزه روان شناسی، جامعه شناسی و روان شناسی اجتماعی) بررسی شد. این مطالعه با استفاده از روش میدانی، تکنیک پیمایش و ابزار پرسش نامه همراه با مصاحبه اجرا شد. جامعه آماری این تحقیق دانش آموزان سال سوم مقطع متوسطه نواحی چهارگانه آموزش و پرورش شهر شیراز بود که درباره 400 نفر، شامل 200 دختر و 200 پسر، به عنوان نمونه مطالعه شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS استفاده شد و تحلیل ها در دو حوزه آمار توصیفی و آمار استنباطی انجام شد. نتایج نشان داد که در بعد اجتماعی، 92 درصد و در بعد فرهنگی، 75 درصد پاسخ گویان، به عناصر هویتی در این دو حوزه احساس تعلق بالا دارند.

واقعیت غیر قابل انکار در مورد آسیای مرکزی به عنوان منطقه ای با اهمیت فزاینده در سیاست بین المللی، درگیری آن با انواع و اشکال گوناگونی از منازعات رنگارنگ در سطوح زیر ملی، ملی و منطقه ای است. در حالی که فرضیات مختلفی در ادبیات موجود درباره ریشه های این تنازعات و چالش ها مطرح می شود، این مقاله می کوشد تا منازعات و چالش ها را بر بستر تاریخی آسیای مرکزی با محوریت دوران هفتاد ساله تسلط شوروی بر این منطقه توضیح دهد. در این میان با تمرکز بر سه پدیده منازعه آفرین شایع در منطقه یعنی، قوم گرایی، محلی گرایی و بنیاد گرایی، سعی می شود تا بر بستر رویکرد کلی بحث به توصیف و تبیین این امر پرداخته شود که اتحاد جماهیر شوروی در دوران تسلط خود از طریق اقداماتی چون مرزکشی های تصنعی، قرار دادن گروه های قومی نامتجانس در کنار یکدیگر در قالب جمهوری های جدید، مهاجرت دادن اقوام جدید و هم چنین روس ها به منطقه و افزایش تنوع قومی، غلبه دادن ساکنان و نخبگان یک منطقه یا یک قوم بر دیگر مناطق و اقوام در داخل یک واحد ملی، توزیع نامتوازن فرصت ها و امکانات، تلاش برای جدکردن اقوام و قومیت ها از میراث هویتی گذشته، اقدام سازماندهی شده علیه دین به عنوان ریشه هویت سنتی، ضمن تثبیت سلطه خود، از طریق از میان بردن تعلقات قبلی، هویت ها و تعلقات جدیدی را به وجود آورد. موضوع آن است که در فرایند این اقدامات گرچه منابع هویت سنتی به شدت آسیب دیدند ولی هویت جدیدی نیز مستقر نشد و لذا بحران هویتی شکل گرفت که به واسطه هم پوشانی با بحران هایی چون بحران اقتصادی، تبعیض های قومی و منطقه ای و ... بسترهایی مساعد برای منازعات بعدی را به وجود آورد که گرچه در مقطع حکومت شوروی امکانی برای ظهور نیافتند، اما در دوران پس از فروپاشی و ناکارآمدی دولت های ملی منطقه در رفع بحران های هویتی، اقتصادی و سیاسی و اجتماعی، زمینه هایی را برای ایجاد پدیده های هویتی چون قوم گرایی، محلی گرایی و بنیاد گرایی به وجود آوردند که ویژگی مشترک هر سه به چالش کشیدن هویت و دولت ملی در سطوح زیر ملی و فراملی و تلاشی برای تعریف هویت انسجام بخش به اتکای منابع هویتی ریشه دار در منطقه است.

فضای مجازی شبکه های اجتماعی اینترنتی یکی از مهمترین ابزارها برای نمود یافتن اثرات جهانی شدن است. این فضای مجازی عرصه وسیعی از اطلاعات و نمودهای مختلف معنایی را ایجاد می کند. افراد در مواجهه با این فضا و تکثر منابع در ساخت هویت، دچار تعلیق (به معنی معلق بودن و سردرگمی) می شوند. از بین رفتن زمان و مکان و نقش بیشتر فضا در دنیای مجازی تجلی آشکاری دارد. افراد در مواجهه با این فضای دوم، بنیان های هویت خود را متزلزل می بینند و دچار تردید و اضطراب می شوند. اگر چه شبکه های اجتماعی مجازی در فرایند ارتباطات می توانند دارای تاثیرات مثبت و منفی باشند، پژوهش حاضر تنها بر جنبه های بحران زای این فرایند تاکید کرده است و یکی از آثار فضای مجازی شبکه های اجتماعی را در جوامع، به خصوص جوامع درحال گذار، ایجاد بحران هویت ملی و دینی می داند.یافته های پژوهش نشان می دهد که بر اساس یک تقسیم بندی نسلی، نسل سوم بیشترین کاربران فضای مجازی در ایران بوده و بیش از نسل های دیگر در معرض آثار ناشی از شبکه های اجتماعی مجازی اند. فضای مجازی نوعی از بحران هویت را در میان طیف گسترده ای از جوانان به وجود آورده و این بحران هویت در زمینه های فردی ناهمگونی های هویتی را سبب شده و به نحوی تعادل اجتماعی را متاثر کرده است. همچنین شبکه های اجتماعی مجازی، باعث تغییرات اساسی در نهادهای هویت ساز شده اند و عوامل معناساز هویتی را دستخوش تغییر نموده اند.

یکی از مهم ترین هدف های پژوهش در زمینه متون ادبی، دستیابی به معنای ثانوی یا ضمنی متن است؛ زیرا این معنا برابر با ادبیت متن است. معنای ثانوی، از راه زبان و عناصر گوناگون مرتبط با نوع ادبی بیان می شود که به طور کلی و در اصطلاح، زبان آن متن نامیده می شود. در این جستار، در راستای بررسی زبان داستان کوتاه، معانی ثانوی به دو نوع اصلی و فرعی دسته بندی می شود؛ معنا یا معانی ثانوی اصلی که همان درون مایه داستان است و معانی ثانوی فرعی که از دیگر عناصر داستان به دست می آید؛ بنابراین هر عنصری را که در داستان در ارتباط با درون مایه آن دلالت مند می گردد، می توان به عنوان بخشی از زبان داستان کوتاه بررسی کرد. طبق این روش و از این منظر، در مقاله حاضر، مجموعه داستان یوزپلنگانی که با من دویده اند اثر بیژن نجدی بررسی شده است. معانی ثانوی اصلی یا درون مایه مشترک این داستان ها، عبارت است از تقابل هویت و بی هویتی در قالب تقابل سنت و نوگرایی، که از راه شگردها و عناصر گوناگون داستان بیان می شود.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.