جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 31
سادرشیا و میمسیس: بررسی تطبیقی حکمت هنر هندی و فلسفه هنر یونانی با تکیه بر آرای فلوطین
نویسنده:
حسن بلخاری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
حکمت شرقی و فلسفه یونانی در برخی از بنیادی ترین مبانی نظری، وجوه مشترکی با هم دارند، همچون ایده و نظریه وحدت وجود که هم شاه بیت معانی در اوپانیشادها (بزرگترین کتاب حکمت هندو) است و هم در اندیشه های فلاسفه بزرگی چون هراکلیت (کاپلستون، 1368، 55)، افلاطون و فلوطین حضوری بارز دارد. سروپالی رادا کریشنان، متفکر بزرگ هندی، برخی از این اشتراکات و تشابهات (همچون «نوس» و «آتمن») را در کتاب تاریخ فلسفه غرب و شرق مورد تامل و تاکید قرار داده است (راداکریشنان، 1382، 7). این اشتراک معانی در حوزه هنر و زیبایی نیز حضور دارد. به عنوان مثال «میمسیس» که بنیاد ایده و نظریه هنر در اندیشه یونانیان (به ویژه با رویکرد معنوی فلوطین) است، در هند با عنوان «سادرشیا» از نوعی سیر و سلوک معنوی در خلق آثار هنری حکایت دارد. این مقاله دو نظریه اصلی «میمسیس» و «سادرشیا» را در حوزه حکمت و فلسفه هنر مورد بحث قرار می دهد و از اشتراک نظری و معنوی هنر در دو تمدن یونانی و هندی با ابتنای بر مبانی حکمی بحث می کند، به ویژه که برخی محققان و متفکران، ارتباط و تاثیر و تاثر این دو تمدن در عرصه هنر را مورد بررسی و نقد قرار داده اند؛ برای نمونه، آناندا کوماراسوآمی در مقاله «نفوذ یونان در هنر هندی».
صفحات :
از صفحه 35 تا 54
«مدارا» در اندیشه رام موهن روی و ابوالکلام آزاد
نویسنده:
محمودرضا اسفندیار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
چکیده :
مدارا و همزيستی دوستانه با پيروان اديان و مكاتب ديگر از ويژگيهای بارز فرهنگ هندی به شمار می رود. عنصر مدارا حاصل ژرف انديشی در باطن هستی و درك حقيقت اديان است و از اين روست كه عارفان و حكيمان هندو، و صوفيان مسلمان اين سرزمين پيشتاز اين منش متعالی بوده اند. علاوه بر اين، پادشاهان مغولی هند به جز چند استثناء، بر اين راه و روش سلوك می كردند و اكبرشاه امپراطور خردمند، بهترين نمونه مدارا و تساهل با پيروان اديان مختلف است. در دوران جديد نهضت برهمو سماج و بنيانگذار آن، يعني رام موهن روی، بر اصل مدارا و اهميت آن انگشت تأكيد نهادند. مدارا در انديشه مولانا ابوالكلام آزاد را نيز بايد ادامه همين سنت دانست و اهميت اين مفهوم را در منظومه فكری او به عنوان يك عالم برجسته مسلمان مورد توجه قرار داد.
صفحات :
از صفحه 1 تا 11
«قانون کارما» و فرضیه «بازپیدایی» در آیین هندو (با تاکید بر دیدگاه اوروبیندو)
نویسنده:
علی نقی باقرشاهی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
«قانون کارما» (karma) و فرضیه «بازپیدایی» (rebirth) از موضوعات مهمی است که با مساله حیات پس از مرگ، جبر و اختیار، و تقدیر و سرنوشت انسان ارتباط دارد. از این رو، در ادیان و مکاتب فلسفی هند مطرح و تقریبا مورد قبول کلیه آن ها بوده است و شالوده عقاید فلسفی آن ها را تشکیل می دهد. کارما به معنای عمل و عکس العمل است، یعنی هر عملی چه خوب و چه بد دارای عکس العملی است. همه آن ها همچنین، اعتقاد دارند که نظام عالم در نظام اخلاقی انسان ها منعکس می شود. در خصوص منشا مفهوم کارما در میان محققان اختلاف نظر وجود دارد. برخی معتقدند کارما ریشه ودایی (vedic) دارد، برخی نیز ریشه اعتقاد به کارما را در اعتقادات قبایل بومی ماقبل ودایی می دانند. در اوپانیشادها (Upanishads) نیز کارما و فرضیه بازپیدایی مطرح بوده و صریحا به جدایی روح از بدن اشاره شده است. در گیتا (Gita) نیز صریحا، به قانون کارما و بازپیدایی اشاره شده است. در آیین های بودایی و جین نیز اعتقاد به کارما وجود دارد. در آیین بودا، از واژه ای به نام سامسکارا (smskara) استفاده شده است که به معنای نیرو، اراده، ساختن، و به هم آمیختن است. در آیین جین نیز به سرگردانی روح در سلسله مراتب هستی اشاره شده است و اعتقاد آن ها این است که باید از طریق اصول اخلاقی و رهبانی روح را از زندان تن آزاد کرد. در میان متفکران معاصر هندی، اوروبیندو (Aurobindo) مساله کارما را، به طور جدی، بررسی کرده است. اساسا، این موضوع یکی از دغدغه های اولیه او بوده و در چهارچوب نظریه تکاملی خود به آن پرداخته است.
صفحات :
از صفحه 1 تا 15
اخلاقیات سلوک عرفان یوگایی
نویسنده:
علی صادقی شهپر
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
چکیده :
عرفان یوگای «پتنجلی» در هند، همچون سایر روش‌های عرفانی، در مرحلۀ مقدماتی سیر و سلوک زاهدانه، از اخلاقیات و شریعت هندی و قوانین اخلاقی «مَنو» بهره گرفته است. در مکتب یوگا، هشت مرحله سلوک عرفانی وجود دارد که دو مرحلۀ اول آن، عمدتاً به سلوک اخلاقی و اعمال و عبادات هندی برای رسیدن به مراقبه و رهایی یوگایی مربوط است. هر یک از این دو مرحله، مشتمل بر پنج مورد و مجموعاً ده قاعدۀ اخلاقی و عبادی است. «اهیمسا» (نیازردن) یکی از اصول مشترک تمام ادیان و مکاتب فلسفی هندی، در سلوک یوگایی، محور تمام اخلاقیات محسوب می‌شود. در واقع، کسی که در اهیمسا کامل شود، در اخلاق به کمال رسیده است و می‌تواند به مراتب بعدی سلوک گام نهد؛ مراتبی که فراتر از اخلاقیات و امور ذهنی است. این مقاله، دربارۀ اخلاق هندی و یوگایی با توجه به دو مرحلۀ نخستین از مراحل هشت‌گانۀ سلوک عرفان یوگایی، به بحث می‌پردازد. اصطلاح یُگه یا یوگا به معنای یوغ زدن و تمرکز بر یک نقطه و مراقبه است و ما به دلیل نبود رسم‌الخط واحد در زبان فارسی، برخی اصطلاحات مثل «یوگا» را به شکل مشهور و رایج آن نوشته‌ایم، در صورتی که «یُگه» صحیح‌تر است. «patanjali» مؤسس مکتب یوگا در قرن دوم میلادی و نویسندۀ متون کلاسیک «یوگاسوتره‌ها» بوده است.
صفحات :
از صفحه 145 تا 173
تفسیر آیه «نور» از منظر ابن سینا و داراشکوه
نویسنده:
هادی وکیلی، پریسا گودرزی، محبوبه امانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
از جمله مراتب قوای نظری نفس، بنابر تقریر ابن سینا، قوه ای است که استعداد کسب معقولات را دارد و عقل هیولانی نامیده می شود و با «مشکاة» در آیه نور مطابقت می کند؛ در مسیری که نفس به یک قوه خاص استکمال می یابد و به کمال خاصی می رسد، که همانا حصول شهودی و حضوری معقولات بالفعل در ذهن است و مصداق «نور علی نور» در آیه است؛ از این کمال و قوه به ترتیب به عقل مستفاد و عقل بالفعل یاد می شود. سرانجام، عقل فعال است که عامل خروج از هیولانی بودن به بالملکه شدن و از بالملکه بودن به فعلیت تام است و مصداق «نار» در این آیه است. داراشکوه نور ذات را نوری می داند که به هیچ یک از حواس درنمی آید و در واقع، در ادراک نور ذات باصره، سامعه، ذائقه، شامه، و لامسه عین یک دیگر و یک ذات شوند و آن نور خداست. «درخت زیتون» اشاره ای به روح اعظم است.
صفحات :
از صفحه 141 تا 152
نگاهی به تاریخچه شیواپرستی در دین هندویی: خاستگاه، تحول و مکاتب آن
نویسنده:
فتح الله مجتبایی، پریا الیاسی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
چکیده :
شیواپرستی از گرایش های مهم دین هندویی است که پیروان بسیاری را به خود اختصاص می دهد. این گرایش بر پرستش شیوا، خدای کهن که مفاهیم متباینی را در خود دارد، متمرکز است. شیوا خدایی پیش از آریایی است که در طی گذاری نسبتا طولانی، از تمدن پیش آرایی تا دین هندویی متاخر، جایگاه ویژه ای در دین هندویی به دست آورد. این سیر تحول با توجه به متون مقدس اصلی هندو قابل درک است. افزون بر این، می توان مشاهده کرد که بقایای فرهنگ تمدن باشکوه پیش از آریایی، به ویژه تمدن شهرهای موهنجودارو و هاراپا، که پس از استیلای اقوام هندواروپایی و انقراض تمدن های شهرنشین آن دیار به کلی محو نشده بود و در قشرهای پایین و پست جامعه دینی هند و در میان اقوام بومی دراویدی نژاد آثاری از آن باقی مانـده بود، رفته رفته سر برآورد و بسان مکتب یوگا و شیواپرستی، ارکان مهم دیـن هندویی امروز را تشکیل داد. شیواپرستی اشکال نظام مند بیشتری در فرقه های شیوایی به خود می گیرد که هر یک با وجود برداشت متفاوت خود، اصول اعتقادی ویژه ای دارند.
صفحات :
از صفحه 121 تا 153
مفهوم قربانی (یجنه / یسنه) در هند و ایران باستان
نویسنده:
محمد رضا عدلی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
چکیده :
در روزگار باستان آیین قربانی، در هند و ایران، مهمترین آیین دینی تلقی می شد. در هند آیین قربانی رفته رفته از آیینی ابتدایی به چنان نظام پیچیده ای بدل شد که در دوره ای برای برگزاری آن حضور چندین دین یار ضروری بود و نظام تمام کائنات وابسته به این عمل تصور می شد. شرح این آیین با جزییات تمام در متونی موسوم به براهمنه ها نقل شده است. براهمنه ها در واقع بازتاب دوره ای از حیات دین هندوست که در آن آیین گرایی محض حکمفرما بود و دین یاران هندو حاکمان مطلق جامعه بودند. در ایران باستان نیز این آیین از رونق زیادی برخوردار بود و دین زردشتی رسمی بر برگزاری این آیین بسیار تاکید می کرد که بازتاب آن در متن یسنه مشهود است. بررسی این دو سنت از وجود شباهت هایی قابل توجه خبر می دهد: نخست اینکه این رسم ریشه در پیشینه مشترک هندو- ایرانیان دارد. در ریگ ودا اگرچه به قربانی اشاره می شود اما تاکید بر عمل قربانی در دوره بعد (در براهمنه ها) صورت می گیرد. از سوی دیگر در گاهان زردشت به نظر می رسد قربانی چندان عمل خوشایندی نیست، اما در دوره بعد (در یسنه) آیین محوری دین زردشتی محسوب می شود. در هند این آیین به سبب باطن گرایی دوره های بعد افول کرد و در ایران نیز بر اثر عوامل خارجی (ظهور اسلام) از رونق افتاد.
صفحات :
از صفحه 101 تا 135
فریدریش مکس مولر و علم ادیان
نویسنده:
مهدی لک زایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
چکیده :
مطالعات علمی ادیان از قرن 19 میلادی و با کوشش های مکس مولر آغاز شد و به لحاظ ماهیت کاملا با آنچه که دین داران و متکلمان درباره دین خود آموختند و یا آموزش می دادند، تفاوت داشت. از مکس مولر به عنوان بنیان گذار مطالعات علمی ادیان یا همان علم دین یاد می شود، اما در کنار او باید از کرنلیوس پترس تیله هم یاد کرد که کوشید رهیافتی متفاوت از متکلمان در زمینه پژوهش درباره پدیدارهای دینی ارایه دهد. رهیافتی که در نهایت به پیدایش «علم دین» انجامید. این مقاله بیشتر عهده دار بررسی نظریات و آثار مکس مولر است. او با تاکید بر رهیافت تجربی و غیرهنجاری در خصوص مطالعات ادیان، در صدد برآمد تا روش تطبیقی را در این حوزه به کار بندد. کار اصلی او بیشتر درباره ادیان هند است. او متخصص در حوزه زبان و ادبیات سنسکریت و اسطوره شناسی بود. هر چند که نظریات بدیع او در حوزه اسطوره شناسی و تعمیم آن به حوزه ادیان با اقبال دین پژوهان مواجه نشد، اما او را به عنوان پدر علم دین و یکی از چهره های سرشناس این حوزه بر سر زبان ها انداخت. نظریات علمی- تجربی او درباره اساطیر و پیدایش دین تا مدت ها ذهن محققان را به خود معطوف کرده بود. دیدگاه او درباره پیدایش دین هندویی از اسطوره، به ویژه اسطوره شناسی خورشیدی موجب شد تا بسیاری از محققان علیه نظریه های او موضع گیری کنند.
صفحات :
از صفحه 137 تا 151
زندگی پس از مرگ و تناسخ در متون مقدس هندو
نویسنده:
پریا الیاسی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
چکیده :
تناسخ به معنی تولد مجدد، باز پیدایی یا حیات متوالی در قالب انسان، حیوان، گیاهان یا اشیا، عقیده ای بنیادین در برخی ادیان آسیایی است که می تواند ریشه در ادیان ابتدایی داشته باشد. در ادیان هندی نیز، این مفهوم اهمیت بالایی دارد و در ارتباط مستقیم با مفاهیم کرمه و سمساره است؛ روند بازپیدایی بی انتهاست، مگر اینکه فرد از طریق درک حقیقت به رهایی یا موکشه دست یابد. تحول اندیشه های مربوط به زندگی پس از مرگ و تناسخ در دین هندویی را می توان در متون دینی اصلی یعنی وداها، براهمنه ها، اوپنیشدها و بهگود گیتا، که بخشی از حماسه بزرگ مهابهاراته است، مشاهده کرد. پژوهشگران خاستگاه های متفاوتی را برای اندیشه تناسخ و زندگی پس از مرگ در دین هندویی مطرح کرده اند و گاهی آن را مربوط به خارج از سرزمین هند می دانند. اما در نهایت می توان گفت که این اندیشه ریشه در باورهای بومی این سرزمین دارد.
صفحات :
از صفحه 1 تا 26
جنبه های زنانه در آیین تانترا
نویسنده:
ابوالفضل محمودی، مزدک توسلی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
تانترا از دسته آیین های باستانی است که در بیشتر ادیان اصلی هند مانند هندویی، بودایی و جینی تاثیر گذارده است. از جمله مهمترین ویژگی های آیین تانترا در تمام اشکال آن، نقش برجسته مولفه های زنانه با حضور برجسته شاکتی (دویی) و تجلیات او همچون کالیی، در همه ابعاد نظری و عملی است؛ در این راستا می توان به تاکید بر مولفه زنانه در الوهیت و نقش این عنصر در جهان شناسی، خداشناسی و انسان شناسی اشاره کرد و پیرو آن، آموزه های عملی که چگونگی اجرای آن ها در مراسم و مناسک این آیین – همچون آمیزش آئینی (مایتهونا) و قربانی - در متون مقدسی چون تانتراها و کاماسوترا بیان شده است. از آنجا که در سطح کشور، با فقدان اثری علمی و تخصصی در مورد آموزه های تانتریکا، به ویژه نقش عنصر زنانه در این آیین مواجه هستیم و از سوی دیگر، تمایل و اشتیاق فراگیر نسبت به آموزه های عرفانی و رازورانه این آیین که در بیشتر موارد منجر به کج فهمی و کج روی هایی در این زمینه با عنوان تانترا و دور از ارکان این آیین می شود، می توان اهمیت و ضرورت پژوهش در این زمینه را دریافت. هدف این نوشتار، بررسی و تبیین آموزه های آیین تانترا و پیوند آن ها با جنبه زنانه در اندیشه ها و روش های عملی این آیین است.
صفحات :
از صفحه 109 تا 128
  • تعداد رکورد ها : 31