جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
محدوده عقل
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
تعداد رکورد ها : 19
عنوان :
جایگاه و نقش عقل در منظومه معرفت دینی با تأکید بر آراء علامه طباطبائی در تفسیر المیزان
نویسنده:
محمد پورعباس، صالح حسن زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علامه طباطبایی
,
معرفتشناسی دینی (مسایل جدید کلامی)
,
عقل(منطق)
,
تفسیر المیزان (کتاب)
,
درباره علامه طباطبایی
کلیدواژههای فرعی :
نهج البلاغه (نهجالبلاغه) ,
نص گرایی ,
عقل در قرآن ,
معنای لغوی عقل ,
محدوده عقل ,
معتزله (اهل سنت) ,
آیات صفات الهی ,
ادراک عقلی ,
اهل بیت(ع) ,
عقل و دین ,
افعال واجب(حکمت نظری) ,
قرآن ,
تفسیر قرآن ,
فلسفه دین ,
عقل فطری ,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) ,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
معنای مصدری عقل ,
شناخت احکام شرعی ,
ادراک حقایق پس از مرگ ,
ادراک جزئیات احکام ,
روایات فراعقلی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
هرچند منابع دینی ما اعم از قرآن و سنت معصومان علیهم السلام مخاطبان خود را به تعقل و تفکر دعوت نموده، و اندیشه ورزان مسلمان نیز عقل را به عنوان ابزاری مطمئن برای دستیابی انسان به معرفت لحاظ نموده اند، اما درباره حدود و گستره توانایی های عقل و نیز نقش و جایگاهی که عقل در منظومه معرفت دینی می تواند ایفا نماید، اختلاف نظر جدی میان متفکران اسلامی مشاهده می شود. علامه طباطبائی با پرهیز از هرگونه افراط و تفریط در این مسئله، ضمن اینکه برای عقل در منظومه معرفت دینی نقش و جایگاهی رفیع قایل شده، و حتی حقانیت احکام قطعی عقل را مبنای حقانیت دین معرفی نموده اند، در عین حال، نسبت به محدودیت های ادراکی عقل در برخی از حوزه های معرفتی دین نیز بی توجه نبوده، و در آثار و نوشته های خود به ویژه تفسیر المیزان آن محدودیت ها را مورد تذکر قرار داده اند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 43 تا 58
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مقارنه در روایات منع تفکر در ذات خدا با روایات وصول به حق از طریق تفکر در ذات خدا
نویسنده:
محمد نورالهی، حسن میرنورالهی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نهج البلاغه (نهجالبلاغه)
,
محدوده عقل
,
شناخت خدا با خدا
,
ذات الهی
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
توحید(الهیات بالمعنی الاخص))
,
تفکر در ذات الهی
,
روایات و خداشناسی
,
تکلم در ذات الهی
کلیدواژههای فرعی :
الله ,
زندیق ,
کتاب بحارالانوار ,
شرح اصول کافی ,
صفات الهی ,
اهل بیت(ع) ,
رؤیت قلبی خدا ,
لیس کمثله شیء ,
کتاب الوافی ,
عقل ( جوهر ) ,
صفات فعلیه ,
قرآن ,
حقیقت ,
اصول کافی ,
مستدرک الوسائل ,
غرر الحکم ,
تفکر در آثار الهی ,
شناخت تنزیهی ,
شناخت تقدیسی ,
ذات محدود ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
محمد بن یعقوب کلینی
,
فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی
,
ناصر مکارم شیرازی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
,
امام خمینی
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
چکیده :
در بررسی روایات دلالت کننده بر منع تفکر در ذات باری تعالی میبینیم که معصومین علیهم السلام در بیانات مختلف خود مسلمانان را از تفکر در ذات حضرت حق منع می کنند تا مسلمانان در زمره تباه شدگان نباشند. از طرفی می بینیم در بسیاری از روایات اسلامی به مطالعه درباره ذات پاک خداوند متعال و اینکه از خود او باید به او رسید تاکید شده است و آیات بسیاری از قرآن کریم بر این مطلب صحه گذشته و آن را تاکید می کند. از طرف دیگر به اصل توحید بر اساس معارف دینی و عقلی تنها از طریق تفکر می توان رسید. این تامل بر آن است تا تعارض ظاهری بین روایات نهی از تفکر در ذات الهی را با روایاتی که دلالت دارند بر اینکه باید از خود خداوند به او رسید، توضیح داده و مرتفع نماید. مهمترین پرسشی که در این مبحث مطرح می شود این است که آیا می شود در ذات خداوند متعال تفکر نمود؟ در این مجال می کوشیم با بهره گیری از منابع روایی و تتبع در شروح دانشمندان، ضمن تبیین مقصود برداشت، صحیحی از این مقارنه را ارایه دهیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 163 تا 184
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
محدوده معرفت انسان نسبت به حق تعالی
نویسنده:
پروین نبیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
01. خداشناسی (کلام)
,
صفات الهی
,
انسان کامل (کلام)
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
افعال واجب(حکمت نظری)
,
صفات ذاتیه ( الهی )
,
صفات فعلیه
کلیدواژههای فرعی :
الهیات سلبی ,
تنزیه مطلق ,
محدوده عقل ,
اشاعره (اهل سنت) ,
امامت ,
معتزله (اهل سنت) ,
مخلصین ,
وحدت شهود ,
الهیات عرفانی ,
مظهریت صفات حق ,
فلسفه یونان ,
وحدت وجود ,
قرآن ,
تشبیه در عین تنزیه ,
صفات عباد در قرآن ,
خداشناسی تشبیهی ,
مشکلات تنزیه مطلق ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
شاپا (issn):
1735-3238
چکیده :
مقاله حاضر در پی پاسخ دادن به این سوال اساسی است که «حد معرفت انسان نسبت به حق تعالی چیست؟». در پاسخ به این سوال اغلب اندیشمندان در اینکه متعلق معرفت حق تعالی ذات حق نیست، اشتراک نظر دارند اما در عین حال شناخت حق تعالی را از طریق شناخت صفات خداوند امکان پذیر دانسته اند و در محدوده شناخت صفات، گروهی راه تشبیه و گروهی راه تنزیه و گروهی بنابر ادعای خود راهی میان تنزیه و تشبیه برگزیده اند. در این مقاله ضمن نقد این طرق و بیان ناکارآمدی هر یک از آن ها در معرفت واقعی حق تعالی، این نکته بررسی می شود که صفات حق تعالی نیز به دلیل عینیت شان با ذات متعلق معرفت قرار نمی گیرد و بنابراین محدوده شناخت حق تعالی افعال اوست نه صفات او؛ به این معنا که معرفت نه به خود ذات یا صفات بلکه به فعلی که مظهر ذات و صفات حق تعالی است، تعلق می گیرد. بنابراین بالاترین معرفت به حق تعالی در معرفت بالاترین و کاملترین فعل او که شدیدترین ظهور حق در او تحقق پذیرفته، یعنی انسان کامل (که در رأس آن امام است) منطوی است. بنابراین شناخت حقیقی خداوند (در محدوده قابلیت انسان) که هدف از خلقت انسان نیز هست تنها در نتیجه سیر تکاملی و مظهریت صفات حق و رسیدن به مقام مخلصین و فعلیت عقل شهودی (و نه تنها عقل استدلالی) امکانپذیر است. آنکه بر اساس اعتقاد به وحدت وجود، به وحدت شهود رسیده است می تواند آینه تمام نمای حق شود و با وجود خویش (و نه تنها با زبان) حق تعالی را توصیف کند و خداوند نیز بر اساس آیه شریفه «سبحان الله عما یصفون الا عبادالله المخلصین» (صافات/160-159) تنها به اینان اجازه توصیف خویشتن را داده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 131 تا 151
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
سخن گفتن از خدا در تفکر سنايی با تکيه بر الهيات سلبی
نویسنده:
سمانه فيضی، حسن سعیدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تشبیه و تنزیه
,
حکیم سنایی
,
شناخت سلبی خدا
,
زبان دین (مسائل جدید دین شناسی)
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
خداشناسی عرفانی
کلیدواژههای فرعی :
سکوت ,
بیان ناپذیری خدای متعال ,
بیان ناپذیری خدا ,
استعاره ,
محدوده عقل ,
صفات الهی ,
صفات ممکنات ,
حدیقه الحقیقه ,
عقل کل ,
صفات سلبیه ( الهی ) ,
قرآن ,
بیان ناپذیری تجربه عرفانی ,
ید الله ,
حیرت ,
اسماء الهی((اخص)، مقابل اسماء ربوبی خاص) ,
صفات ثبوتی(مقابل سلبی) ,
تمثیل(معرفت شناسی) ,
گزاره ایجابی ,
آپوفاتیک ,
اقسام سخن ,
گزاره سلبی ,
نارسایی لفظ ,
شاپا (issn):
2008-0476
چکیده :
الهيات سلبی به عنوان يکی از موضوعات محوری در رويکردهای الهياتی، در دوره های اخير توجه بسياری از انديشمندان را به خود معطوف داشته است. اين مساله در عرصه کلام و فلسفه مورد توجه است، اما با توجه به رويکردی که عارفان در بحث شناخت حق تعالی دارند، مساله ای درخور تامل و بررسی در حوزه عرفان نيز هست. اين رويکرد بر دو عنصر اصلی، يکي عدم توانايی عقل در شناخت خداوند، و ديگری عدم امکان سخن گفتن از خدا استوار است. اگر چه اين دو رکن به يکديگر وابسته اند، اما هدف نوشتار حاضر که با روش تحليلی و توصيفی به کند و کاو اين موضوع می پردازد، بررسی اين مساله است که اصولا سخن گفتن از خدا (با تکيه برالهيات سلبی) در تفکر سنايی غزنوی چه جايگاهی دارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 107 تا 131
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
چیستی و گستره علم دینی از نظرگاه آیت الله جوادی آملی؟
نویسنده:
عبدالحسین خسروپناه، قاسم بابایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
رابطه علم و دین
,
علم دینی
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
رابطه علم و دین نزد کانت
,
معرفت شناسی اسلامی
,
معرفت شناسی اسلامی
,
آیت اله جوادی آملی
,
نظریه علم دینی
,
معرفتشناسی (اپیستمولوژی)
کلیدواژههای فرعی :
سکولاریسم ,
معرفت دینی ,
دین شناسی ,
دین حداکثری ,
دین حداقلی ,
دلایل نقلی ,
تعارض علم و دین ,
محدوده عقل ,
قلمرو دین ,
عصمت ,
اهل بیت(ع) ,
عصمت نبی از جمیع معاصی ,
قرآن ,
قلمرو دین (مسائل جدید کلامی) ,
وحی الهی ,
دین و معرفت شناسی ,
عقل و دین ,
سکولاریسم ,
تعارض علم و دین ,
معرفتشناسی دینی (مسایل جدید کلامی) ,
قرآن ,
هندسه معرفت دینی ,
عقل و علم ,
وحی بر پیامبر ,
نقل (معرفت شناسی) ,
عقل(قوه عاقله) ,
امامان معصوم علیهم السلام ,
کلیات علوم ,
پذیرش علم دینی ,
منزلت عقل در هندسه معرفت دینی ,
تعاضد علم و دین ,
نظریه حداکثری علم دینی ,
معرفت شناسی دینی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمد بن یعقوب کلینی
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
مبحث علم دینی، یکی از مباحث چالشی است که با دو رویکرد مخالف و موافق همراه است. یکی از موافقان نظریه علم دینی، آیت الله جوادی آملی ـ دامظلّه ـ است. ایشان «علم» را در این مباحث، به معنای اعم و شامل تمام علوم میداند و سایه دین را بر سر همه علوم میگستراند. استاد، امکان علم دینی را پذیرفته و با دو روش تفسیری و روش فلسفی آن را اثبات میکند. در مسئله چگونگی تحقق علم دینی، رویکرد حداکثری را به دین میپذیرند و معتقدند که دین، شامل تمام علوم میشود و علم غیردینی وجود ندارد. دیدگاه حداکثری علم دینی، دارای سه مرحله است: 1. قرار دادن عقل در هندسه معرفت دینی؛ 2. تنفیذ شرع بنای عقلا را؛ 3. تبیین کلیات علوم با دلیل نقلی. این مراحل به صورت تکاملی، همه علوم را در بر میگیرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 27 تا 48
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نظام فکری علامه طباطبایی: عقلگرایی اعتدالی و ایمانورزی خردمندانه
نویسنده:
عصمت همتی؛ مهدی دهباشی
نوع منبع :
مقاله , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علامه طباطبایی
,
عقل گرایی اعتدالی
,
معرفت شناسی اسلامی
,
ایمان ورزی خردمندانه
,
درباره علامه طباطبایی
کلیدواژههای فرعی :
اصول فلسفه و روش رئالیسم ,
حجیت عقل ,
تاویل گرایی ,
حجیت وحی ,
ظاهرگرایی ,
حجیت ذاتی عقل ,
محدوده عقل ,
فهم متون دینی ,
ایمان گرایی (مسائل جدید کلامی) ,
عقل و ایمان ,
افعال واجب(حکمت نظری) ,
قرآن ,
مکتب اخباری (اهل حدیث شیعه) ,
معرفت شناسی عرفانی ,
عقل گرایی(مقابل تجربه گرایی) ,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته) ,
معیار فهم متون دینی ,
عقل گرایی افراطی ,
عقل مقید ,
تفسیر المیزان (کتاب) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
شاپا (issn):
2383-0689
چکیده :
علامه طباطبایی (1281- 1360 ش) اولین متفکر دوران معاصر است که به بحثهای معرفتشناسی پرداخته است. او در کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم به شبهات مکاتب سوفسطایی، شکاکیت، و تجربهگرایی افراطی در عدم اعتماد به عقل در دریافت حقیقت پاسخ داده است و فلسفه اسلامی را نظام رئالیستی مبتنی بر عقلگرایی معرفی میکند. وی همچنین به نقش بیبدیل عقل در فهم حقایق دینی توجه دارد و نکات مهمی را در این باره متذکر میشود. میتوان گفت علامه در دو جبهه از خردورزی دفاع کرده است، اول: در برابر حسگرایی و تجربهگرایی افراطی که در غرب به شکاکیت و نسبیتگرایی در همه حوزههای اعتقادی و اخلاقی منجر شد و دوم: در برابر ظاهرگرایان و اخباریونی که با بیاعتبارکردن حجت عقل وحی را نیز بیاعتبار کردند و به تعطیلی دین و عقل با هم رسیدند. بررسی موضع علامه موضوع این نوشتار است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 121 تا 141
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
قلمرو حسن و قبح عقلی در مسائل کلامی از دیدگاه علامه شعرانی
نویسنده:
محمدجواد حیدری کاشانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم : دانشگاه قم ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
09. قواعد کلامی Basic Principles of Kalam
,
قاعده حسن و قبح عقلی
,
حسن و قبح عقلی
,
ضرورت دین
,
تفاوت عقل و نقل
کلیدواژههای فرعی :
انتظار بشر از دین ,
هماهنگی عقل و نقل ,
محدوده عقل ,
اشاعره (اهل سنت) ,
تقلید در اصول دین ,
تعریف دین (مسائل جدید کلامی) ,
حسن و قبح شرعی ,
عقلانیت دینی ,
عقل(منطق) ,
13. علم کلام ,
فطری بودن دین ,
فلسفه اصول ,
اضطرار بشر به دین ,
نقل (معرفت شناسی) ,
اثاره عقول ,
تفکر وحی محور ,
نقل ارشادی ,
انتظارات دین از بشر ,
کفایت عقل برای سعادت ,
منشأ اختلافات بشر ,
عقلانیت فقه ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
در این مقاله به نقش اساسی نظریه حسن و قبح عقلی در اثبات بسیاری از دعاوی الهیات و کلام از دیدگاه علامه شعرانی میپردازیم. پس از توضیح دلایل شعرانی در قبول نظریه حسن و قبح عقلی به موارد استفاده از آن در آثار ایشان اشاره شده است. چگونگی اثبات ضرورت دین، توضیح انواع نیازهای آدمی به دین و انتظار بشر از دین براساس نظریه حسن و قبح عقلی بیان شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 180 تا 198
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
قلمرو شناخت عقل نظری و محدودیتهای آن از نظر دکارت و ملاصدرا
نویسنده:
مینا مهدیزاده، علی کرباسیزاده اصفهانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
محدوده عقل
,
معرفت شناسی ملاصدرا
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
فلسفه دکارت
,
حکمت متعالیه
,
فلسفة تطبیقی
,
معرفت شناسی دکارتی
,
عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته)
,
فلسفهی تطبیقی
کلیدواژههای فرعی :
تقلید ,
ضروریات عقلی ,
کتاب قواعد هدایت فکر دکارت ,
کتاب اصول فلسفه دکارت ,
فطرت(کلام) ,
ادراک حسی ,
ادراک عقلی ,
اراده الهی ,
رؤیت قلبی خدا ,
حصول معرفت ,
متعلق ادراک ,
حقائق مطلق ازلی ,
احکام عقلی ,
مثلث ,
راه های کسب معرفت دینی ,
پیش داوری درست ,
پیش داوری نادرست ,
ضعف وجود ,
مُثُل ,
اجتماع نقیضین ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
عالَم عقلی(حکمت اشراق) ,
عقل گرایی(مقابل تجربه گرایی) ,
وحی ,
الهام(القاء در نفس) ,
دلیل عقلی(قسیم دلیل نقلی و دلیل مرکب از عقلی و نقلی) ,
هواپرستی ,
شهود((ادراک بی واسطه)، اصطلاح وابسته) ,
تأملات (کتاب) ,
خطای عقل ,
مخلوقیت احکام عقلی ,
ازلیت احکام عقلی ,
نیاز عقل به شهود ,
طبیعت نامتناهی ,
رؤیت دریا ,
درک حقیقت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
عبدالله جوادی آملی
شاپا (issn):
6123 2251
چکیده :
مقایسهی قلمروی شناخت عقل نظری و محدودیتهای آن در سه بخش، صورت گرفته است. اول، ثابت و ازلیبودن یا مخلوق و مجعولبودن اصول و احکام عقلی که بهنظر ملاصدرا، اصول عقلی فینفسه ثابت و ازلی هستند، اما ازنظر دکارت، این اصول، مخلوق و تحتارادهی خداوند هستند. دوم، محدودیت عقل در شناخت خداوند که ازنظر ملاصدرا، درک مفهومی عقلی و مابهازائی از خداوند نمیتوان داشت. وی راه حقیقی شناخت خداوند را شهود میداند، اما بهنظر دکارت، مفهوم خداوند واضحترین و متمایزترین مفهوم ذهنی است، هرچند درک احاطی به آن ممکن نیست. سوم، پژوهش دربارهی اموری که پیشزمینهی بروز خطا و درنتیجه، ایجاد محدودیت در شناخت عقل هستند، ازجمله اشتغال به امور محسوس و هوای نفس، پیشداوری و تقلید و لزوم بهکارگیری روش علمی صحیح در درک حقایق.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 81 تا 106
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نسبت عقل و دین در فلسفه کانت : سال 1، شماره 2 : پژوهش های علم و دین
نویسنده:
اسماعیل سعادتی خمسه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
رابطه عقل و دین
,
فلسفه کانت (فلسفه)
,
عقل و دین
,
فلسفه کانت
,
دین در فلسفه کانت
کلیدواژههای فرعی :
جهان طبیعت ,
خداشناسی ,
خیر و شر اخلاقی ,
دین ,
مقولات کانت ,
خداباوری (دئیسم) ,
پدیدار ,
خیر و شر ,
محدوده عقل ,
خیر ( خیر و شرّ ) ,
وجدان خیر و شر ,
اعتقاد به خدا ,
وحی ,
اخلاق ,
ایدئالیسم استعلایی ,
مقولات فاهمه ,
غایتمندی ,
جاودانگی روح ,
جامعه مشترک المنافع اخلاقی ,
امر مطلق کانت ,
وحی الهی ,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) ,
خلود ,
عقل(فقه) ,
جنون موقت ,
حکمت ,
انسان اخلاقی ,
کمال اخلاقی ,
خدا در اندیشه کانت ,
نقد عقل محض کانت ,
طبیعت ,
اخلاق کانت ,
خودآیینی عقل ,
جامعه مبتنی بر فضیلت ,
خدای دنیوی شده ,
دین دنیوی شده ,
جامعه اخلاقی ,
نقد قوه حکم ,
خودآئینی فردی ,
خداباوری کانت ,
شاپا (issn):
0
چکیده :
نسبت دین و عقل در فلسفه کانت از جمله موضوعاتی است که داوری سریع و قطعی در مورد آن دشوار است. در این مقاله سعی میشود با توجه به آثار مهم کانت و بهویژه با تأکید بر دین فقط در محدوده عقل موضع حقیقی و واقعی کانت در این مورد کشف و تشریح شود. با توجه به ایدهآلیسم استعلایی و اصالتبخشی به خودآیینی عقل در فلسفه نقدی و نیز با دقت در استعاراتی که کانت در آثار خود به کار میبرد، به این نتیجه متمایل میشویم که در ساختمان فکری کانت اموری از قبیل خدا، وحی، دین و جاودانگی هر چند به اشکال مختلف مورد توجه و گاه مورد تأکید قرار گرفته است؛ ولی این امور یا بهعنوان اصل موضوعه اثبات نشده اخلاق و ایده ذهنی فرادید هستند و یا اهمیت و اعتبار آنها تا اندازهای است که همسو و همساز با اصول و قواعد وضع شده توسط عقل خودآیین بشری و وجدانگاه معینْ این عقل و گاه پشتگرم به چنین عقلی باشد. خدا در نهایت در اندیشهی کانت به جامعه مشترکالمنافع اخلاقی، که جامعه مبتنی بر فضیلت محسوب میشود، تحویل میرود؛ و جاودانگی نیز از جنبه فردی و شخصی خارج شده به امیدی نوعی و جمعی برای تحقق چنان جامعهای تبدیل میشود. بدین ترتیب، وحی بهعنوان پدیدهای شخصی، همچون خواب، تا آنجا مورد توجه است که همسو و سازگار با قواعد و قوانین و آرمانهای عقل خودآیین، اعم از نظری و عملی، باشد؛ وگرنه، علیالاصول، مانند خواب نوعی جنون موقت و خروج از ساحت اجتماعی انسان به شمار آمده و به طور ضمنی و با ظرافت تمام چوب رد و انکار میخورد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 73 تا 105
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
تعداد رکورد ها : 19
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید