آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از صفاتی که قرآن کریم برای اهل بهشت و دوزخ مطرح کرده است خلود و جاودانگی است. خلود در بهشت با فضل الهی قابل توجیه است اما خلود در دوزخ موجب طرح شبهاتی گردیده است از آن جمله جاودانگی عذاب مقید به وجود آسمانها و زمین شده؛ و نیز تناسب کیفر با گناهِ عاصی با توجه به عمر محدود انسان.در این تحقیق چهار مرتبه برای خلود قایل شده و بررسی شده است.

مکتب تفکیک از مکاتب معاصر شیعه است که در ابتدا از مشهد مقدس و تفکرات مرحوم میرزا مهدی اصفهانی و نظائر او نشات گرفته است.بررسی و نقد و تحلیل دیدگاه های این مکتب درباره مبانی و روش تفسیر قرآن از آن جهت اهمیت دارد که نظرات پیروان این مکتب در حال حاضر در جامعه رواج داشته و یکی از مکاتب فکری در میان شیعیان در ایران محسوب می شود،ضمن اینکه تاکنون در خصوص دیدگاه های تفسیری این مکتب اثر جامعی تدوین نشده است.این پژوهش با این فرضیه انجام شده است که مکتب تفکیک در حوزه تفسیر قرآن نمی تواند پاسخگوی همه سئوالات باشد و در موارد متعددی روش و مبانی تفسیری این دیدگاه دچار ضعف و نارسایی است.سئوالات اصلی این پژوهش به مباحثی چون مبانی تفسیر قرآن در مکتب تفکیک و نحوه اتکا به این مبانی در تفسیر قرآن و روش بهره گیری این مکتب از منابعی نظیر خود قرآن،سنت،عقل و لغت و ادبیات در تفسیر قرآن و همچنین نگاه مکتب تفکیک به تاویل قرآن اختصاص دارد.نتایج پژوهش حاکی از آن است که مکتب تفکیک روش تفسیری خود را بر اساس تعاریفی که از برخی مقولات نظیر علم،عقل،تفسیر به رای،تاویل و...دارد،بنا نهاده است و این روش تفسیری به دلیل اشکالاتی که در مبانی آن وجود دارد،دارای ضعف های متعددی است.ضمن اینکه نحوه بهره گیری این مکتب از منابع تفسیر قرآن به گونه ای است که گاه برخی از این منابع عملا هیچ اعتبار و حجیتی در تفسیر نخواهند داشت.البته روش تفسیر قرآن در مکتب تفکیک دارای نقاط قوتی نظیر توجه بیش از پیش به احادیث و روایات نیز می باشد.به نظر می رسد مکتب تفکیک باید در موارد متعددی نسبت به روش و مبانی تفسیری خود تجدید نظر نماید،چرا که این روش به هیچ وجه موجب رفع یا کاهشمشکلات موجود در عرصه تفسیر نمی شود و دیدگاه هایی شبیه این دیدگاه در قرون قبلی نیز تجربه شده است.

از جمله مسائلی که در تاریخ پر فراز و نشیب بشر از چالش‌های همگانی و همه جایی بوده است اندیشه‌ی نجات و رسیدن به امنیت و آرامش در آخرالزمان بوده است، در بیشتر ادیان الهی مانند اسلام و مسیحیت با این اندیشه مواجه می‌شویم.در این میان نقش کتاب مکاشفات یوحنا، در پرداختن به دور نمایی از آینده جهان و ویژگی‌های آن از جایگاه ویژه ای برخوردار است. حال با بررسی و تبیین محتوای مکاشفات یوحنا و مقایسه‌ی آن با آیات قرآن کریم و روایات امامیه در مورد آخرالزمان می‌توان شباهت‌های زیادی را بین آنها مشاهده کرد، که این تشابهات، زمینه ای مناسب برای مقایسه‌ی دو دیدگاه می‌باشد، از جمله می‌توان به مباحث مشترکی مانند، ظهور و بروز پدیده‌های کیهانی و انسانی در آخرالزمان، ظهور مصلح و منجی، حکومت صالحان، خارج کردن شیطان از صحنه، شکست و نابودی نیروهای شرور، زندگی همراه با امنیت و آرامش اشاره کرد، صدور روایات فرجام شناسانه از یک منبع غیبی واحد و ابلاغ آنها بر پیامبران و مخاطبان خاص در ادیان آسمانی، باعث شده که بسیاری از این پیام‌های غیبی که در اصول معرفت و ارکان شریعت از همسانی و هم سخنی برخوردارند با همت پیروان ادیان الهی با گذشت زمان دستخوش تغییر جدی نگردیده و شکل کلی خود را حفظ کنند، در برخی موارد، که تفاوت‌های جزئی و اختلافات فرعی دیده می‌شود، این تمایزات ناشی از فرهنگ، اعتقادات و درک و فهم مخاطبان و مقتضیات زمان و مکان صدور، تصحیف و تحریف برخی از متون می‌باشد، در این بین آیات قرآن کریم و روایات امامیه به عنوان منابع متأخر و مکمل در سیر نزول معارف آخرت شناسی از جامعیت بیشتری برخوردار است.واژگان کلیدی: آخرالزمان، یوحنا، قرآن، شیعه، مکاشفه

این رساله در صدد پاسخگویی به این پرسش اساسی است که جایگاه تقلید و تحقیق از نگاه قرآن چیست ؟برای پاسخ به این مسئله پژوهش حاضر از سه فصل تشکیل شده است که در فصل نخست آن به کلیات یعنیمباحث عمده تحقیق ، تقلید و دلیل اشاره شده است. در فصل دوم بطور مبسوط به مبحث تحقیق پرداخته وطرق نیل و دستیابی به آن را بیان می کند.تقلید و مواردی که تقلید در آنجا جایز است و افرادی که مجوز تقلید از آنها صادر شده است مباحثی است کهدر فصل سوم پژوهش به آنها اشاره شده است.حاصل کلام آنکه راه تحقیق با توجه به فرمایشات قرآن باز است و هر صاحب خردی توان دست یابی به آن رادارد ، اما از آنجا که حقیقت و معرفت مراتبی دارد و توان همه افراد یکسان نیست و درجاتی که به آن دستمی یابند متفاوت است و در مواردی که راه رسیدن به حقیقت برای برخی مشکل است و قدرت کشف آنراندارند مجوز تبعیت از راه یافتگان به حقیقت صادر شده است. پیروی اگر کورکورانه و بدون علم و دانشصورت گیرد ، گمراهی و ضلالت تالی فاسد این تقلید خواهد بود و این پیروی راهی به کمال نخواهد داشت.اما اگر تقلید و تبعیت بر اساس علم و از افراد عالم و خبره باشد غایت آن کمال مطلوبی است که سعادتواقعی و پایدار انسان در آن است که دین و عقل امر بدان کرده اند.کلید واژه : تحقیق ، تقلید ، دلیل ، قرآن ، عقل ، معرفت ، ظن ، یقین

در ادیان الهی توحید جنبه‌ها و وجوه مختلفی دارد. یکی از وجوه توحید و خداشناسی توحید در عبادت است. مخلوقات به نحوه تکوینی و تشریعی در جستجوی کمال مطلق یا صیرورت به سوی خداوند هستند، دعا و نیایش از سوی آدمیان جلوه کمال جویی و کمال خواهی آدمی است. انسان فاعل علمی است و بنا به علم خود می‌تواند عمل اختیاری انجام دهد بنابراین شناخت خداوند به عنوان مبدأ و منتهای عالم مخلوقات سبب می‌شود که آدمی همواره در اعمال خود متکی به لطف و رحمت الهی باشد و خیر و کمال خود را از خداوند مسألت کند، چون مدبـّر حقیقی عالم موجودات ذات پاک الهی است و آدمی با تکیه بر ربوبیّت خداوند می‌تواند وی را پرستش کند و عرضه نیاز به درگاه وی آورد. رابطه ربوبیّت و دعا در مقاله حاضر بررسی می‌شود و با تکیه بر آیات قرآنی مدلّل می‌گردد که ربوبیّت تام الهی مبنای دعا و نیایش است.

توحید در رازقیت به معنای توحید در رزق‌رسانی است. این مرتبه از توحید از صفات فعلی پروردگار به‌شمار می‌رود که از رابطه رازق که خداوند است با مرزوق که از ویژگی‌های مخلوقین است، انتزاع شده است. در برخی از آیات قرآن صفت رازقیت به غیر خدا نسبت پیدا کرده است. این در شرایطی است که توحید در رازقیت به معنای انحصار رزق‌رسانی برای خداوند است. قرآن کریم برای تبیین این مفهوم به مبانی خاصی از جمله: اعتقاد وجود به خدا در عالم، اعتقاد به ربوبیت الهی در کنار عقیده به خالقیت وی و اعتقاد به نظام سلسله‌ی طولی در توحید افعالی اشاره می‌نماید. این نوشتار درصدد آن است که پس از بررسی کوتاهی درخصوص مفهوم رزق و انواع آن از نظر آیات و روایات، با بررسی مبانی پیش‌گفته توحید در رازقیت را به اثبات برساند.

مناظره و گفتگو در مسائل دینی از ویژگی‌های فرهنگ اصیل اسلامی است. معصومان (علیهم‌السلام) برای آگاه ساختن مردم از حقایق دین و دعوت مخالفان به آیین اسلام، از روش مناظره برای تضارب آراء و پویایی اندیشه‌ها و انگیزش عقول مخاطبان بهره می‌گرفته‌اند که بخشی از آن‌ها در کتاب‌های حدیثی به ما رسیده است در این رساله مناظرات و احتجاجات توحیدی معصومان (علیهم‌السلام) مورد بررسی قرار گرفته است و ضمن ارزیابی ویژگی‌های مخاطبان از نظر اعتقادی مانند موحد و غیر موحد، مسلمان و غیر مسلمان، مومن و غیر مومن بودن، و توجه به مراتب فهم آنان یکی از معیارهای برگزاری مناظرات بوده است، هم‌چنین بکارگیری روش‌های متناسب با مخاطبان مانند روش استدلال و برهان، روش موعظه و خطابه و روش جدل مورد بررسی قرار گرفته است. مناظرات توحیدی در این رساله، به ترتیب بحث توحید و اثبات یگانگی خداوند، اثبات وجود خداوند به روش یرهان آیه‌ای یا سیر آفاقی، روش فطرت یا سیر انفسی و روش عقلی تنظیم شده است سپس مناظرات مربوط به صفات ثبوتیه‌ی خداوند مانند قدرت، حکمت، عدالت، شیء بودن، علم، سمیع و بصیر و مرید بودن خداوند و صفات سلبیه مانند، شرک، جسمانیت، رویت حسی، تغییر و تحول و مکان، به تفکیک استخراج گردیده است. از 55 مناظره استخراج شده در زمینه توحید بیشترین مناظره از آنِ امام صادق (علیه‌السلام) در حدود 19 مناظره و کم‌ترین مناظره از آنِ امام کاظم (علیه‌السلام) و امام حسن عسکری (علیه‌السلام) هر کدام 1 مناظره می‌باشد.

هدف پژوهش بررسی ویژگیهای رفتاری منافقان در جامعه اعم از روانی، سیاسی ، اجتماعی، فرهنگی و همچنین راههای مقابله با آنها با استناد به آیات و روایات می باشد. بر اساس مطالعات کتابخانه ای و با بهره گیری از قرآن کریم و تفاسیر معتبر و کتب روایی و برخی از کتب روانشناسی می باشد. طرح پژوهش شناخت واژه های روانشناسی نفاق، تاریخچه ی نفاق و تقسیم بندی ویژگیهای رفتاری منافقان به ویژگیهای روانی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی با استناد به آیات و روایات و در پایان نقش محیط و وراثت و اختیار و اراده در بروز صفت نفاق مطرح گردیده است. نتیجه کلی : اینکه منافقان با ویژگیهای رفتاری منحصر به فردی که در جامعه ی اسلامی دارند از خطرناک ترین دشمنان محسوب شده و مؤمنان باید با الهام گرفتن از قرآن و روایات و با هوشیاری و بصیرت مراقب این دشمنان دوست نما باشند.

هدف پژوهش : شناخت علم هرمنوتیک و مبانی و معیارهای آن و بررسی قواعد فهم وتفسیر متن از دیدگاه هرمنوتیکی و نقش آن در فهم متن وحی (دین )است روش پژوهش : کتابخانه ای بااستفاده از روش فیش برداری است طرح پژوهش : این رساله مشتمل بریک مقدمه ، سه بخش و ده فصل است که بخش نخست آن با هر منوتیک عام مرتبط است و بخش دوم مربوط بههرمنوتیک خاص (دینی ) می شود و نهایتا بخش سوم که درآن نتیجه تحقیق مشخص است . دربخش نخست ضمن پرداختن به نحوه شکل گیری علم مورد بحث ، مبانی و معیارهای آن از نظر اندیشمندان هرمنوتیک مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد. دربخش دوم نیز تا حد امکان سعی شده است که با مطرح کردن زوایای فهم متون ، نوعی پیوند معنوی میان روش فهم متون عرفی و دینی از حیث هرمنوتیکی برقرار شود. و بالاخره در بخش آخر ضمن ارائه نمونه هایی از ارتباط مباحث هرمنوتیک با روش های رایج تفسیر قرآن ، ضرورت بکارگیری قواعد این علم در فهم متون دینی به عنوان شالوده تفکر فهم تنون و منطق فهم متن مورد تاکید قرار گرفته است نتیجه کلی : فهم متن به ویژه متن دین و صول به مراد گوینده آن ، مستلزم رعایت قواعدی است که هرمنوتیک با مبانی خود می تواند آن را فرا روی مخاطب قرار دهد و از تفسیر به رای مذموم جلوگیری کند

محقّق در این تحقیق برآن است تا مقایسه ای داشته باشد بین قصّه گویی قرآن کریم و اسطوره سازی ادیان رایج، و معرّفی چهره زیبای قصص قرآن. همچنین نظری نیز بر روایات اسلامی در این زمینه خواهد داشت. وی بدین منظور، علاوه بر استفاده از قصّه های قرآن مجید، از تفاسیر موجود نیز بهره لازم را برده و در باب اسطوره های ادیان، از متون اصلی در دسترس، بخصوص عهد عتیق، کمک گرفته است و نتایج فرهنگی و اجتماعی و آثار تاریخی و اخلاقی قصّه های انبیای الهی و داستان گویی قرآن و اسطوره ها را به طور اجمال، مورد بحث قرار داده است. نگارنده بر این عقیده است که القای پیام به صورت مستقیم و آمرانه، همیشه با استقبال طبایع انسانی مواجه نمی گردد. بسیاری از اوقات، از طریق هنر می توان پیامی را به طور غیر مستقیم و در قالبی جذّاب ایراد نمود که تأثیرات روحی و روانی باعث، نفوذ بیشتر نظر گوینده یا نویسنده می شود. بدین منظور، داستان سرایی و قصّه پردازی نیز در زندگی انسان ها امری طبیعی و رایج است. دستْ مایه قصّه ممکن است واقعی و عینی باشد که در این صورت، محتوای قصّه در صدد رفع نیازها و درمان دردها و حلّ مسائل اجتماعی و فرهنگی بشر خواهد بود، و امکان دارد از دستْ مایه غیرواقعی استفاده گردد که نتیجه آن، افسانه پردازی و اسطوره سازی است. اهمّیت دین در زندگی بشر و استفاده از شیوه های صحیح تبلیغ نیز موضوع مهمّی در زندگی اجتماعی انسان هاست. لذا تمام ادیان الهی با عنایت به تأثیرات متقابل آموزش های دینی و فطرت آدمی، از قصّه به عنوان وسیله ای مؤثّر در الگودهی و هدایت انسان ها استفاده نموده اند. قرآن کریم نیز با گنجاندن بسیاری از پیام های خویش در قالب قصه، به صورت مستقیم و غیرمستقیم، از نقش سازنده آن در ارشاد مسلمانان بهره جسته و به میل فطری آنان نیز جواب مثبت داده است. این پایان نامه، شامل پنج فصل است که در فصل اوّل، نگارنده، ضمن بیان تاریخچه مطالعاتی، به شرح و توضیح اصل مسئله مورد بحث پرداخته و فرضیات موجود در این زمینه را همراه با اهداف مطالعاتی و حدود و اهمّیت بحث، مطرح ساخته است، و در ادامه نیز اصطلاحات و واژه های مربوط به بحث را توضیح داده است. در فصل دوم، منابع مورد استفاده محقّق معرّفی شده که عبارت اند از: تفسیر مجمع البیان، تفسیر المیزان، تاریخ جامع ادیان، ترجمه تفسیر طبری، قصص قرآن مجید، و نیز کتاب ادیان و مکتب های فلسفی هند. نگارنده، در فصل سوم، درباره روش و رهیافت و فنّ تحقیق، و طرح و زمان اجرای تحقیق خود، بحث نموده است. در فصل چهارم، تجزیه و تحلیلی در زمینه اطّلاعات مربوط به موضوع آمده و ضمن بررسی تاریخچه قصّه گویی و پیدایش اسطوره، دو واژه «قصّه» و «اسطوره» از دیدگاه های مختلف، بررسی شده است و سپس هدف های قصّه گویی که عبارت از: تأمّل و تفکّر، عبرت آموزی، بیان سرنوشت عصیانگران و مشرکان و پیروزی حق بر باطل، تسلّی خاطر و تحمّل ناملایمات، تقویت روحیه و رسیدن به سعادتمندی است، توضیح داده شده است. در مرحله بعد، ویژگی های قصص قرآن و مقایسه آن با اسطوره های ادیان، مورد بررسی قرار گرفته است.