آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

تحقیق حاضر شامل سه بخش با این موضوعات است: بخش اول، مقدمه: احتجاج، جدل و استدلال؛ بخش دوم، استدلال در توحید: اثبات خدا در قرآن و روایات، شیوه های خداشناسی در طول تاریخ، بررسی شیوه های بشری در اثبات خدا؛ بخش سوم، نتیجه ی بحث در روش علمی.

مسأله اعجاز قرآن از جمله مسائلی است که اگرچه ریشه کلامی در قرون اولیه ندارد و از حدود قرن سوم وارد دایره موضوعات کلامی شده، اما از همان زمان کمتر بحثی پیرامون نبوت وجود دارد که در آن از معجزه سخنی به میان نیاید. ویژگی کانونی معجزه از منظر عموم متکلمان، خارق‌العاده بودن آن است. تحدی نیز از جمله ویژگی‌های مهمی است که در کنار خارق‌العاده بودن، فصل و جنس تعریف معجزه را می‌سازند. در این نوشتار با بررسی آیات مرتبط با اعجاز عصای حضرت موسی (ع)، نشان داده‌ایم ویژگی کانونی معجزه از نظر قرآن کریم، حصول معرفت خداوند در مواجهه با آن است. در ادامه با تأکید بر لفظ قرآنی آیه و تمایز قائل شدن میان ظاهر و باطن آن، نتیجه گرفته‌ایم اولاً مخاطبان معجزه افراد متخصص نیستند، ثانیاً لزومی ندارد معجزه دارای ظاهری عجیب، بی‌سابقه و دست‌نیافتنی باشد، بلکه هر فعلی از افعال پیامبر و حتی سیمای او می‌تواند با دارا بودن ویژگی کانونی معجزه، آیه‌ای الهی باشد.

چکیدهمسأله تربیت در همه ادیان و مکاتب مسأله‌ای مورد توجّه و بااهمیت است. تربیت بر اساس تفکر و اعتقاد هر مکتب و دینی، تعریف متفاوتی دارد. اما به طور کلی تربیت، آموزش یک سری مبانی و معارف در هر دین و یا مکتب است.پس از قرآن کریم، نهج البلاغه غنی‌ترین منبع معارف اسلامی و الهی در زمینه‌های تربیتی، سیاسی و مدیریتی است. نامه‌های امام علی۷ به کارگزاران مملو از آموزه‌ها و گزاره‌های تربیتی و مدیریتی است که در قالب‌های بیانی موعظه، تذکّر و هشدار بیان شده‌اند. در این پژوهش برآنیم تا به بررسی آموزه‌های تربیتی و مدیریتی در نامه‌های امام علی ۷ به کارگزاران و نقش آموزه‌های تربیتی در مدیریت بپردازیم. از بررسی آموزه‌های تربیتی و آموزه‌های مدیریتی، یک سری اصول تربیتی و مدیریتی نظیر: اصل دین مداری، پرواپیشگی و پرهیزکاری، رفق و مدارا، رازداری، آخرت‌گرایی، اصل مشورت و رایزنی، عدالت ورزی، نظارت و بازرسی، صراحت و صداقت، حق‌مداری، وفای به عهد، امانت‌داری و قاطعیت در برخورد، استخراج کرده‌ایم که این اصول تربیتی و مدیریتی در جهت تربیت مدیرانی کارآمد و شایسته و کاردان در نظام و حکومت علوی، با هم، هم سو و هماهنگ هستند. هم آموزه‌های تربیتی و هم مدیریتی تربیت سیاسی کارگزاران را منتج می‌شود. و در نهایت نظام اسلامی، مدیران و کارگزارانی متعهد، و شایسته را پرورش می‌دهد که هم حقوق و حدود الهی را در جامعه اجرا می‌کنند و هم عدالت اجتماعی را برقرار می‌کنند. این تحقیق جنبه نظری دارد و روش پژوهشی آن توصیفی ـ تحلیلی است و روش جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای است. گونه‌های آموزه‌های تربیتی در نامه‌های امام علی۷، یا به صورت موعظه و سفارش هستند و یا تذکّر و یادآوری. گونه‌های آموزه‌های مدیریتی نیز به صورت موعظه و سفارش و گاه هشدار و تهدید بیان شده‌اند. آموزه‌های تربیتی مسئولیت تربیت اخلاقی و فکری کارگزاران را بر عهده دارد و می‌توان گفت که آموزه‌های تربیتی، آموزه‌های مدیریتی هستند که ناظر به جنبه اخلاقی و فکری کارگزاران می‌باشند و آموزه‌های مدیریتی بر جنبه عملی و رفتاری کارگزاران توجّه دارند. و آموزه‌های تربیتی و مدیریتی در پی تربیت مدیرانی کارآمد و لایق در همه ابعاد مدیریتی هستند. گونه‌های آموزه‌های تربیتی نیز روش‌های تربیتی حضرت علی۷ هستند که به صورت قالب‌های بیانی، آموزه‌ها را در آن قالب‌ها بیان فرموده است و با لحن این آموزه‌ها سعی در تربیت کارگزاران دارد.

مطالعه و بررسی ادوار مختلف جنگ و ماهیت و نقش آن بر زندگی انسان‌ها از اهمیت بسزایی برخوردار است. برخلاف رویکرد خوش‌بینانۀ‌ عصر مدرن نسبتبهمراعات حقوق انسانی و اصالتانسانیا اومانیسم،در بعدنظری، در عرصه عمل، بشریتغربیدر جنگ های دوران مدرن نه تنها بهمراعات حقوق انسان ها نائل نیامدهاستبلکه از سویی بشریترا در معرض نابودی قرارداده و از سوی دیگر کرامت او را لکهدار ساخته و با نگاه سلطه ‌گرانه نسبتبهبشر زمینهانحطاط اخلاقی او را در ابعادگوناگونجنگ‌سخت و مهمتر از آن در عرصهجنگنرمفراهمآوردهاست. ایندر حالی است که در مقابل در مکتب انسانی اسلام، «انسان» دارای کرامت ذاتی است. پیامبر بزرگاسلام و پیشوایانمعصوم این مکتب الهی همگی به این موضوع توجه خاصی در نظر و عمل نشان داده‌‌اند. براین مبنا کرامت انسانی، اصلی پذیرفته شده است که سبب می‌شود بشر حتی در مواقع جنگ نیز اصولی برمبنای حقوق انسانی میان خود برقرار کرده و با مراعاتآن‌ها کرامت نوع بشررا پاس بدارد و بهجنگنیز تصویر انسانی داده و آن را بر مبنای عدالت تحقق بخشد. در مکتب اسلام، امیر مومنان ۷به عنوانقهرمانبزرگاسلام، امام و رهبر منصوصالهی پای بندی خویش نسبتبهاصل کرامت انسان و مراعاتاصول انسانی در جنگرا هم در نظر و همدر سیرهعملیدر جنگ‌های خود با دشمنان آشکارا به نمایش گذاشتهاست. بنابراین، در این پژوهش تلاش داریم تا نظریات امام علی ۷در زمینه‌ی اصول انسانی حاکم بر نبرد را مورد پژوهش قرار داده و پس از آن به بررسی اصول جنگی مدرنیته و سرانجام مقایسۀ این دو دیدگاه با یکدیگر بپردازیم. با توجه به اینکه امروزه در جهان با دیدگاهی بسیار نامناسب نسبت به اسلام مواجهیم، در نتیجه ضرورت دارد تا به منظور بیان اصول انسانی مورد قبول دین اسلام به ارائه‌ی چنین پژوهش‌هایی بپردازیم و ابعاد مبهم و ناشناخته‌ی این موضوع را روشن نماییم. این پژوهش با روش مقایسه‌ای و رویکرد توصیفی ـ تحلیلی صورت گرفت و نتایج حاصل از آن نشان می‌دهد که امام علی ۷ بر مبنای ایمان بهتوحید و عدل الهی، اخلاق متعالی و اصل کرامت انسان، اصول انسانی بسیاری را در خصوص جنگ مورد توجه قرار داده‌اند که از آن میان می‌توان گفت که ایشان معتقدند که جنگ و هدف از آن به منظور کسب رضای پروردگار صورت می‌گیرد و در نتیجه نمی‌باید در طول جنگ، به افراد غیرنظامی و حتی محیط زیست آسیب رساند؛ این در حالی است که نبردهای دوران مدرن، این اصل را پذیرفته‌اند اما با توجه به کاربرد سلاح‌های کشتار جمعی، عملاً اصول و قوانین جنگی به زیر پا نهاده می‌شوند.کلمات کلیدی: اصول انسانی، جنگ، امام علی، عصر مدرن.

چکیدهیکی از مسائلی که در جهان اسلام، پس از رحلت رسول اکرم۶حادث شد این بود که مسلمانان سفارش حضرت را در مورد تمسک به دو یادگار ایشان (قرآن و عترت)برای مصون ماندن از گمراهی را به فراموشی سپرده و به صورت فرق گوناگون و ملل متفرقه شدند. در روزگار معاصر که داعیه حسبنا کتاب‌الله و رویۀ انکار اهل بیت:و فرمایشات ایشان شدت گرفته، لازم است تا برای اثبات مدعای خود به آیات قرآن استناد کنیم و این راه جز از طریق مراجعه به عالم به کتاب و قرآن ناطق پیمودنی نیست.در این تحقیق، به عنوان نمونه، خطبۀ حضرت صدیقه۳ مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت و سعی شد تا مستندات قرآنی آن در امر امامت در ۳ ساحت استخراج گردد. این مستندات شامل آیات صریحی که حضرت تلاوت کردند و مضامینی از خطبه که که با آیات قرآن مطابقت و موافقت دارد می‌شود.درخطبۀ حضرت صدیقه۳، معروف به خطبۀ فدکیه، حضرت با استناد به آیات قرآن انحراف جامعه را از مسیر تعیین شده در امر رهبری بیان می کنند. بررسی روایات ذیل این آیات، مشخص می کندکه حضرت با قصد یادآوری شفارشات پیامبر اکرم ۶و امر الهی در مورد رهبری جامعه آیات را ذکر کرده اند تا بعنوان مدرکی برای همگان، گویای این امر باشد که مدعیان حسبنا کتاب الله، با غصب خلافت از کتاب خدا وند نیز اعراض کرده اند.بنابر این جویندگان حقیقت برای دست یابی به واقعیت در امر امامت، باید به سخنان عالمان واقعی کتاب خدا (بر طبق حدیث ثقلین) مراجعه کنند.کلید واژه:احتجاج، امامت، حضرت زهرا۳، قرآن، تفسیر.

روزگار امامت امامان(علیهم‌السلام) نشانگر آن است که دوران پیشوایی امام رضا (علیه‌السلام) با سایر ائمه (علیهم السلام) از جهات متعددی متفاوت بوده است. فضای فرهنگی-زمانی، حضور جریانات دینی-فرهنگی در خراسان و نیز عالمان و روشن‌فکران به عنوان نمایندگاننحله ها، مذاهب و ادیان در مجموع فضائی متفاوت را رقم می‌زد. در چنین فضائی، مناظرات امام (علیه‌السلام) در مجموع سیره پیشوایان از برجستگی ویژه‌ای برخوردار است.این مناظرات به لحاظ گوناگونی مخاطبان و تفاوت فضاهای گفت‌وگو از جهت درونمایه بسیار گسترده، ژرف و دارای ابعاد عظیمی است که در این پژوهش فقط از یک زاویه یعنی تجلی آموزه‌های قرآنی در مناظرات بدانها می‌پردازیم، تا بنگریم قرآن چگونه در این آموزه‌ها بازتاب یافته و امام (علیه‌السلام) با چه روشی از آموزه‌های قرآن بهره برده اند. بررسی لقب ویژه امام (علیه‌السلام) یعنی عالم آل محمد (علیهم‌السلام) و پیوند آن با فضای فرهنگی و اعتقادی، و نیز مناظرات و آنگاه تحلیل مفهومی و اصطلاحی مناظرات و طبقه‌بندی کردن درونمایه مناظرات امام (علیه‌السلام) موضوعاتی است که مورد بررسی قرار گرفته است. اگر در ضمن گفت‌وگو و مناظره ای به سبب نزول پرداخت شده و برای تفسیر آیه‌ای از آیه دیگر بهره برده شده است این‌ها همگی تحلیل گردیده است. مناظرات بر اساس مباحث توحید و صفات و افعال الهی، عصمت انبیاء و امامت پیشوایان طبقه‌بندی شده و با تأمل در نصوص، شیوه‌های بهره ‌گیری امام (علیه‌السلام) از آیات در تمتع، تحلیل و گزارش موضوعات یاد شده را گزارش نموده‌ام.

هدف از این نوشتار، کشف ادّله و آرای شیخ مفید (رحمه الله علیه) پیرامون زوایای مختلف «مهدویت» است. زیرا وی به عنوان یکی از مهم‌ترین متکلمین متقدم دارای جایگاهی ویژه است. همچنین با توجّه به شبهات مطرح پیرامون مهدویّت، انجام این پژوهش می‌تواند در راستای پاسخ‌دهی به شبهات، تثبیت ریشه‌دار بودن مهدویّت و تقویّت اعتقادات جامعه در حوزه‌ی مهدویت مفید واقع شود.این نوشتار در پی پاسخ به این سوال اساسی است که: «در آثار شیخ مفید (رحمه الله علیه) چه مطالبی پیرامون مهدویت و امام زمان (عجّل الله تعالی فرجه الشّریف) آمده است؟»برای پاسخ به این سوال، مطالعه‌ی آثار شیخ مفید (رحمه الله علیه)، در دستور کار قرار گرفته و محتوای موجود در آثار شیخ مفید (رحمه الله علیه)، پیرامون موضوع مهدویت، تلخیص گردید.سپس بر اساس محتوای به دست آمده، آموزه‌های مهدویت در آثار شیخ مفید (رحمه الله علیه) در چهار حوزه‌ی «زندگانی امام زمان (عجّل الله تعالی فرجه الشّریف)»، «ویژگی‌ها و سخنان ایشان»، «ادّله‌ی امامت» و «غیبت و ظهور» دسته‌بندی شد.بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش، از مطالب موجود در آثار شیخ مفید (رحمه الله علیه) در زمینه‌های مذکور، می‌توان برای اثبات، تبیین و دفاع از آموزه‌های اعتقادی در حوزه‌ی مهدویت بهره برد. بسیاری از پاسخ‌های شیخ مفید (رحمه الله علیه) به سوالات و شبهات پیرامون مهدویت، امروزه نیز کاراست.