آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

آیا فیلم «سنگ صبور» بیان کننده ماهیت واقعی زندگی زناشویی جامعه افغانستان است؟برای جواب به این سوال و اینکه آیا شخصیت ها و کارکردهای زن و مرد در این فیلم، نشان دهنده فرهنگ مردان و زنان افغانی هست یا خیر، مفاهیم تشکیل دهنده مردانگی و زنانگی دیالوگ های یکی از معروف ترین فیلم های افغانی به نام «سنگ صبور» با استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی لاکلاو و موف و با نظریه روان کاوانه «کارن هورنای» و نظریه انتقادی شرق شناسی تحلیل شده اند. فیلم سنگ صبور، زندگی زناشویی یک مرد جنگی مجروح و همسرش را در زمان جنگ های داخلی در شهرکابل بازنمایی می کند. تحلیل انجام گرفته بیانگر این است که مفاهیم زنانگی و مردانگی بازنمایی شده در سنگ صبور نمایان گر ماهیت فرهنگ روابط زناشوهری افغانی ها نیست. البته، شیوه های گفتمانی، به خصوص گفتمان رد و بدل شده میان مرد مجروح جنگی و همسرش بیانگر بخشی از گفتمان حاکم در افغانستان است که نمی توان آن را تنها گفتمان حاکم دانست.

مقاله حاضر، گزیده ای از یک پژوهش علمی است که به منظور فهم فرایند جهت گیری ها و پارادایم های فکری و نظری در گفتمان خبری شبکه پرس تی وی نگاشته شده است. رویکرد نظری اتخاذ شده در این تحقیق تلفیقی از نظریات گفتمان، بازنمایی، برجسته سازی و تصویرسازی و رویکرد روشی آن «روش عملیاتی تحلیل گفتمان (پدام) و بازه پژوهش، اردیبهشت و خرداد سال 1390 است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که سیاست خبری شبکه پرس تی وی در قبال تحولات بحرین، لیبی و یمن در بعد داخلی تفاوت مهمی با بازنمایی تحولات سوریه داشته است. به این صورت که در بازنمایی تحولات داخلی یمن، بحرین و لیبی نفی رژیم های حاکم در این کشورها با تاکید بر مصادیق فساد و سرکوب و شکنجه مردم و برجسته سازی موضوعاتی از جمله نقض حقوق بشر و نقض آزادی های مذهبی مردم مورد تاکید بوده است. اما در خصوص سوریه لزوم اصلاحات (و نه تغییر رژیم) مورد تاکید قرار گرفته است. در بعد خارجی، نفی مداخلات خارجی به عنوان اصلی ترین سیاست بازنمایی در تحولات یمن، بحرین، لیبی و سوریه مورد توجه قرار گرفته است و در خصوص سوریه، عدم انزوای بین المللی حکومت بشار اسد به عنوان یک سیاست بازنمایی مورد توجه بوده است. همچنین سیاست خبری شبکه در قبال تحولات مصر و تونس، در بعد داخلی، پیگیری مطالبات قیام مردم، و در بعد خارجی، در خصوص اخبار مصر سیاست «نفی رابطه با اسرائیل» بوده است. اخبار پرس تی وی در بازه مطالعه شده به مسائل خارجی تونس نپرداخت.

هدف این مقاله شناسایی مولفه های دیپلماسی رسانه ای ایالات متحده آمریکا در قبال تحولات بیداری اسلامی در پنج کشور تونس، مصر، یمن، بحرین و لیبی است. بدین منظور سایت فارسی زبان شبکه صدای آمریکا با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، در فاصله زمانی 1 ژانویه 2011 تا 1 ژوئیه 2011 و در قالب سه نظریه دروازه بانی، برجسته سازی و بازنمایی مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد. بررسی نتایج تحلیل محتوا و تفسیر آن در چارچوب مفهوم دیپلماسی رسانه ای نشان می دهد که ایالات متحده از طریق رسانه رسمی بین المللی خود یعنی صدای آمریکا، علی رغم اشتراکات فراوان، رویکرد واحدی نسبت به تحولات بیداری اسلامی در شش ماهه اول 2011 در خاورمیانه ندارد.

نظریه گفتمان و روش تحلیل گفتمان ریشه در رویکرد میان‌رشته‌ای نسبت به علوم مختلف از جمله زبان‌شناسی، نشانه‌شناسی، روان‌شناسی، معناشناسی، اصطلاح‌شناسی و غیره دارد. معنا در فرایند ساخت گفتمان نقش اساسی دارد. درحقیقت، معنا روح گفتمان است و روش تحلیل گفتمان دستیابی به معانی مختلف گفتمانی است. چگونگی شکل‌گیری معنا در گفتمان، زمینه‌ساز طرح حوزه چندوجهی بودن معناست که می‌تواند گفتمان را به مراحل معناکاوی، معناسازی، معنادهی، معنافهمی وارد کند که نقش اساسی در فهم فرایندی گفتمان دارد. در این مقاله روش تحلیل گفتمان پدام[1] (روش عملیاتی تحلیل گفتمان) معرفی شده که بر پایه پنج سطح تحلیلی سطح−سطح، عمق−سطح، سطح−عمق، عمق−عمق (عمیق)، و عمیق‌تر طراحی شده است که در هر مرحله، معنا نقش اساسی در انتقال از یک سطح به سطح دیگر دارد. در نهایت آنچه که به دست می‌آید، محصول تعامل معنایی، تداخل معنایی، میان‌رشته‌ای معنایی، فرایند معنایی، تحولات معنایی، و سیالیت معنایی می‌باشد. همچنین، تلاش شد که نمونه‌ای از اجرای این روش در مورد بیانات مقام معظم رهبری در مورد بیداری اسلامی ارائه شود. در این تحلیل، دال‌های اساسی و در حقیقت اهداف اساسی بیانات مزبور در حوزه بیداری اسلامی تبیین شده‌اند.

پژوهش حاضر با هدف تحلیل شبکه مفهومی «قدرت» خداوند متعال در قران کریم صورت گرفته است. در این پژوهش که به روش تحلیل محتوای کمی و کیفی (ترکیبی) انجام شده است؛ واژگان مرتبط با قدرت خداوند متعال در آیات قرآن کریم مورد مطالعه قرار گرفت و چهار واژه عزت، قدرت، قوت و قاهریت به دست آمد و با تحلیل آیات مرتبط کدها و مقولات هر یک از واژگان چهارگانه استخراج شد و فراوانی هر یک از مقولات مشخص گردیده و بصورت نمودار ترسیم شد. هرکدام از این چهار واژه اصلی بخشی از معنای قدرت خداوند سبحان را پوشش می دهد. مفهوم عزت بر نفوذ ناپذیری و عدم امکان دخالت موجود دیگر در تحقق اراده خداوند متعال، مفهوم قدرت بر توانایی و اختیار مطلق در تحقق بخشیدن به اراده و مجبور نبودن بر انجام کاری، مفهوم قوت بر سهولت انجام هر کار برای او و داشتن قدرت مافوق تصور و مفهوم قاهریت بر غلبه کامل بر همه مخلوقات و عدم امکان خارج شدن هیچ موجودی از سلطه او دلالت دارد. نکته دیگر آن که دو مفهوم عزت و قدرت با بیشترین فراوانی به عنوان دو مفهوم کلیدی و دو مفهوم قوت و قاهریت به عنوان دو مفهوم مکمل برای مفهوم کلی قدرت به حساب می آید.

کلمات ائمه اطهار(ع) پس از قرآن کریم، گرانقدرترین میراث دین مبین اسلام است که قابلیت آن را دارد در حوزه‌های مختلف علوم بشری مورد استفاده قرار گرفته و بعنوان مبنایی برای مطالعات بنیادین و کاربردی در نظر گرفته شود،‌ به شرط آنکه بتوان دیدگاه‌ها و مبانی نظری ائمه اطهار(ع) را از خِلال تجزیه و تحلیل گفتار ایشان و با استفاده از روش‌های علمی و دقیق بازشناسی نمود.

«عملیات روانی» پیشینه ای طولانی در تاریخ بشری دارد و از آنجا که نسبت مستقیم با پیروزی در جنگ ها و کسب قدرت دارد همواره مورد توجه اصحاب قدرت و حکومت بوده است. این پایان نامه کوشیده است با عنایت به اهمیت و کارکرد روز افزون «عملیات روانی» در عصر جدید و با توجه به حجیت سیره معصومین(ع)، با نگاهی میان رشته ای دو حوزه تخصصی «عملیات روانی» و «تاریخ اسلام» را مورد واکاوی قرار دهد.هر کدام از دو حیطه تخصصی یعنی «عملیات روانی» و «تاریخ اسلام» فصلی مجزا را به خود اختصاص داده اند که در فصل مربوط به عملیات روانی مفاهیم همجوار عملیات روانی نظیر تبلیغ، پروپاگاندا، اقناع، جنگ سرد، افکار عمومی، جنگ سیاسی و همچنین منابع و تعاریف تخصصی «عملیات روانی» مورد بازخوانی قرار گرفته و نهایتا در رویکردی تلفیقی تعریف پیشنهادی «عملیات روانی» ارائه شده است. در ادامه همچنین سطوح و اهداف و تکنیک های عملیات روانی مورد بررسی قرار گرفته اند. هدف از نگارش این فصل، بنانهادن چارچوب نظری پژوهش مبتنی بر رهیافت ارتباطات متقاعدگرانه به عنوان محور اصلی مفاهیم همجوار عملیات روانی و به دست آمدن نگاه تخصصی و دقیق و افزایش روایی پژوهش جهت مراجعه به منابع تاریخی بوده است.در حوزه تخصصی دوم یعنی «تاریخ اسلام» نیز تمرکز اصلی این پژوهش بر دوران حکومت امیرالمومنین علی(ع) به ویژه سه جنگ جمل، صفین و نهروان بوده و تلاش شده است با در نظر گرفتن شرایط زمانی دهه چهل هجری قمری و بر اساس روش موردکاوی تکنیک های روانی به کارگرفته شده در جنگ های حضرت با ناکثین، قاسطین و مارقین (از سوی طرفین) مورد بازخوانی قرار گیرد. تلاش جهت بازگرداندن سران مخالفین، اعزام دیپلمات و مذاکره با رئوس فتنه، تلاش جهت روشن شدن (شفاف سازی) فضا و ریزش بدنه معارضین و تثبیت سپاه خودی، ایجاد رعب در دل دشمن، موضع تهاجمی نسبت به دشمن، مبارزه تن به تن، تشجیع سپاه خودی و تحقیر دشمن، تهاجم به قلب سپاه دشمن، تعیین هدف و پافشاری بر آن، تشویق به جهاد در راه خدا و نکوهش بازماندگان از آن، ارجاع دائم سپاهیان به مبانی دینی جهاد، دفع کید دشمن به مثل آن‏، رسواسازی فرماندهان ارشد سپاه دشمن در منظر عمومی، رجزخوانی، تکریم سپاهیان خودی و ایجاد رقابت برای جهاد، بهره برداری از ساختار قبیله ای و جو عمومی لشکر جهت دفع کید دشمن، اسکات خصم (ساکت کردن دشمن)، یادآوری و شبیه سازی دوران پیامبر و... برخی از این تکنیک ها هستند.نتایج نهایی این پایان نامه در قالب استخراج اصول اخلاقی و چارچوب دینی بهره مندی از تکنیک های عملیات روانی در فصل پنجم پایان نامه جمع بندی شده و به رشته تحریر در آمده اند. عدم جواز توهین و هتک حرمت، صداقت و راستى، نفى حیله و نیرنگ، پرهیز از تطمیع، پایبندى به عهد و پیمان، عدم جواز آغاز به جنگ، اتمام حجت پیش از آغاز جنگ، رعایت کرامت انسانی، رعایت حقوق اولیه انسانی حتی در مقابل دشمن مهمترین این اصول هستند.

رسانه های جمعی با ورود به عرصه سیاست در فهرست عناصر قدرت قرار گرفته و به عنوان ابزاری در دست دولت ها، برنامه های دولتمردان را پیش می برند. شبکه ی تلوزیونی بی بی سی فارسی یکی از این رسانه ها است که با استفاده از تجهیزات حرفه ای بنگاه سخن پراکنی و حمایت های مالی مناسب دولت انگلیس، توانسته است در مدت کوتاهی تمایل بینندگان شبکه های ماهواره ای را جلب نماید. این شبکه با اختصاص دادن تعداد قابل توجهی از برنامه های خود به موضوعات اسلامی به بازنمایی اسلام پرداخته و در راستای اسلام هراسی و ایران هراسی عمل می نماید. در این پژوهش برای شناخت اسلام از منظر این شبکه دو برنامه ی "پرگار" و "به عبارت دیگر" را با روش چارچوب سازی مورد بررسی قرار داده ایم. جامعه آماری برنامه ی "پرگار"به مدت سه سال و نیم و برای برنامه "به عبارت دیگر" به مدت چهار سال می باشد. حجم نمونه شامل 25 برنامه مرتبط با اسلام - 15 برنامه از برنامه ی "پرگار" و 10 برنامه از برنامه ی "به عبارت دیگر"- است که به صورت غیراحتمالی و هدفمند انتخاب شدند. برای رسیدن به اهداف تحقیق، نظریات شرق شناسی، چارچوب سازی، بازنمایی و برجسته سازی به عنوان چارچوب نظری و رویکردهای اسلام هراسی و ایران هراسی مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج تحلیل نشان می دهد که شبکه ی بی بی سی فارسی میان اسلام و اسلام سیاسی تمایز قائل شده و اسلام سیاسی را پیوندخورده با خشونت و در صورت کسب قدرت مستبد معرفی می کند. نظام جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی سیاه نمایی شده و نظریه ولایت فقیه تخریب می شود. نهادهای سیاسی نظام اسلامی مورد هجمه قرار گرفته و جریان های سیاسی مبتنی بر ولایت فقیه به عنوان چالش بازنمایی می شوند. مهدویت نظریه ای تدوین شده توسط علما و نه برآمده از آموزه های اسلام معرفی شده و یک نظریه غیر سیاسی دانسته می شود. آینده نهاد دینی مرجعیت در خطر معرفی شده و نهاد روحانیت مورد هجمه قرار می گیرد. ارزش های غربی از جمله سکولاریسم، دموکراسی و حقوق بشر به عنوان معیار در نظر گرفته شده و اسلام از این منظر مورد ارزیابی قرار می گیرد. حقوق زنان براساس معیارهای غربی مورد مطالبه قرار گرفته و به دیدگاه اسلام در رابطه با هنر هجمه وارد می شود. همچنین در راستای ایران هراسی، جمهوری اسلامی ایران مورد اتهام های گسترده ای- در رابطه با زندان های ایران، فعالیت های هسته ای و حقوق بشر- قرار می گیرد.