آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه و نقد و بررسی مدخل «پلورالیزم دینی و قرآن»،از مداخل دایره المعارف قرآن لیدن،موضوع این پژوهش می باشد. نویسندگان مدخل مذکور،به بررسی دیدگاه قرآن در ارتباط با تکثرگرایی دینی پرداخته اند.هدف از اجرای این پایان نامه بررسی صحت و سقم مطالب مدخلو پاسخگویی به شبهاتمطرح شده با رعایت اصول علمی و انصاف است. کوشش شده است ضمن ارائه ترجمه ای سلیس و روان ،مطالب مدخل بر اساس ترتیب ارائه شده از سوی نویسندگان، نقد و بررسی شود.مولفان،در ابتدای کار به معناشناسی واژگان استعمال شده توسط قرآن کریم در حوزه دین پرداخته اند،اما در بررسی مفردات قرآنی ،آنچنان که باید عالمانه عامل نکرده اند . آنان در مرحله بعدی بهبررسی گروههای دینی موجود در محیط زندگی پیامبر همت گماشته اند،در این قسمتنیز رعایت بی طرفی نشده و جانبداری آنان از مسیحیان و یهودیان کاملا آشکار است.در مهمترین بخش این مدخل تکثرگرایی دینی از دیدگاه قرآن مورد بحث قرار گرفته است، در موضوع یاد شده گرچه نویسندگان تا حدودی توانسته اند دیدگاه قرآن را در یابند اما در اینجا نیز بحث مطرح شده دارای اشکالاتی است.مهم ترین اشکال،فقدان یک بحث منسجم نظری در مورد دیدگاه قرآن است،مولفان مدخل بیش از آنکه در صدد بیان دیدگاه قرآن در مورد موضوع مورد بحث باشند،بیشتر بهحوزه رفتار مسلمین پرداخته اند.علاوه بر این، پلورالیزم دینیِ مبتنی بر نسبیت اندیشی معیار و اصل مسلم قرار گرفته و تعالیم قرآن با آن مقایسه شده و از این منظر اشکالاتی چند- که به پاسخ آنها پرداخته ایم- متوجه قرآن شده است.

در این رساله سه جریان مهم؛ مکتب خلفاء، زندیقان و غالیان، مورد باز شناسی قرار گرفته و آن دسته از اقدامات آنان که در زمینه تفسیر مفسران تأثیر گذار بوده، ارزیابی شده است. مکتب خلفاء، که پس از رحلت رسول گرامی اسلام(ص) در برابر مکتب اهل بیت(ع) تاسیس و بدست امویان و عباسیان(به طور عموم) توسعه یافت، در حقیقت ارائه کننده نسخه حکومتی حاکمان جور از اسلام و توجیه گر اعمال نامشروع و ظالمانه آنان بود. برخی اقدامات پیروان این مکتب، چون:تدوین و نشر حدیث، خلق تئوری عدالت جمیع صحابه، ترویج احادیث جعلی و اسرائیلی؛ از طرفی موجب به حاشیه راندن فرهنگ و تفاسیر اهل بیت (ع) در جامعه مسلمانان شده است. از طرف دیگر سبب بروز افکار وعقاید باطلی چون: جبرگرایی، تشبیه، تجسیم و رویت خداوند در میان مسلمانان شده و علاوه برآن زمینه ساز رویکرد برخی مفسران و قاریان به تفسیر اجتهادی و اجتهاد در قرائت شده است. که این خوداختلاف در برداشت از آیات قرآن کریم و در نتیجه اختلاف تفاسیر را در پی داشته است.زندیقان که از آغاز دعوت اسلامی در جامعه آن روزگار حضور داشتند، بیشتر به نظر می رسد در اواخر دوران بنی امیه و در دوران خلفای عباسی به اوج تحرکات سیاسی مذهبی خود دست یافتند.جعل و ترویج احادیث در تشبیه و تجسیم خداوند متعال و تنقیص عصمت پیامبر(ص) و در نتیجه تخریب پایه های تفسیر صحیح از آیات قرآن ، پرداختن افراطی به شعر و شاعری و در نتیجه کم رنگ شدن پرداختن به قرآن و تفسیر آن ، اعتراض بر آیات قرآن و شبهه افکنی در مضامین آنها، تنها بخشی از اقدامات آنان است که در این مجال ذکر شده است . غالیان که هیچ نسبتی با اسلام و مسلمانان نداشتند جز اینکه به آن تظاهر می کردند، با جعل حدیث،اباحی گری، ترویج عقاید باطل و تبلیغات سوء در شأن اهل بیت‏علیهم السلام زمینه‏اى را ایجاد کردند تا برخى تفاسیر و تأویلات آیات در تفاسیر شیعه، در خصوص اهل بیت‏علیهم السلام و دشمنان ایشان محصور گردد. مهمتر اینکه سبب گشتند تا برخی روایات تفسیری و تأویلی ساختگی و دروغین به جرگه احادیث اهل بیت (ع) راه یافته، که از طرفی زمینه اتهام دشمنان بر ضد شیعه را فراهم ساخته و از طرف دیگر سبب بی اعتمادی به برخی راویان و احادیث تاویلی و تفسیری ایشان شده است.

چکیده ندارد.

انسان همواره در پی آن است که ریشه ناخوشی های خود را بیابد و آنها را برطرف کند. به راستی، سرچشمه شرور کجاست؟! این پرستش آن گاه پیچیده تر می شود که با باور به خدای توانا، دادگر و خیرخواه همراه شود. دربرابر این پرسش برخی وجود رنج را انکار کرده اند و آن را خیال باطل دانسته اند. فلاسفه مشاء ازمنظر هستی شناختی، کاستی و شر را بدون سرچشمه می دانند؛ به نظر آنان، شر همواره نیستی است؛ نیستی هم علت و ریشه نمی خواهد، پس نباید و نمی توان ریشه شر را بجوییم! گروهی دیگر از اندیشمندان شر و کاستی را به نیروهایی جز خدا نسبت داده اند. برخی نیز در برابر این شبهه، علم یا قدرت مطلق خداوند را انکار کرده اند یا دادگری و خیرخواهی او را از معنا تهی نموده اند. مؤمنان گاه شرور را کیفر گناهان می شمرند و گاه آنها را با توجه به نتایج اخروی، خیر وخوبی می دانند. متکلمان مسلمان نیز جبران این رنج ها را بر خدا لازم دانسته اند. قرآن کریم نیز هرچند در آیاتی، شرور و رنج ها را نتیجه کردار خود آدمی می شمرد، ولی با دقت در مجموعه آیات قرآنی پاسخی بس ژرف تر می توان یافت. نظریه نگارنده در این نوشته چنین است که: صفات خداوند در مرحله ذات بی انتها و مطلق است، ولی آن گاه که این ویژگی ها به حوزه فعل وراد می شود به یکدیگر کرانه می گیرند. همچنین در قرآن، از میان صفات و اسمای الهی، نام رب از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بر اساس آیات برشمار قرآن، در حوزه فعل، پروردگاری خدا بردیگر صفاتش سایه می افکند ابزار پرورش نیز هم نعمت و خوشی است و هم سختی و ناخوشی.بر این پایه، شبهه شر را چنین می توان پاسخ داد؛ صفات علم، قدرت، عدل و خیرخواهی خداونددر حوزه ذات بی انتها و مطلق است، ولی این صفات آن گاه که به حوزه افعال وارد می شوند همراه و تحت تاثیر ربوی ت الهی عمل می کنند. اعتقاد به توانایی، علم، دادگری، و خیرخواهی مطلق خدا مربوط به حوزه ذات الهی می باشد؛ در حالیکه وقوع شرور، کاستی ها و ناخوشی ها در حوزه فعل یا به تعبیر قرآنی - فلسفی در عالم خلق صورت می گیرد، پس این دوحقیقت به دو حوزه متفاوت تعلق دارند و تناقض و ناسازگاری بین آن دو نیست. بی تردید این شروط در متن نظم الهی حاکم بر آفرینش و برای تحقق تربیت آدمی، وجود پیدا می کند؛ ولی هر نوع کژی و کاستی خارج از این سامانه الهی منتفی است

غلوّ به معنای از حد گذرانیدن و مبالغه گویی از مهم‌ترین آفت‌های دینداری است، آفتی که همه‌ی ادیان ابراهیمی کم و بیش به آن مبتلا هستند، در یهودیت غلوّ درباره‌ی شخصیّت عزیر، در مسیحیت غلوّ درباره‌ی حضرت عیسی(ع)، در اهل سنت غلوّ درباره‌ی خلفا و صحابه و در تشیع غلوّ درباره‌ی اهل بیت(ع) همواره وجود داشته است در این پژوهش سعی بر این است که علل گسترش این غلوّ و مبالغه‌گویی‌ها را از دیدگاه متون دینی و برخی متفکران شیعی بررسی شود به همین منظور در ریشه‌یابی علل گسترش غلوّ در جامعه به دلایلی که در قرآن بیان شده است اشاره می‌شود از جمله تکبر و خودبینی(غلوّ شیطان)، قدرت حکومتی و ثروت فراوان(غلوّ فرعون)، معجزات فراوان و مملوس(غلوّ اهل کتاب درباره‌ی خود)، ناآگاهی از کمال مطلق (غلوّ درباره‌ی اشیاء و موجودات) و غلوّ درباره‌ی پیامبران و بزرگان دین به خاطر عدم معرفت به جایگاه این بندگان خدا و همچنین عدم تحلیل درست از معجزات و کرامات ایشان و نیز از دیدگاه کتب روایی دوست داشتن بیش از اندازه‌، نادانی، ارائه تصویر غلط از ائمّه(ع)، اباحی‌گری و همچنین جعل احادیث و تحریف روایات از علل گسترش غلوّ یاد شده است در این پژوهش همچنین به دیدگاه‌های سه تن از متفکران شیعه یعنی مدرّسی طباطبایی، مرتضی مطهری و صالحی نجف‌آبادی درباره‌ی علل گسترش غلوّ اشاره می‌شود.

هدف اصلی این پایان نامه بیان این موضوع مهم و اساسی است که تنها راه رفاه، عزت، سعادت، تعادل و سربلندی خانواده ها و به تبع آن جوامع بشری در دنیا و آخرت درک و اجرای فرامین الهی است که با تمسک به قرآن، پیامبر(ص) و اهل بیت عصمت و طهارت(ع) حاصل می شود مبدین منظور پس از بیان مبانی و چارچوب روش علمی تحقیق در این رساله، با تقسیم مباحث به سه بخش مفاهیم، مصادیق و مؤلفه های سلامت خانواده، راههای رسیدن به سلامت خانواده از دیدگاه اسلام مورد بررسی قرار گرفته است. بدین ترتیب الفاظ سلامت، خانواده و سلامت خانواده از نظر لغوی و اصطلاحی به اختصار بررسی و آنگاه معیارها الگوهای سلامت خانواده ارائه شده است . مباحث مربوط به مؤلفه های سلامت خانواده به چند دسته جزئی تر قبل، هنگام و بعد از ازدواج، وظایف و روابط اعضای خانواده و نیز روابط اجتماعی تا پایان زندگی تقسیم شده اند؛ هر چند عومل استحکام و تزلزل خانواده ها نیز فهرست وار مطرح شده است. بدین ترتیب سعی شده اکثر قریب به اتفاق موضوعات مربوط به سلامت خانواده در اسلام به نوعی مطرح شود. سلامت خانواده به مؤلفه های سلامت جسمی، روحی، اجتماعی و اعتقادی تقسیم شده و تأکید شده سلامت اعتقادی مهمترین جزء سلامت خانواده است که در جوامع بشری یا به آن توجه نشده و یا کم توجهی شده است. از آنجا که بحث سلامت خانواده یک موضوع بین رشته ای است، سعی شده از یافته ها و برخی از نظریات علمی معتبر ومورد قبول شرع مقدس در رشته های علوم تربیتی، روانشناسی، جامعه شناسی و... نیز استفاده شود. برای مطالعه بیشتر علاقه مندان در پایان بسیاری از مباحث منابعی به زبانهای فارسی، عربی و انگلیسی معرف شده است. در فصل پایانی فصل دوازدهم براساس مباحث مطرح شده در فصول قبل مدل سلامت خانواده به صورت توصیفی، تئوریکی و نموداری به طالبان علم عرضه شده است. با ایمان واقعی هر یک از اعضای خانواده به اصول دین و عمل به فروع آن و دستورات الهی که در قرآن و احادیث نبوی و علوی و منابع فقه پویا نهفته است عمل صالح و روابط متقابل فردی و اجتماعی سالم، هدف، نهایی سلامت خانواده که همانا متخلق کردن اعضای خانواده به صفات حضرت حق و رسیدن به قریب ربوبی و رضای الهی است به یاری پروردگار متعال محقق می شود.

موضوع ا ن پژوهش، ترجمه و نقد مقالة آقای ناصر حامد ابوزید با عنوان نقش قرآن در زندگی روزمره است. در این پژوهش، ابتدا بیان کلیاتی در باب زندگی، آثار و عقاید ابوزید و سپس ترجمة متن انگلیسی مقالة ایشان آورده شده است که خود این مقاله شامل بخشهای کلی از قبیل: مقدمه- شکل دادن به زندگی روزمره- قرائت قرآن؛ ارتباط کلامی، شنیداری- زبان روزمره- جلوه های هنری، و هنرهای ظریف در قرآن و در نهایت نتیجه گ ر م باشد./

در این پایان نامه دو مقاله از دایرة المعارف قرآن لیدن ترجمه و نقد شده است. این دو مقاله عبارت اند از: تفسیر قرآن در دوره کلاسیک و ادوار میانه(دوره اول اسلام) نوشته کلود ژیلو، و تفسیر قرآن در دوره جدید و معاصر نوشته راترود ویلانت. آن مشتمل بر چهار فصل با این عناوین است: معرفی و نقد دایرة المعارف قرآن لیدن، ترجمه و نقد مقاله تفسیر قرآن در دوره کلاسیک و ادوار میانه، ترجمه و نقد مقاله تفسیر قرآن در دوره جدید و معاصر. موضوعات مقاله نخست عبارت اند از: ریشه یابی واژگان تفسیر و تأویل، مشروعیت تفسیر قرآن، سیر تطور تفسیر قرآن، ظهور علوم ادبی و زبان شناختی در عرصه تفسیر، تفاسیر روایی اهل سنت، گونه های تفسیری فقهی، کلامی و عرفانی، و تفاسیر خوارج و شیعه و مهم ترین ویژگی های آن، و موضوعات مقاله دوم به این قرار است: تفسیر ترتیبی قرآن مطابق با ترتیب مصحف و ترتیب نزول، گرایش های اصلی در روش های تفسیری در دوره معاصر مانند تفسیر عقلی، علمی، ادبی، تاریخی و موضوعی، و رهیافت های جدید و مستقیم قرآن و مشکلات کسب مقبولیت برای آن.موضوعاتی که در مقاله اول بررسی شده است، عبارت اند از: تفسیر هرمنوتیکی از قرآن و پیامدهای آن، روش تفسیر به رأی و دیدگاه های مفسران معاصر درباره آن، موضع امامان شیعه و دانشمندن شیعه در برابر اسرائیلیات، جایگاه کتاب التفسیر و المفسرون ذهبی و نقد آن، جایگاه علمای برجسته شیعه مانند سید مرتضی، شیخ طوسی و شیخ طبرسی. موضوعاتی که در مقاله دوم بررسی شده است، عبارت اند از: جایگاه تفسیر عصری و ویژگی های آن، رویکردهای جدید در تفسیر قرآن در دوره معاصر، تحولایت تفسیری کشورهای اسلامی مانند ایران، عراق و لبنان، روش تفسیر موضوعی، روش تفسیر عقلی و نقد دیدگاه های سر سید احمد خان و محمد عبده، روش تفسیر علمی قرآن، قرآن و فرهنگ زمانه، واقعی بودن قصه های قرآن و نقد دیدگاه های محمد احمد خلف الله، ماهیت وحی و نقد دیدگاه های دانشمندان غربی در باره آن به ویژه نظریه تجربه دینی پیامبر(ص)./

در طول تاریخ شخصیت‌های بزرگ و انسان ساز همواره از سوی مخالفان کینه‌توز در معرض اتهامات و نسبت‌های ناروا قرار داشته‌اند و به حضرت رسول(ص) که برگزیده‌ی خلق عالم است از همان صدر اسلام اتهامات زیادی نسبت داده شد و این موضوع در دوره‌ی معاصر توسط مستشرقان شدت بیشتری گرفت. مهم‌ترین نسبت‌هایی که مستشرقان درباره‌ی زندگی و شخصیت حضرت رسول(ص) مطرح نمودند عبارت‌اند از: شاعری، کهانت، بیماری صرع، جنون، ساحری. در این رساله سعی شده است. نوع اتهامات و نیز پیشینهمطرح شدن این شبهات و همچنین اغراض و انگیزه‌های آنان از این اقدام بر اساس شواهد قرآنی، دلایل عقلی، تاریخی، عرفانی و تحلیل‌های روان‌شناسی مورد بحث و بررسی قرار گیرد. و در پایان نتایج و دستاورد هر یک از اتهامات و شبهات مورد ارزیابی صورت پذیرفت.

چکیده ندارد.