آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

پیروی محض از آرای فقهی مذاهب اربعه با روح تعالیم اسلام سازگاری ندارد؛ اما با این وجود، اکثر قریب به اتفاقِ مسلمانان اهل سنت، از یکی از ائمه اربعه تقلید می­کنند و خود را در مسائل فقهی، محصور در مذاهب اربعه کرده­اند. ابن­تیمیه با روش اهل سنت مخالفت کرده و تقلید از ائمه اربعه را نادرست می­داند. وی در مخالفت با اهل سنت به­گونه­ای عمل کرده که از جاده انصاف خارج شده است. او گاهی اهل سنتِ مقلد ائمه اربعه را کافر شمرده که واجب است از این کارشان توبه کنند. گاهی آنها را مرتد دانسته و گاهی نیز آنها را اهل بدعت، خطاب کرده است. این در حالی است که نسبت دادن تکفیر و ارتداد به مسلمانان در روایات متعددی نهی شده است؛ تا جایی­که در روایات گفته شده: اگر کسی به مسلمانی نسبت کفر و ارتداد دهد، خودش به کفر و ارتداد سزاوارتر است. اهل بدعت خواندن مسلمانان نیز کاری نادرست است؛ زیرا هر کاری که در زمان سلف نبوده، دلیلی بر بدعت و سیئه بودن آن نیست. چه­بسا امور محدثه­ای که بعد از دوران سلف به­وجود آمده، ولی کسی ادعا نکرده که آن بدعت است. این پژوهش با روش توصیفی _ تحلیلی، دیدگاه ابن­تیمیه را در رابطه با مقلدین مذاهب اربعه، بررسی و نقد کرده و ثابت نموده که اتخاذ روشی تکفیری در مواجه با مسلمانان صحیح نیست.

گرچه مسئلهٔ توحید یکی از اصول و مبانی اسلام است ولی تفاسیر مختلفی از آن شده است، به گونه ای که برخی گروه ها با تفسیر افراطی و متعصبانه ای که از توحید دارند فقط خود را توحیدی می خوانند و سایر مسلمانان را مشرک و کافر قلمداد می کنند. گروه سلفیه وهابی، که رهبر فکری شان ابن تیمیه است، و سلفیه جهادی، که نظریه پرداز تفکرات آنها سید قطب است، از این طیف به شمار می روند. این مقاله به بررسی و نقد توحید از دیدگاه آنها پرداخته است و باور دارد که این دو گروه گرچه در مبحث روش شناسی، با یکدیگر موافق اند ولی در حوزهٔ معرفت شناسی سلفیان وهابی ظاهرگرا هستند و سلفیان جهادی قائل به تأویل شده اند. بنابراین، در حوزهٔ معنا شناسی هم با یکدیگر مخالف اند؛ چراکه وهابی ها باید ملتزم به تجسیم شوند، برخلاف قطبی ها که تفسیری متفاوت از صفات خبری خداوند تعالی دارند. بر این اساس، رویکرد سلفیه وهابی در توحید «توحید القبوری» و سلفیه جهادی «توحید القصوری» است.