آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

در این رساله، روش تفسیری تفسیر من هدی القرآن مورد بررسی قرار گرفته است و شامل سه فصل می باشد. فصل اول: کلیات شامل دو بخش است. نخست، زندگی نامه،شایستگی ها و ویژگی های علمی، سفرها و هجرتهای مؤلف، افکار، طرحها و آثار و تألیفات وی به اختصار گزارش شده است. در بخش دوم منابع مورد استناد مدرسی در تفسیر من هدی القرآن و نیز توصیف مختصری از این تفسیر آمده است. فصل دوم: که موضوع اصلی این تحقیق است شامل مبانی، روش و گرایش تفسیری، این تفسیر می باشد و شامل سه بخش است. در بخش اول، ابتدا دو واژة تفسیر و تأویل و مباحثی در ارتباط با آن دو همراه با دیدگاه مؤل ف دربارة آنها بیان شده است. سپس مبانی وی در تفسیر مانند حجیت ظواهر قرآن، بواطن قرآن، حجیت اخبار آحاد و وحیانی بودن الفاظ قرآن به بحث نهاده شده است. در بخش دوم به بررسی روش تفسیری این تفسیر پرداخته شده است. در این بخش مستندات مدرسی که شامل قرآن، روایات، عقل، لغت و قواحد ادبی- زبانی است مورد بررسی قرار گرفته است و این نتیجه به دست آمده که مستند اصلی وی عقل می باشد که در کنار قرآن از آن بهره فراوان برده است. بخش سوم گرایش تفسیری این تفسیر است که در آن گرایش اجتماعی و همچنین جنبة هدایتی- تربیتی این تفسیر آمده است. فصل سوم: مربوط به دیدگاههای مدرسی در مورد برخی از مباحث علوم قرآنی است. این مباحث عبارتند از: اعجاز قرآن، تحریف ناپذیری قرآن، محکم و متشابه و نسخ در قرآن./

این رساله، مبانی و شیوه های تفسیری ما تریدی را مورد بررسی قرار داده است. تفسیر، عبارت است از تبیین مراد استعمالی آیات قرآن و آشکار کردن مراد جدی خداوند بر اساس قواعد ادبیات عرب و اصول عقلایی محاوره. علم تفسیر تاکنون فراز و نشیب های فراوانی را طی کرده است. دانشمندان در طول تاریخ با روش ها و گرایش های گوناگونی به تبیین و تفسیر قرآن پرداخته اند؛ از جمله: روش نقلی و عقلی و گرایش کلامی، فقهی و فلسفی. در قرن چهارم هجری دو دانشمند با انگیزة اصلاح و میانه روی در دو نقطة جهان اسلام ظهور کردند که بعدها دو مکتب کلامی به آن ها منتسب گردید: یکی ابوالحسن اشعری و دیگری ابو منصور ماتریدی. ماتریدی در زمینه های تفسیر، فقه و به خصوص کلام از صاحب نظران محسوب می شود. تأسیس فرقه کلامی ماتریدیه، پرورش شاگردان صاحب نظر و به جای گذاشتن آثار فراوان، از نکات قابل ذکر درباره ماتریدی است. با مقایسه اجمالی میان ماتریدیه و امامیه می توان نقاط مشترک فراوانی در مبانی و اصول این دو مذهب به دست آورد؛ از جمله: حسن و قبح عقلی، لزوم معرفت عقلی خداوند، مختار بودن انسان و تفسیر صفات خبری در علم کلام، استفاده از روش تفسیر عقلی در کنار روش های نقلی و.... در بخش دیگری از این رساله به مبانی تفسیری ماتریدی و منابع تفسیری او پرداخته شده است. مهم ترین مبانی تفسیری ماتریدی عبارت اند از: حجیت ظواهر قرآن، عدم تحریف قرآن، حجیت خبر واحد در آیات احکام و عدم حجیت آن در آیات اعتقادی، جواز تفسیر و تأویل، قائل شدن به تفویض برخی آیات و وجود مجاز، کنایه و استعاره در قرآن کریم. مهم ترین منابع تفسیری او عبارت اند از: قرآن کریم، عقل سلیم، احادیث پیامبر اکرم|، روایات محدودی از اهل بیت^، اقوال صحابه و تابعین و اقوال دانشمندان و مفسران پیش از خود. با توجه به منابع مورد استفاده ماتریدی، روش های تفسیری او نیز عبارت اند از: روش تفسیر قرآن با قرآن، روش تفسیر روایی که شامل احادیث پیامبر اکرم|، اهل بیت^ و اقوال صحابه و تابعین می شود و روش تفسیر عقلی و اجتهادی.

در این پایان نامه به بازخوانی و نقد و بررسی سه سوره اعراف، انفال و توبه از کتاب تفسیر المبانی لنظم المعانی پرداخته شده است، مفسر احمد بن محمد عاصمی یکی از دانشمندان اهل تسنن در قرن پنجم هجری است. هدف از انجام این کار احیای یکی از گنجینه های علمی ارزشمند گذشتگان در زمینة تفسیر علوم قرآنی است، شیوه اصلی مفسر ما براساس شأن نزول سور و آیات وداستانهای تاریخی مبتنی است ولی از آنجا که شالوده تفسیر بر مبنای خلاصه نویسی بنا نهاده شده است، ناگفته های فراونی در آن وجود دارد، آنچه در سراسر تفسیر این سه سوره مشهود است این است که مفسر ما تأکید فراوانی بر نظم و پیوستگی آیات دارد به وری که کمتر آیه ای را می توان یافت که از نظر ایشان با ایات بعد یا قبل از آن ارتباط معنایی نداشته باشد. به کار بستن این دیدگاه باعث شده که مفسر در برخی موارد به تکلف بیفتد و از معنای ظاهری آیه عدول نماید، علاوه بر این انگیزه های فردی همچون دفاع از عقاید و تعصبات مذهبی باعث شده تا در این تفسیر برخی از شخصیت های تاریخ اسلام همچون خلیفه اول با اکرام و اجلال فراوان یاد شوند. در حالی که از کنار عده ای از شخصیت های علمی و بارز و تأثیرگذار در تاریخ اسلام همچون حضرت علی(ع) عبوری کریمانه صورت گرفته و حتی ذکری از آن به میان نیامده است. پژوهش حاضر با مراجعه به منابع فرهنگ و لغت عرب و کتب تفسیری و تاریخی خصوصا کتب تفسیر قدما علاوه بر نقد و بررسی دیدگاههای تفسیری مؤلف به بازخوانی و تنقیح و تصحیح متن اصلی نیز پرداخته است.

این پایان نامه در پی آن است که به بیان آرا و نظرات دکتر عبدالعزیز محمد نور ولی در کتاب اثر التشیع علی الروایات التاریخیه فی القرن الاول الهجری پرداخته، آنها را مورد نقد و بررسی منطقی قرار دهد.برای رسیدن به این هدف مبحث دوم از فصل اول کتاب مذکور که پیرامون حادثه غدیرخم نگاشته شده است انتخاب و بررسی شد و در سه فصل مجزا با عناوین کلیات، گزارش حدیث غدیر از منظر دکتر محمدنورولی، و نقد و بررسی دیدگاههای دکتر محمدنورولی در حدیث غدیر، تنظیم شد

روایات دال بر تحریف قرآن در منابع شیعی، از جمله پدیده هایی است که کمتر از دید محققان علوم قرآنی مخفی مانده است. در میان آسیب شناسی های مختل به عمل آمده در این حوزه بررسی نقش غالیان از اهمیت ویژهای برخوردار است. غالیان به عنوان فرقه هایی منحرف و احیانا منسوب به شیعه، همواره مشکلاتی را در تعالیم و متون شیعی ایجاد کرده اند. تحقیق حاضر با عنوان ص بررسی نقش غالیان در روایات تحریف قرآن در ده فصل تنظیم شده است. فصل اول به کلیاتی در مورد موضوع تحقیق حاضر می پردازد. در فصل دوم، علل پیدایش و گسترش روایات تحریف در قالب هفت مسئله( ناقلان فرومایه، سطحی نگری، اخباری گری، روایات اهل سنت، دشمنی با تشیع، تفسیر به رأی و شرایط زمانی) مطرح می شود. ارائة تعریف و تصویری از غالیان و جریان غلو و عقاید آنان موضوع فصل سوم است. تأثیراتی که غالیان بر آموزه های شیعی داشته اند در فصل چهارم پیگیری می شود. فصل پنجم این پایان نامه به بررسی های سندی به عمل آمده روی روایات تحریف اختصاص دارد. در این فصل فهرستی از اسامی راویان پر تکرار این اسناد به دست آمده است. در فصل ششم متهمان به غلو از این فهرست استخراج شده و شرح احوال آنان در ادامه آمده است. در فصل هفتم به موضوع شناسی روایات تحریف پرداخته شده است و روشن شده است که موضوع بیشتر این روایات در ارتباط با انگیزه های غالیان است. این انگیزه ها به صورت ویژه و در قالب دو دسته انگیزه های اصل( واکنش سیاسی) و فرعی( افراط در محبت و جهل و نا آگاهی) در فصل هشتم تبیین می گردد. در فصل نهم نیز روشهایی را که غالیان برای کسب مؤیدات بیشتر جهت اثبات نظریة تحریف قرآن استخدام نموده اند در ضمن چهار عنوان ( تأویل باطل، کمک به نقل روایات سنی، جعل و تصرف،نقل روایات مشابه و متشابه) بررسی می شود و بالاخره در فصل دهم به بیان یک نتیجه گیری کلی از مجموع مباحث مطرح شده پرداخته می شود./

برای تقویت باورهای دینی در مردم به ویژه جوانان و تبلیغ دین اسلام و با توجه به اینکه دشمنان اسلام به بنیان های دین اسلام هجوم آورده اند، تلاش برای روشن نمایی هر چه بیشتر ابعاد مختلف دین به خصوص اصول زیربنایی آن تلاش مقدس خواهد بود. بررسی حجیت قرآن و سنت با رویکرد به ارتباط آن دو در حجیت ومنبعیت جزء سؤال های ریشه ای از دین می باشد که ذهن پرسشگر همه انسان ها و به ویژه نسل امروز را متوجه خود ساخته و می سازد. اگر چه هر چیزی که حجت شد، به طور قطع منبع نیز می باشد و چیزی که حجت نباشد منبع هم نخواهد بود و لیکن بجهت دستیابی به نتیجه بهتر در ارتباط میان قرآن و سنت باید میان این دو فرق نهاده و به طور جداگانه به بررسی آنها پرداخت. استقلال قرآن در اصل حجیت و اثبات نسبت آن به خداوند از راه اعجاز قرآن آشکار می گردد. اگر چه اصل حجیت سنت معصومین از راه قرآن قابل اثبات است اما این تنها راه نبوده و می توان آن را از راه عقل و معجزه های متواتر دیگر ثابت نمود و زمانی که راه اثبات اصل حجیت سنت منحصر در قرآن نباشد، این معنایی جز استقلال و هم عرضی سنت با قرآن در اصل حجیت ندارد. استقلال قرآن در حجیت دلالی با روشن شدن سلامت آن از تحریف و فهم پذیری قرآن برای همگان بدست می آید. و تبیین بهتر ارزش و حجیت محتوایی سنت به دلیل وجود روایات قطعی عرضه و آسیب های وارد بر سنت مانند جعل و تحریف، می بایست آن را در دو بخش سنت قطعی و سنت غیر قطعی مورد بررسی قرار داد. در این میان سنت غیر قطعی، حجیت دلالی خود را از راه عرضه بر قرآن و عدم مخالفت با آن بدست می آورد و بدین ترتیب وامدار قرآن ودر طول آن در حجیت قرار می گیرد، ولی برای سنت قطعی به دلیل اینکه صدور آن از معصوم مسلم می باشد نیازی به عرضه نبوده و حجیت دلالی آن همپا و در عرض قرآن می باشد. این نظر یعنی همپایی سنت قطعی و تأخر سنت غیر قطعی نسبت به قرآن در حجیت، دیدگاه برگزیده نگارنده در میان گمانه ها درباره ارتباط قرآن وسنت می باشد که می توان آن را با برهان خلف (نادرستی دیدگاههای دیگر در این باره) و مسأله نسخ تقویت و محکم تر نمود. رابطه قرآن و سنت در منبعیت و عرضه معارف دینی، رابطه ای استقلالی و عرضی می باشد. برخی از آیات قرآن و روایات معصومین و سیره آنها و اصحاب ایشان گویای این شکل رابطه قرآن و سنت یعنی همپایی سنت قطعی و غیر قطعی در منبعیت هست که از بی دلیلی دیدگاه غیر همترازی این دو و شهرت آن در میان دانشمندان اسلامی می توان جهت تقویت آن بهره گرفت/

حدیث، به عنوان دومین منبع تشریع و قانون گذاری در اسلام از جایگاه و اهمیت ویژه ای برخوردار است به همین دلیل، از صدر اسلام تاکنون همواره مورد توجه مسلمانان قرار گرفته وبرای پاسداری از آن همه توان خود را بکار بسته اند. جمع و تدوین مجموعه های متعدد حدیثی، بنیان گذاری انواع مختلف علوم حدیث تا بتوان در پرتو آنها به فهم احادیث نایل آمده و سره را از ناسره تمییز داد، در همین راستا ارزیابی می گردد. از آنجا که بخشی از احادیث با توجه به اسباب، عوامل، شرایط و مقتضیات زمانی و مکانی بیان گردیده اند که شناسایی و آگاهی از آنها به فهم و برداشت صحیح از احادیث کمک می کند و از طرف دیگر، بی توجهی و عدم شناخت آن اسباب، موجب سؤبرداشت و فهم احادیث برخلاف مقصود شارع می گردد، علم اسباب ورود حدیث از جانب متخصصان علوم اسلامی پایه گذاری شد. و با توجه به نقش و جایگاهی که این علم در فهم و درک احادیث معصوم(ع) دارد، موضوع این پژوهش قرار گرفته است. این تحقیق تحت عنوان بررسی تحلیلی اسباب ورود حدیث نبوی در صحاح سته و کتب اربعه در پنج فصل تنظیم گردیده که فصل اول آن به کلیات اختصاص پیدا کرده و در فصل دوم به بررسی علم اسباب ورود حدیث پرداخته شده است. در فصل سوم مباحث مربوط به انواع مختلف سبب ورود، اعتبار آنها و معایب و آفت های سبب ورود مطرح گردیده است، فصل چهارم پیرمون تاریخ اسباب ورود حدیث بحث می کند و سرانجام در فصل پنجم ارتباط سبب ورود با علوم دیگر مورد بررسی قرار گرفته است.

هدف پژوهش بیان یافته های علوم تربیتی (متکی بر حس و تجربه بشری ) نیازمند بررسی عمیق و موشکافانه در حیطه منابع و حیاتی (قرآن و احادیث اسلامی ) و برقراری پیوندی محکم در میان آن ها است چرا که وحی عالی ترین وسیله ارتباط بین بشر (انبیاآ الهی ) و منبع الوهیت بوده و از استحکامی بی بدیل غیرقابل انکار برخوردار است در این تحقیق اقدام به بررسی تمام آیات قرآن کریم و ده ها منبع حدیثی شیعه و اهل سنت (در حد امکان و دانسته های نگارنده ) شده تا "تبیین های دینی " مربوط به تعلیم و تربیت اسلامی استخراج و مورد بحث و بررسی قرار گیرد. علوم تربیتی در نظام آموزش عالی ایران دارای هفده گرایش است و به مجموعه علومی اطلاق می گردد که امر تعلیم و تربیت را یاری می کند. در نهایت دو روش نسبتا نوین در این پژوهش به کار گرفته شده که به طور معمول در نگارش پایان نامه های دانشجویی مرسوم نبوده است : اول - استفاده از مجلدات تفسیر راهنما (در ۲۰ جلد نگارش یافت ) برای استخراج آیات تربیتی و غور و تفحص در ده ها منبع روایی با ترجمه آن ها به فارسی و بیان نکات تربیتی موجود در احادیث ، دوم - آوردن تمام دروس و سرفصل های گرایش های هفده گانه علوم تربیتی در بخش ضمیمه و نقد و بررسی آن ها با عنایت به این نکته که "انتقال به تعلیم و تربیت اسلامی " هدف اصلی انقلاب اسلامی ایران در تمام سطوح است .