آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

بی‌تردید، حدیث، مهم‌ترین منبع برای استنباط احکام شرعی پس از قرآن کریم است. با این حال، پاره‌ای از روایات اهل بیت ـ به دلایلی ـ با یکدیگر ناهمگون بوده و تنافی شدیدی میان آنها حکمفرماست. چگونگی برخورد با این گونه روایات در «اخبار علاجیه» بیان شده است. رساله حاضر، عهده‌دار تحقیق پیرامون این اخبار می‌باشد.گفتنی است که اخبار علاج نیز به نوبه خود، دچار ناسازگاری درونی بوده و با یکدیگر اختلاف دارند. زیرا راه حلّ‌های مندرج در آن عبارتند از: تخییر، به معنای جواز عمل به هر یک از دو متعارض؛ توقّف، به معنای جایز نبودن عمل به هیچ یک از دو متعارض؛ ترجیح، به معنای وجوب عمل به خبر راجح. اخبار ترجیح نیز در تعیین مرجّح، و ترتیب میان مرجّحات، مختلف‌اند. از اینرو، فقه الحدیث، جمع دلالی و رفع اختلافِ این اخبار، از اهداف اصلی تدوین رساله بشمار می‌آید.در این راستا، نخست، اخبار تخییر مورد بررسی سندی و دلالی قرار گرفته‌اند و پس از احراز تمامیت آن، ناتمامی اخبار توقف در معارضه با آن، به اثبات رسیده است. در نهایت، به بررسی اخبار ترجیح پرداخته و از مرجّحات مطرح در آن، به گونه‌های مناسب، پاسخ داده شده است.از نگاه نگارنده، بیشتر اخبار ترجیح، در صدد تمییز میان حجّت و غیر حجّت بوده و ارتباطی به مبحث تعارض میان روایاتِ واجد شرایط ندارند؛ برخی اخبار نیز مانند روایاتِ ترجیح به تاخیر در صدور، به عصر حضور ائمه، و برخی دیگر چون مقبوله عمر بن حنظله به مقام قضا اختصاص دارند.

در این پژوهش تلاش شده تا دیدگاه فیلسوفان مشائی در باره ذات، صفات و افعال خداوند تبیین گردد. در آغاز تاریخچه مختصری از فلسفه مشا و سیر تاریخی آن بیان گردیده است، از لحاظ تاریخی فیلسوفان مشائی در سه دوره متفاوت از هم تلاش نموده اند تا آفریدگار و نظام هستی را تبیین عقلانی نمایند، که عبارت است از : ‎1-دوره یونان‎2-دوره یونانی م آبی‎3-دوره اسلامی. در اینجا تنها در باره دوره اول و سوم تلاش و تحقیق شده است. مهمترین فیلسوفان مشائی که در این پژوهش مورد ارزیابی و تحقیق قرار گرفته اند عبارت اند از : ارسطو، کندی، فارابی، ابن سینا، خواجه نصیرالدین طوسی و ابن رشد

آخوند ملا علی نوری که از حکمای سده دوازدهم و سیزدهم هجری قمری و شاگرد آقا محمد بید آبادی بوده است ، توانست با قریب هفتاد سال تدریس فلسفه و تربیت شاگردان بسیار و نگارش شرح و تحشیه بر کتابهای ملاصدرا، حکمت متعالیه را به جریان غالب فلسفی در ایران تبدیل کند . یکی از آثار او تفسیر مبسوط سوره توحید است که در زمره تفاسیر فلسفی و عرفانی قرار دارد؛ هر چند به شیوه رایج کتب تفسیری نگاشته نشده است . دریغا که این تفسیر ناتمام ماند و آخوند نوری تنها توانست مقدماتی در باب توحید و مراتب آن برای طالبان حکم و معارف قرآن به یادگار گذارد . این رساله به دو بخش تقسیم مجزا گردیده است. در بخش اول ، مقدماتی در باب علم تفسیر و زندگانی ملا علی نوری و معرفی نسخه های خطی کتاب و شیوه تصحیح آنها مده و در بخش دوم نیز متن تفسیر سوره اخلاص آخوند نوری به همراه حواشی مولف بر تفسیر خویش قرار داده شده است .

معاد جسمان از ضرور ات د ن است و انکار آن موجب کفر م باشد اما ک ف ت ا ن معاد جسمان مورد گفتگو بوده و نظر ات مختلف درباره آن ارائه شده است . ک از ا ن نظر ات سخن ش خ احمد احسا بن انگزار مکتب ش خ ه م باشد که م گو د: معاد با جسم است که از عالم هورقل است و باطن عالم عناصر دن و است و برا شرح ا ن مطلب بدن انسان را به جسم و جسد تقس م م کند. و روح را جسم لط ف تعر ف م کند، صدرالمتاله ن ن ز به روش د گر معاد جسمان را ب ان کرده است . در ا ن رساله سع شده است نظ ر ش خ احمد مورد نقد و بررس قرار گ رد و با نظر ملاصدرا مقا سه شود و روش کار بد ن صورت است که با استفاده از آنچه که معتقد ن به ش خ احمد م گو ند و پ دا کردن تناقضها و ناسازگار ها ب ن مقدمات آن اشکالات طرح گرد ده است و اشاره به روش صح ح در ب ان معاد جسمان شده است/

آخوند ملا علی نوری که از حکمای سده دوازدهم و سیزدهم هجری قمری و شاگرد آقا محمد بید آبادی بوده است، توانست با قریب هفتاد سال تدریس فلسفه و تربیت شاگردان بسیار و نگارش شرح و تحشیه بر کتابهای ملاصدرا، حکمت متعالیه را به جریان غالب فلسفی در ایران تبدیل کند . یکی از آثار او تفسیر مبسوط سوره توحید است که در زمره تفاسیر فلسفی و عرفانی قرار دارد؛ هر چند به شیوه رایج کتب تفسیری نگاشته نشده است . دریغا که این تفسیر ناتمام ماند و آخوند نوری تنها توانست مقدماتی در باب توحید و مراتب آن برای طالبان حکمت و معارف قرآن به یادگار گذارد . این رساله به دو بخش مجزا تقسیم گردیده است. در بخش اول، مقدماتی در باب علم تفسیر و زندگانی ملا علی نوری و معرفی نسخه های خطی کتاب و شیوه تصحیح آنها آمده و در بخش دوم نیز متن تفسیر سوره اخلاص آخوند نوری به همراه حواشی مولف بر تفسیر خویش قرار داده شده است

آنچه که دراین رساله بدان پرداخته شده آراء فلاسفه و متکلمان اسلامی است . فلاسفه، فیلسوفان بزرگ و صاحب مکتب و موثر برگزیده شده‌است . فارابی (معلم ث بوعلی (فیلسوف بزرگ مکتب مشائی) شیخ اشراق (فیلسوف بزرگ مکتب اشراقی) و صدرالمتالهین (فیلسوف بزرگ حکمت متعالیه) برگزیدگان نگارنده از خیل فلاسفه بوده‌اند . از متکلمین نیز سعی شده از مکتب ها و مشرب‌های مختلف کلامی آراء کسا به بحث گرفته شود که نشانگر تحولات و نحله‌های گوناگون کلامی در فرهنگ اسلامی بوده باشند. از غزالی (متکلم بزرگ سنی و اشعری که دست به احیای معارف دینی زده و آراء خاصی درباره شریعت داشته است) شیخ طوسی (متکلم بزرگ شیعی، در دورانی که کلام هنوز چندان با فلسفه درنیامیخته است) خواجه نصیرالدین طوسی (متکلم بزرگ شیعی که فلسفه را زرادخانه کلام قرار داده است) و قاضی عضدالدین ایجی (متکلم بزرگ اشعری) دراین رساله سخن گفته شده‌است .