آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از برجسته­ترین نماد­های دین یهود، منورا یا چراغدان هفت شاخه­ای است که خاستگاه اصلی آن به کتاب مقدس باز می­گردد و به باور یهودیان، به فرمان خداوند به موسی و با طراحی خداوند، برای خیمۀ عهد ساخته شد. این چراغدان محبوب‌ترین نماد دینی یهود تا قرون وسطی بود. بخش زیادی از هنر یهود به این نماد اختصاص دارد و نقش آن در دیوارنگاره­ها و موزاییک­کاری­های کنیسه­ها، حکاکی بر روی ظروف، حجاری ستون­ها، قبور مردگان، تابوت­های سنگی، شیشه­کاری­ها و... دیده می­شود. توجه به خاستگاه و ریشۀ این نماد ما را به حوزۀ گسترده­ای از معانی، هم‌چون ریشه­های مربوط به خود کتاب مقدس، و تأثیراتی که این دین از کهن­ترین تمدن­های باستان پذیرفته است، می­رساند. در بیشتر ادیان و نیز در دین یهود حضور خداوند با نور یا آتش همراه است، که نماد آگاهی و معرفت است. به همین سبب یکی از معانی اصلی این نماد را حضور خداوندی و نور شناخت او می­دانند. هم‌چنین آن را نمادی از درخت زندگی و درخت دانش، هفت سیاره، هفت آسمان، هفت روز آفرینش، هفت ملک مقرب... نیز دانسته­اند. برخی نیز طرح آن را با ایزدبانوان باروری و درختان مقدس که نماد این ایزدان­اند، مرتبط دانسته­اند. نوشتار حاضر به بررسی مفاهیم نمادین منورا و ارتباط آن با زمینه­های تاریخی و باورهای یهودی می­پردازد.

لئو اشتراوس در پایان کتاب سقراط و آریستوفانس السیرة الفلسفیة محمد بن زکریای رازی را «روشن‌ترین و اندیشمندانه‌ترین» شرحِ امکانِ گشتِ سقراط از بی‌توجهی به امور اخلاقی و سیاسی در دوران جوانی به توجه بدان امور در دوران پختگی قلمداد می‌کند. ما در این مقاله خواهیم کوشید با بازخوانیِ متن السیرة الفلسفیة رازی این مدعای شاذ و جالب‌توجه اشتراوس را تبیین کنیم. السیرة الفلسفیة رازی روشن‌ترین شرح این امکان را به‌دست می‌دهد زیرا آیرونیِ سقراط را به منزلۀ «تقیه» صورتبندی می‌کند: «گشت سقراط» در وهلۀ نخست مستلزمِ کتمانِ تمایز میانِ شیوۀ زندگانیِ نظرورزانه و سیاسی است. آنچه السیرة الفلسفیة رازی را به ‌عنوان «اندیشمندانه‌ترین» شرح این امکان برجسته می‌کند کوشش رازی برای افزودنِ متممی به «تقیۀ» سقراط است: قانونگذاریِ عقلانی برای غلبه بر بنیانِ الهیاتی سیاسیِ نظام سیاسی. از این جهت رازی همان رهیافتی را پی‌ می‌گیرد که بیگانۀ آتنی در قوانین افلاطون پی‌گرفت. بدین‌ترتیب رازی برای مواجهه با چالشِ الهیاتی سیاسی زمانه‌اش علیه فلسفه، افق فلسفۀ سیاسی افلاطونی را می‌گشاید افقی که پس از جرح و تعدیل‌هایی ضروری چارچوب دفاع از فلسفه و شیوۀ زندگانیِ فلسفی به‌‍‌نزد فیلسوفان مسلمان قرار گرفت.

عرفان در دو دیانت اسلام و مسیحیت اهمیّت زیادی دارد.عرفان، به خصوص عرفان عملی، که همان طریقت است، مورد توجه خاص مذهب شیعه و مسیحیت ارتدکس است. این نوشتار، دیدگاه شیعه و مسیحیت ارتدکس درباره عرفان عملی را، در سه گستره تبیین کرده است:1- گستره اسلام 1-1- طریق درختی؛1-2- طریق پلکانی. 2- گستره مسیحیت ارتدکس. 3- گستره سکوت.در مسیحیت ارتدکس برای تبیین سکوت و خاموشی از آموزه «Hesychasm» استفاده می‌‌شود؛ که می‌تواند با سکینه در عرفان شیعی همسان باشد. در این گستره تمام مقامات و حالات برای سالک قابل دسترسی است. به عبارت دیگر، جغرافیای سیر و سلوک در مقامات و حالات، سکینه و سکوت، و به تعبیر ارتدکسی «Hesychasm» است.