چکیده :
استعاذه یکی از تعابیر قرآنی است، به معنای طلب پناهندگی ازتنها قدرتی که شایسته‌ی التجاء می‌باشد، از شر هر شروری که در رأس آنها به تصریح قرآن کریم شیطان لعینی است که سعی می کند در هر فرصتی با القای وسوسه بر انسان مسلط شود.حال اگر انسان توفیق پناهندگی به خداوند را پیدا کرد و قلب و زبان و عمل خود را به ذکر و یاد خداوند تخصیص داد؛ بهترین راه مقاومت را در برابر شیطان یافته است.
که این همان استعاذه است؛ در مرتبه‌ی اول لسانی است، با الفاظی چون « أعوذبالله » ، و در مرتبه‌ی دوم قلبی است، یعنی زبان و قلب برای استعاذه حرکت کند، تا با تمام وجود به خداوند پناه ببرد.اما انسان به دلیل کثرت علائق، دائما در تلاطم حالات روحانی به جسمانی است و همواره انگیزه های باطل و شر بیش از انگیزه های پسندیده جلوه‌گر است، همین امر سبب تضعیف صفت معنوی و اخلاقی استعاذه در جامعه شده است.بنابراین ضرورت تبیین دوباره‌ی این مفهوم قرآنی بیش از پیش احساس می شود.
لذا نگارنده در این پژوهش برای شناخت بیشتر، با روش تحلیل محتوای کیفی، ابتدا به اهمیت، حقیقت، اقسام و مراتب استعاذه و ارکان آن پرداخته است.و از آنجا که این پژوهش با محوریت صحیفه سجادیه می‌باشد، در هر مبحث از ادعیه‌ی صحیفه و کلام سیدالساجدین، برای تفهیم مؤلفه های استعاذه، بهره گرفته شده است؛ تا راه احیاء این فریضه‌ی اسلامی هموار شود.
در میان ادعیه‌ی صحیفه، آن دسته از دعاهایی که مربوط به آموزه های اخلاقی است بیشتر از دیگر دعا ها با بحث استعاذه مرتبط است و خود امام علی بن الحسین علیه السلام نیز با برشمردن هدفمند، به معرفی تعدادی از این رذائل پرداخته و از شرآنها به خداوند پناه برده است.بنابراین ما هم با تأسی از روش امام سجاد علیه‌السلام برای احیاء استعاذه، سعی نمودیم تا با معرفی برخی از رذائل به آسیب شناسی آنها پرداخته و با ارائه‌ی راهکار درمانی، حقیقت استعاذه را در انسان احیاء نماییم.
;seeking refuge to god (isti'aadhah) is one of the quranic interpretations, which means seeking asylum from the only power that is worthy to recourse, from the disservice of every sinister man, which as is stated in the holy quran, at the head of them is a accursed devil who tries to dominate human beings at every opportunity.
now if a man succeeded in the asylum to god, and he has dedicated his heart and language and his actions to the remembrance of the lord; he would have found the best path of resistance to the evil.
that is the isti'aadhah; at the first level, it is a linguistic language, with words such as a'uzu billah.., and at the second grade is heartfelt, that is, the tongue and the heart move on, so that they may take refuge in god with all the being.
but because of the multitude of interests, man is constantly in turmoil between spiritual and physical states, and always the motives of falsehood and evil are more deceptive than good incentives; this has undermined the spiritual and ethical attributes of isti'aadhah in the society.
therefore, the necessity of reinterpreting this quranic concept is felt more than before.
so for more recognition, in this research, the author first has focused on the importance, the truth, the types and status of the analysis, along with the qualitative content analysis method.
and since this research is based on sahifeh sajjadiyeh, in each case, the prayers of sahifeh sajjadiyeh and sayyid al-sajaedin's invocations have been used to convey the components of isti'aadhah, to pave the way for the revival of this islamic treaty.
among the prayers of sahifeh, those are moral teachings are more than the other prayers associated with the isti'aadhah.
imam ali ibn al-hussein (pbuh) also, had introduced a number of these vices with a purposeful introduction and had taken refuge in god from them.
therefore, we also have tried to use the method of imam sajjad (pbuh) for the rehabilitation of isti'aadhah by introducing some of the vices to restore the isti'aadhah reality in human beings by presenting a therapeutic approach