چکیده :
انسان به عنوان «احسن المخلوقین»، موجودی است که به سبب دارا بودن ویژگی‌های خاصّ از نظر آفرینش با سایر موجودات عالم هستی متفاوت می‌باشد، در علوم بشری از انسان به حیوان ناطق یاد شده اما در فرهنگ قرآن فصل ممیزّه انسان خداخواهی او است.
کسب کمالات اسمایی و بقا به صفات الهی دراندیشه و گفتارو کردار مهم‌ترین فلسفه آفرینش انسان است خلافت تکوینی «وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَائِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً ...» (بقره/30) یا تصرف درحقایق عینی که ریشه درتعلیم اسماء به آدم (ع) دارد «وَعَلَّمَ آدَمَ الأَسْمَاء كُلَّهَا»( بقره/31) گویای این هدف الهی است .
این رساله با روش کتابخانه‌ای در آغاز نگاهی به مفهوم شناسی تألّه و واژگان قرآنی هم سو و هم معنا با آن دارد سپس با غور در ماهیت و حقیقت انسان در فرهنگ دینی و تبیین لایه‌های وجودی او؛ اثبات می‌کندکه انگاره «حیوان ناطق مولد» با مستندات قرآنی و روایی سازگاری ندارد و نوعی مغالطه کنه و وجه در هویت انسان است و آن چه مرز انسان را از دیگر موجودات مجزا می‌سازد قید « تألّه» است که درواقع فطرت الله یا خداخواهی مسبوق به خداشناسی وفنای او در جریان الهیّت است.
نگارنده در گام بعد به تببین مفاهیم اسماء و صفات و تجلیات آن‌ها در وجود انسان که شامل فنای فعلیه، صفاتیه و ذاتیه اسماء می‌باشد پرداخته است و با سیر درمتون دینی و آثار حکما وعرفای متألّه ساختارتزکیه نفس و تکامل قوای علمی و عملی از رهگذر فعال سازی عقل بالمستفاد و گذر از مراحل تجلیه، تخلیه، تحلیه و فناء فی الله را ترسیم کرده است یکی از بخش‌های ضروری این بحث که نگارنده به بررسی آن پرداخته مراتب تالّه است ؛متألّهین به حسب میزان تبعیت از عقل عملی در یک درجه نیستندوسلسله اولیا به حسب اختلاف اسماء متجلّی بر آنان و کیفیت تصرفات متفاوت‌اند.انسان متألّه در مرحله بازگشت به سوی خلق حقانی می‌شود و صبغه الهی می‌یابد و با توانمندی و ظرفیت وجودی که در اثر اتحاد با نفس رحمانی به دست آورده در جهت اصلاح حق و برطرف کردن فساد، ایجاد صلح و عدالت و هدایت انسان‌های دیگر به کمال و قرب، به اذن الهی و تدبير تبعي به تصرفاتی در عالم طبیعت و نفوس انسانی می‌پردازد.
در همین راستا ذیل فصل آثار مقام تالّه به بررسی تعدادی از اسماء الهی مانند « حکیم، بصیر ، قادر، ممیت، عزیز و ...» و برکات مظهریت آن‌ها در عبد متألّه از جمله :« دست یابی به مقام حکمت ،فعال شدن چشم برزخی ،قدرت طی الارض، استعداد موت اختیاری ،پیروزی در جنگ حق علیه باطل و ...
» پرداخته شده است .از آنجا که مقام تألّه همواره نیازمند تقویت تعبد و تقوا است لذا در گفتار پایانی موانعی شرح داده شده که انسان متألّه را تهدید می‌کند و چه بسا منجر به سقوط معنوی او گردد.
;human being is "the best of all", a being that is different from the other beings of the universe due to its special attributes in terms of creation, in human sciences, from human beings to ruminants, but in the quran, the man's season is the man's godly man.
the acquisition of perfection and the survival of the divine attributes in meaning and speech and deeds is the most important philosophy of human creation.
the creation creator "and when your lord said to the angels, "indeed, i will make upon the earth a successive authority." or capture in the objective moments that are rooted in the pronunciation of the names of adam's prophets is a divine purpose.
"and he taught adam the names - all of them" this book treats with a ibrary method at the outset a look at the concept of getting theologist " and the qur'anic vocabulary meaning.
then, by examining the truth of man, the existential origins of the uder religion of religious culture prove that the notion of "animal of productive speakers" with quranic and narrative documentation it is not compatible and is a kind of misunderstanding in human identity what separates man's boundaries from other beings is the concept of "clericalization", which is, in fact, the image of allah or allah willing to be in theology.
in the next step, the author examines the meaning of the names and traits and their manifestations in human existence, including the present, the traditions, and the essence of the name, and with the theology of the texts and the works of the hikma and the religious practices of the structure of the soul and the evolution of scientific and practical power through the the activation of the intellect and the passing of the stages of manifestation, evacuation, analysis, and mortality of god is plotted.
one of the indispensable parts of this discussion, which the author has examined, is theology; the clerics are different in terms of the degree to which practical reason is not in a degree.
the dissertation is different in terms of the difference between their names and the quality of possession.the theologist man is at the stage of returning to the divine creation, and with the abilities and existential potency that he has gained in obtaining a righteous soul in order to correct the right and to eliminate corruption, to establish peace and justice, and to direct other human beings to perfection and perfection, it permits divine permission and affiliation to take possession of human beings in the natural world in this regard, in the following chapter of the work of the cleric, he examines a number of divine names such as "hakim, basir, capitol, immit, dear ..." and their blessings from the cleric, such as: "achieving the position of wisdom, active the perception of evil, the power of the day, the power of voluntary death, the victory in the right war against falsehood ...
".because the clerical position always requires the strengthening of slavery and piety, it is said in an outrageous speech that threatens a clerical person and even causes his theologist man fall.