جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

اخلاق و فرزانگی از منظر فارابی و کنفوسیوس

نویسنده:

محمدعلی رستمیان

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

استنتاج نتایج ضروری در ضربهایی با یک مقدمه ضروری، مساله ای درموجهات ارسطو

نویسنده:

فرشته نباتی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

امکان (منطق) , قیاس موجه , وجه شی , وجه گزاره , مساله دو باربارا

چکیده :

انتقادهای فراوانی به نظام قیاسهای موجه ارسطو وارد شده است. برخی از منطقیون تلاش کرده اند تا صورتبندی مناسب و رضایت بخشی از کل این نظام ارایه دهند، ولی هیچ یک از این کوشش ها قرین توفیق نبوده است. به همین دلیل، منطق - دانانی در صدد برآمدند تا تنها در مورد بخشهایی از این نظام که بیشتر مورد مناقشه بوده، تبیین مناسبی ارایه دهند. مناقشه انگیزترین بخش این نظام که به مساله "دو باربارا" مشهور است، در مورد این ادعای ارسطو است که ضرب هایی دارای کبرای ضروری و صغرای مطلقه نتیجه ضروری می دهند، در حالی که ضرب های دارای کبرای مطلقه و صغرای ضروری نتیجه ضروری نمی دهند. برخی از منطق دانان این نظر ارسطو را پذیرفته اند، برخی هر دو نوع ضرب را دارای نتیجه ضروری دانسته اند و برخی نیز نتیجه هر دو نوع ضرب را مطلقه اعلام و هر یک برای نظر خود دلایلی ارایه کرده اند. رشر در حمایت از نظر ارسطو موفق است و علاوه بر تبیین این مساله، سازگاری آن را با دیگر نظرات ارسطو نشان می دهد.

صفحات :

از صفحه 25 تا 41

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی تطبیقی مفهوم مکان نزد ارسطو، دکارت و هیدگر

نویسنده:

محمد جواد صافیان، ناصر مومنی

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

وجود , جوهر (منطق) , مکان , قرب , امتداد

چکیده :

مفهومی که امروزه از مکان شیوع عام دارد بر اساس تلقی متعارف از وجود حاصل شده است. امروزه ما مکان را فضایی صرفا ریاضی و قابل اندازه گیری که حاوی اشیاء است می دانیم و این معنا را مسلم و بدیهی می انگاریم. در حالی که اگر نیک بنگریم چنین مفهومی از مکان، محصول تلقی دوره جدید از هستی است. از آنجا که در دوره جدید، وجود امر عینی (ابژکتیو) تلقی می گردد مکان چیزی جز فضای ممتد قابل اندازه گیری نیست که در تحلیل نهایی نیز از خود اشیاء مجزا و مستقل نخواهد بود. اما در تفکر سنتی پیش ازمدرن فی المثل در نظر ارسطو از آنجا که وجود به معنای فعلیت و کمال اول (یا جوهر) است مکان نیز متناسب با همین مفهوم، عبارت است از آخرین سطح حاوی ارسطو مکان را امری طبیعی می داند که حاوی اشیاء طبیعی است اما آن را امری صرفا کمی (همانند دکارت) به حساب نمی آورد. ارسطو برای هر شیئ به حسب طبیعت خاص آن به مکانی طبیعی قائل است. خاک و آب و هوا و آتش هر یک مکان خاص خویش را داراست، هیدگر که تفکر متافیزیکی قدیم و جدید را مبتنی بر غفلت از حقیقت وجود می داند، تلقی از مکان در این سنت را نیز نمی پذیرد و تلاش می کند درباره آن برحسب حقیقت وجود به مثابه نامستوری تامل نماید. به همین جهت مکان را بر حسب قرب و بعد آدمی به وجود و موجودات توضیح می دهد.

صفحات :

از صفحه 65 تا 76

مشخصات اثر

عنوان :

تفسیری از ماده اولی و بررسی آن در علم طبیعت ارسطو

نویسنده:

علیرضا محبوبی آرانی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

ماده و صورت , تغییر , کون و فساد , علم طبیعت

چکیده :

ارسطو آموزه ماده اولای خود را برای تبیین تغییر و به ویژه کون و فساد ارائه می دهد و نخستین جایی که می توان در آن از این آموزه به عنوان خاستگاه آن سراغ گرفت، علم طبیعت ارسطو است. سه بخش نخست مقاله حاضر به تبیین این آموزه ارسطو بر وفق تعلیم وی در آثار مربوط به علم طبیعت (طبیعیات (فیزیک) و در کون و فساد) می پردازد و نشان می دهد که ارسطو بنا به چه دلایلی چیزی همچون ماده اولی را وارد علم طبیعت خود ساخته و معنا و مقصود وی از آن چه بوده است. سپس نویسنده در بخش پایانی این مقاله می کوشد نشان دهد که ارسطو، دست کم در این آثار مربوط به علم طبیعت خود، نتوانسته تبیین قابل قبول و به دور از تناقضی از آموزه ماده اولی و حتی وجود چنین چیزی به عنوان زیرنهاد نهایی همه اشیاء به دست دهد.

صفحات :

از صفحه 17 تا 32

مشخصات اثر

عنوان :

تحلیل هستی شناختی ابن سینا از اوسیای ارسطو

نویسنده:

اسحاق طاهری سرتشنیزی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

جوهر (منطق) , اعتبارات ماهیت , حکمت سینوی , الاهیات , ارسطو , ابن ‌سینا , اوسیا , فلسفه بوعلی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

ابن سینا نخستین فیلسوف مسلمان است که به طور دقیق به پیوند عمیق مفهوم ارسطویی اوسیا با وجود و ناهمگونی های معنا شناختی آن، توجه نموده است و کوشیده تا از طریق تحلیل هستی شناسانه معنای ارسطوئی اوسیا، نقصان اندیشه ارسطو را ترمیم نماید. ابن سینا از مفهوم ماهوی اوسیای ارسطو به «ما کونه فی الواقع لا فی موضوع» تعبیر می کند و مفهوم غیر ماهوی آن را در خود وجود منحصر می سازد. به این طریق، ابهام در موضوع و مسائل متافیزیک مرتفع می گردد و ظرفیت فلسفه ارسطو در تاسیس یک نظام فلسفی وجودشناختی نمایان می گردد. از نظر این قلم، ژرف نگری و دقت نظر ابن سینا در فهم درست این مفهوم محوری ارسطو حاکی از قوت و اعتبار نظرات او در ارسطو شناسی است.

صفحات :

از صفحه 33 تا 44

مشخصات اثر