جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

سبک زندگی توحیدی با سبک زندگی مکانیکی(غربی) تفاوت ماهوی دارد. سبک زندگی توحیدی- اسلامی مبتنی بر آموزه های وحیانی و تعالیم الهی انبیاء می باشد و هدف آن رشد و تعالی معنوی و مادی فرد و جامعه می باشد و مبنای این سبک زندگی، خدا و اطاعت از دستورات الهی می باشد. اما در سبک زندگی غربی، مبنا لذت جویی و منفعت طلبی بشر است و منبع قانونگذاری برای رسیدن به این هدف ،تفکرات تک بعدی انسانی با تاکید بر جنبه مادی او می باشد. سبک زندگی توحیدی با تأکید بر منابع غنی قرآن و سیره معصومین علیهم السلام، بهترین روش برای زندگی سعادتمندانه می باشد. در این تحقیق با استفاده از روش کتابخوانی و مراجعه به متون دینی و ارزش های اسلامی و ارزش های حاکم بر غرب، سبک زندگی توحیدی با سبک زندگی مکانیکی(غربی) مقایسه شده و نقاط قوت و ضعف آنها احصا می شود. تعریفی که فرهنگ توحیدی- اسلامی از زندگی و خوب و بد بودن آن بر اساس مبانی اعتقاد به توحید، نبوت، امامت، معاد وآخرت گرایی دارد، درست در نقطه مقابل فرهنگ و سبک زندگی غربی است که بر مبنای اومانیسم و لذت گرایی و جهان بینی مادی استوار است، بی گمان این اختلاف دیدگاه در بررسی وضعیت سبک زندگی و برنامه ریزی برای آن اثر تام و تمام می گذارد و چه بسا بر اساس دیدگاه اسلامی در بررسی سبک زندگی برخی رفتارها و مصادیق مورد توجه باشد یا حتی در اولویت باشد که در دیدگاه غرب توجه به آن بی مورد باشد و آن را داخل در سبک زندگی ندانند که به تبع این وضعیت، برنامه ریزی درباره اصلاح وضعیت سبک زندگی نیز کاملاً متفاوت خواهد بود.

مسئله امامت از بنیادی‌ترین اصول اعتقادی تشیع به شمار می‌رود؛ چه این‌که ضرورت جاودانگی دین بعد از پیامبر؟ ص؟، اقتضای صیانت نظری و عملی از تعالیم شریعت را داشته و این مهم از رهگذر تبیین و تفسیر دین توسط امام معصوم امکان‌پذیر است. پرواضح است که با عنایت به جایگاه امامت در آموزه‌های دینی، همواره افرادی درصدد سودجویی از این نهاد برآمده و لذا مدعیان دروغین امامت از سده‌های نخستین اسلامی پدیدار گشته‌اند و این امر امروزه در قالب متمهدیان یا مدعیان مهدویت نمود فراوانی در جامعه داشته است. فارغ از آسیب‌شناسی و تحلیل این جریانات از ابعاد مختلف، آنچه جستار حاضر درصدد تبیین آن است این مهم می‌باشد که رویکرد فقه جزایی امامیه به مدعیان امامت و مهدویت چیست. ضروت تحقیق از آن‌روست که تاکنون پژوهش مستقلی در این زمینه انجام نشده و فقیهان امامی نیز در این زمینه جز به ندرت، سخن به میان نیاورده‌اند. جستار حاضر که به شیوه توصیفی _ تحلیلی و با مراجعه به منابع کتابخانه‌ای سامان یافته است، پس از بررسی احتمالات موجود در مسئله، به این نتیجه رسیده است که در صورت عارض شدن عناوینی از قبیل ارتداد و افساد فی‌الارض، بر عمل مدعیان دروغین، می‌توان ایشان را به حدود مقرر شرعی محکوم نمود؛ در غیر این صورت مجازات ایشان تابعی از باب تعزیرات بوده و حکومت اسلامی با ملاحظه جوانب مختلف، کیفر چنین فردی را مشخص خواهد نمود.

دستیابی به معرفت صحیح تاریخی و به‌کارگیری آن در صحنه حیات فردی و اجتماعی بشر، نیازمند شناخت و از میان برداشتن آسیب‏ها و خطراتی است که درس‏آموزی تاریخ و مفیدبودن آن را با تهدید مواجه می‏‌سازد. حضرت علی(ع) در نهج‏‌البلاغه بارها به موضوع تاریخ پرداخته است. ایشان پس‌ازآنکه در مواضع متعددی معرفت تاریخی را ممکن می‌‏داند و آن را ضروری و مهم می‌‏شمارد، موانع و آسیب‏‌های فهم تاریخی را معرفی و مخاطبین خویش را از آن برحذر داشته است. این آسیب‏‌ها در سه محور کلی بروز می‏‌کند. عدم توجه به قانونمندی تاریخ آسیبی است که موجب می‏‌شود تاریخ، صرفاً به دانشی بیهوده و منحصر در گذشته تبدیل شود. آسیب دیگر، بی‏‌توجهی به ملاک‌‏های صحیح در نقد تاریخ است. اتکا به نقاط تاریک و مجهول تاریخ، عدم تفکیک منافع و مضرات تاریخ و اصرار بر وجوه غیرمفید تاریخ ازجمله آسیب‏‌هایی است که در این زمینه بروز می‌‏یابد. سومین آسیبی که گریبان‌گیر معرفت تاریخی می‌‏شود، غفلت از درس‌های تاریخ و به‌کارنبستن آن در عمل است. توقف در مرحله مطالعه و تبیین معرفت تاریخی و تدارک‌‏ندیدن سازوکاری برای پیاده‌سازی محصول معرفت تاریخی‏‏ در رفتار فردی و جمعی انسان، جدی‌‏ترین آسیبی است که در مسیر کسب معرفت تاریخی ظهور می‏‌یابد. پژوهش حاضر با بهره‏‌گیری از منابع کتابخانه‏‌ای و با روشی توصیفی ـ تحلیلی، آسیب‏‌های معرفت تاریخی که در سخنان علی(ع) در نهج‌‏البلاغه تبلور یافته را احصاء و مورد تحلیل و تبیین قرار داده است.

از دیدگاه امام علی (7) غفلت، از موانع اساسی و یکی از عوامل بنیادین انحراف درطی مسیر کمال به حساب می آید که مانع رشد انسان در مسیر بندگی و قرب الهی می شود.در این مسیر امیرالمؤمنین(7) جهل و ضعف بینش، دنیازدگی، آرزوهای طولانی، فراموشی خود،مرگ وقیامت، گناه،تسویف و بازگشت به خوی جاهلی را از عوامل غفلت بر می شمرد؛ که آثاری چون: از دست دادن فرصت ها ،تحیر و از خود بیگانگی،عدم تشخیص اصالت،عدم هدفمندی،گفتار بی عمل،گمراهی، ،دنیاگرایی وفراموشی آخرت، نابود شدن اراده های بزرگ و زوال بلا وتغییر نعمت را در پی خواهد داشت.برای نجات و رهایی از غفلت و آثاری که بالطبع دامنگیر غافلان می شوند، می توان با تمسک به تقوا ،تدبر و تعمق در قرآن،خوف الهی،اطاعت رسولان،یاد مرگ و قیامت خویشتن را از بند غفلت رهانید.با گذر از گردنه غفلت و ریشه کن کردن آن و با حصول یقظه می توان از آثارو برکات آن بر وجود خویش نظیر درک عظمت حق، توجه خاص به نعمت ها،شناخت خویشتن،توجه به حقیقت گناه و خطر آن،شناخت ارزش زمان وتصدیق معاد بهره مند شد و راه سعادت و کمال را با توکل به حق تعالی پیمود. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی بر پایه ی منابع کتابخانه ای و با شیوه ی اسنادی با محوریت نهج البلاغه به انجام رسیده است. واژه‌های کلیدی: غفلت،یقظه،سعادت،شقاوت،نهج البلاغه.

بحث نقش معاد باوری بر تعالی نفس از مهم‌ترین دغدغه‌های جوامع اسلامی است که امیر مومنان به شیوه‌های مختلف از آن سخن به میان آورده اند. انسان نسبت به بقیه موجودات ذاتا توانایی این را دارد که نفس خود را از بدی‌ها باز دارد و به نیکی‌ها گرایش دهد و در مسیر رشد و تعالی قدم گذارد. اعتقادات انسان یکی از اثرگذارترین مواردی است که انسان را به سوی اهدافش پیش می برد از میان عقاید انسانی ، اعتقاد به معاد نقش مهم و سازنده ای در تعالی نفس داشته است . فردی که معاد باور است از پلیدی و زشتی گناه فاصله می گیرد و به سوی افعال نیک و فضایل اخلاقی گرایش پیدا می کند . از منظر امام علی (ع) شاخصههای نفس متعالی شامل: تواضع و فروتنی، دارا بودن باطنی پاک و نیتی خالص، اخلاقی نیکو، خیرخواه بودن و همچین صفاتی از قبیل کم گویی، آزار نرساندن به دیگران، دل نبستن به دنیا، اهل مناجات شبانه و دارای بینش و بصیرت است. از دیدگاه امام علی (ع) عواملی که باعث می‌شود معاد باوری انسان در جهت تعالیش موثر واقع شود موضوعاتی همچون هدفمند شدن زندگی، گرایش به کار نیک، گرایش به توبه، تعدیل غرایز، دوری از آرزوهای طولانی، پایان پذیر بودن دنیا، نظارت درونی، آشنایی با اوصاف حیات ابدی و آمادگی برای آن است. البته موانعی بر سر راه این معاد باوری بر تعالی نفس وجود دارد از قبیل غفلت، جهالت، پندارگرایی و تکیه بر ظن و گمان، پیروی از هوای نفسانی، پیروی کورکورانه، صفات ناپسند اخلاقی است. یافته‌های این پژوهش به روش کتابخانه‌ای و به صورت توصیفی- تحلیلی به بحث نقش معاد باوری بر تعالی نفس از دیدگاه امام علی (ع) پرداخته است.

روایتی منقول از پیامبر اسلام (ص) با الفاظی متفاوت و موضوعی واحد در برخی منابع حدیثی وجود دارد که بر اساس آن خطر ریا برای روزه منتفی اعلام شده است. خاستگاه این روایت منابعی چند از کتب حدیثی اهل سنت است گرچه در برخی منابع حدیثی شیعه نیز به آن اشاره‏ای شده‏ است. بررسی سندی این روایت، آن را با چالش اتصال و همچنین عدم وثوق برخی راویان مواجه می‏بیند به‌گونه‌ای که روایت را در زمره روایات ضعیف قرار می‏دهد، اما مهم‏تر از نقد سندی، نقد متنی و محتوایی این حدیث است. علاوه بر ضعفی که به سبب عرضه این حدیث بر قرآن متوجه آن است، تشکیل خانواده حدیث تا اندازه زیادی اعتبار حدیث مورد پژوهش را زیر سؤال می‏برد. روایات متعدد و معتبری وجود دارد که خطر ریا را برای تمام عبادات از جمله روزه گوشزد کرده و مؤمن را از گرفتار شدن در آن برحذر داشته است. پژوهش پیش رو با روشی توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر مطالعه کتابخانه‌ای و به‌صورت اسنادی به هدف رفع برخی شبهات اعتباری سندی و متنی این روایت را مورد بحث قرار می‏دهد.

کارگزاران به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم در سعادت و شقاوت جامعه موثرند. آن‌ها با تصمیم‌گیری و عملکردشان در حوزه‌های مختلف فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، نظامی و قضایی مستقیماً جامعه را در مسیر صلاح و یا فساد پیش می‌برند. وجود برخی تمایلات و گرایش‏ها در کارگزاران نیز به صورت غیرمستقیم جامعه را با نابسامانی و انحطاط مواجه می‌کند؛ چراکه وجود این خصائص در کارگزاران، نخبگان را به جهت پیشبرد امورشان و مردم را به سبب الگوگیری از کارگزاران به این اوصاف متمایل می‌سازد.به جهت پیشگیری از تأثیرگذاری نامطلوب کارگزاران در جامعه ضرورت دارد که ساختارهای مدیریتی به درستی و براساس آموزه‌های دین اصلاح شود تا امکان تخلف به حداقلِ ممکن برسد. اصلاحات در نگرش به مسئولیت، به کارگیری کارگزاران، رفتار کارگزاران با مردم، قوانین ناصحیح و ناقص از این جمله‌اند. گسترش فضای نقد عامل مهمی در پیشگیری از اثرگذاری ناصحیح کارگزاران است.

حدیث در تاریخ پر فراز و نشیب خود، همواره در معرض تحریف، جعل و تأویل گروه ها و فرقه هایی بوده که هر کدام به نوعی برای مشروعیت بخشیدن به مبانی خود به آن دست زده اند. از جملۀ این فرقه ها، اهل تصوّف هستند که در طول تاریخ حیات خود، به فرقه ها و شعب بسیار زیادی منشعب شده اند. از آن جا که صوفیه در تعالیم خود از احادیث استفاده زیادی کرده اند، بررسی تعامل صوفیه با حدیث، ضروری به نظر می رسد. از این رو، در این پژوهش به بررسی و نقد این تعامل پرداخته شده است.