جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

ریشه‌یابی بعد چهارم نزد متکلمان مسلمان (ابواسحاق نظّام، ابن‌راوندی، ابوسهل عبّاد و محقّق طوسي)

نویسنده:

مهدی اسدی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

خواجه نصیرالدین طوسی

چکیده :

بُعد چهارم از مسائلی است که مرزهای فلسفه را درنوردیده و امروزه یکی از دغدغه‌های اصلی فیزیکدانهاست. با این‌ حال، پیشینه‌ و تاریخچة دقیق اين ديدگاه هنوز در هاله‌يی از ابهام است. در فلسفة غرب، بعد چهارم را با تکلّف در آراء برخی از اندیشمندان غربی سده‌های میانه، مانند آنسلم، ریشه‌یابی کرده‌اند؛ ‌با آنکه هیچ‌ عبارت صریحی در اینباره در آثار آنها وجود ندارد. در جامعة فلسفی کشور ما نیز بعد چهارم تا ملاصدرا ریشه‌یابی شده است. هدف اين نوشتار آنست كه نشان دهد در جهان اسلام پیش از ملاصدرا، در آثار خواجه نصيرالدين طوسي عبارتهای کاملاً صریحی در اينباره وجود دارد. پیش از طوسی نیز گرچه عبارت آشكاري در منابع دست اوّل نیافتیم، ولي در منابع دست دوّم به برخی از متکلمان جهان اسلام‌، ازجمله نظّام، ابن‌راوندی و عبّاد، سخنانی نسبت داده شده است که محتوای آن چیزی جز چهاربعدگروی نیست. این مقاله بروش تاریخی، دیدگاههای اين اندیشمندان را گردآوری کرده و به تحلیل عقلی آنها خواهد پرداخت.

صفحات :

از صفحه 39 تا 58

مشخصات اثر

عنوان :

ابن راوندی و منابع تازه درباره او

نویسنده:

مهدی محقق

نوع منبع :

مقاله , فصل کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

تهمت های معتزله به شیعه

نویسنده:

اسلام پدیا

نوع منبع :

مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)

منابع دیجیتالی :

متن

وضعیت نشر :

اسلام پدیا,

کلیدواژه‌های اصلی :

اتهامات معتزله به شیعه , شیعه (اعم، مذاهب کلامی) , معتزله (اهل سنت) , شیعه امامیه Twelver Shiism (فرق تشیع)

چکیده :

به نظر می رسد که اساساً بحث تاثیرپذیری شیعه از معتزله و مسئله قائل بودن هشام به تجسم، از طریق معتزله طرح شده و سپس به آثار و منابع کلامی راه یافته و سرانجام به مستشرقان رسیده است. تاکنون طریقی غیر از معتزله که قائل به تأثیر شیعه از معتزله یا اهل تشبیه بودن شیعه را مطرح کند، در اختیار نیست؛ البته آنچه جای تعجب دارد؛ این است که اهل حدیث و اشاعره با این که معتزله را در صف مشرکان و کفار و مرتکبان کبائر قرار می دهند، بااین حال، سخنان معتزله را درباره شیعه قبول کرده و آنها را تکرار کنند.

مشخصات اثر

عنوان :

توجیه‌ناپذیری الحاد ابن‌راوندی؛ مواضع معتزلیان در باب مذهب ابن‌راوندی

نویسنده:

عباس میرزایی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

کلیدواژه‌های اصلی :

معتزله (اهل سنت) , کفر , معتزلیان شیعه‌شده

چکیده :

چکیده ابن‌راوندی متکلمی از معتزلیان شیعه‌شده‌ در سدۀ سوم هجری بوده که منابع کلامی و رجالی اهل سنت چهرۀ سیاهی از وی ارائه کرده‌اند. خاستگاه عمدۀ این گزارش‌ها به معتزلیان بازمی‌گردد. سؤال مطرح این است که چرا ابن‌راوندی این‌گونه مورد هجمۀ معتزلیان قرار گرفته است؟ آیا گرایش فلسفی و امامی شدن وی از یک‌سو و نوع نقدهای او بر آموزه‌های الهیاتی اعتزال از سوی دیگر در مواضع معتزلیان علیه وی مؤثر بوده است؟ فرضیۀ مطرح این است که علت این اتهامات و انتسابات را باید در تعاملات و تقابلات بین‌مذاهبی و جریان‌های فکری همان دوره بازکاوی کرد. در این مقاله تلاش می‌شود با بررسی و تحلیل گزارش‌های موجود در منابع شیعه و اهل سنت دربارۀ ابن‌راوندی این فرضیه اثبات شود و به این نتیجه دست یابیم که علت تخریب شدید ابن‌راوندی توسط معتزلیان را باید در انتقادهای تند و نسبت‌هایی که وی در دو حوزۀ توحید و عدل به بزرگان معتزلی داده است، در کنار گرایش‌های فلسفی وی رصد کرد.

صفحات :

از صفحه 833 تا 854

مشخصات اثر

عنوان :

ک‍ت‍اب‌ الان‍ت‍ص‍ار وال‍رد ع‍ل‍ی‌ اب‍ن‌ ال‍رون‍دی‌ ال‍مل‍ح‍د م‍ا ق‍ص‍د ب‍ه‌ م‍ن‌ ال‍ک‍ذب‌ ع‍ل‍ی‌ ال‍م‍س‍ل‍م‍ی‍ن‌ وال‍طع‍ن‌ ع‍ل‍ی‍ه‍م‌

نویسنده:

ابوالحسین خیاط معتزلی؛ م‍ع‌ م‍ق‍دم‍ه‌ و ت‍ح‍ق‍ی‍ق‌ و ت‍ع‍ل‍ی‍ق‍ات:‌ ن‍ی‍ب‍رج

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

...‬ک‍ت‍اب‌ الان‍ت‍ص‍ار وال‍رد ع‍ل‍ی‌ اب‍ن‌ ال‍رون‍دی‌ ال‍مل‍ح‍د م‍اق‍ص‍د ب‍ه‌ م‍ن‌ ال‍ک‍ذب‌ ع‍ل‍ی‌ ال‍م‍س‍ل‍م‍ی‍ن‌ وال‍طع‍ن‌ ع‍ل‍ی‍ه‍م‌

نویسنده:

ت‍ال‍ی‍ف‌ اب‍ی‌ ال‍ح‍س‍ی‍ن‌ ع‍ب‍دال‍رح‍ی‍م‌ ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ ع‍ث‍م‍ان‌ ال‍خ‍ی‍اط ال‍م‍ع‍ت‍زل‍ی‌؛ م‍ع‌ م‍ق‍دم‍ه‌ و ت‍ح‍ق‍ی‍ق‌ و تع‍ل‍ی‍ق‍ات‌ ن‍ی‍ب‍رج‌

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب) , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)

وضعیت نشر :

ق‍اه‍ره‌: م‍ک‍ت‍ب‍ه‌ ال‍ک‍ل‍ی‍ات‌ الازه‍ری‍ه‌؛ ب‍ی‍روت‌: دارال‍ن‍دوة الاس‍لام‍ی‍ة,

کلیدواژه‌های اصلی :

معتزله (اهل سنت)

مشخصات اثر