جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده: پرونده‌ انسان با مرگ به طور کلی بسته نمی‌شود و چنین نیست که بین دنیا و آخرت، جدایی کامل، حکم­فرما باشد. لذا آثاری که انسان بعد از خود بر جای گذاشته و تأثیر اعمال دیگران در سرنوشت برزخیان از جمله دعای مسلمین و طلب استغفار تأثیری در تغییر وضعیت ارواح، خواهد داشت. طبق دیدگاه فلاسفه، عالم برزخ، عالمی مثالی است که زمان و مکان ندارد ولی دارای صور است و لذا روح بعد از مفارقت از این بدن خاکی دیگر از هرگونه ماده‌ای مجرد است و بدن برزخی او فقط صورت و شکل دارد نه جرم و ماده. و بنابر دیدگاه صدرا، بدن برزخی، برآمده از قوه‌ی خیال است. در مورد اختلاف احوال مردم در عالم برزخ، متکلمین قائل به وجود ارواح مومنین و کفار و مستضعفین بوده و معتقدند که ارواح مومنان در وادی­السلام و ارواح کفار در وادی برهوت به سر می‌برند و مستضعفین نه در زمره‌ مومنان و نه در زمزه کفارند. در رابطه با مکان قبر و برزخ نیز بین متکلمین اختلاف نظر وجود دارد. برخی امکان قبر را همین قبر خاکی می‌دانند ولی عده‌ای معتقدند که منظور از مکان قبر همان عالم برزخ است که فشار قبر بر همین بدن اصلی است و گروهی آنرا با زبان اعمال و رفتار خود انسان می‌دانند و برخی معتقدند فشار قبر، وارد بر روح در قالب جسم مثالی است. متکلمین با استفاده از روایات به تایید ارتباط بین ارواح با عالم برزخ می‌پردازند و بیان می‌کنند که ملاقات اموات با خانواده و خویشان خود و تأثیر افعال ما بر سرنوشت برزخیان و همچنین استفاده‌ اموات از آثار ماندگار خود در دنیا از جمله امور قطعی است که دلایل روایی آن را تأیید می‌کنند. فلاسفه نیز به بیان ارتباط بین عوالم و وجود رابطهی علی و معلولی بین عوالم پرداخته‌اند.