جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور پدیدآورندگان
>
غروی نایینی, نهله (استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس تهران)
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 113
اصول و قواعد تفسیری در روایات کتاب اصول کافی
نویسنده:
مهدیه عقیقی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
تفسیر قرآن با آموزه‌های رسول خدا (ص) آغاز شد و با تبیین‌ها و تفسیرهای اهل‌بیت علیهم السلام گسترش و تعمیق یافت. مفسران پیوسته از روایات پیامبر و اهل‌بیت علیهم السلام در تفسیر قرآن بهره گرفته‌اند. روایات اهل‌بیت علیهم السلام الگویی مناسب برای آموزش صحیحِ تفسیر قرآن و استخراج اصول و قواعد تفسیری است زیرا رسول خدا (ص) و اهل‌بیت بزرگوار ایشان مفسران واقعی و آگاه به تمام معانی و بطون متعدد قرآن‌اند. این پژوهش عهده‌دار جمع و تدوین و بررسی روایاتِ قرآنیِ دربردارنده اصول و قواعد تفسیری در اصول کافی است که به روش تحلیل محتوا انجام می‌گیرد و گردآوری مطالب به روش کتابخانه‌ای است.از 3786 روایتی که ثقه الاسلام کلینی در اصول کافی گردآورده است678 روایت لفظ یا مضمون آیه یا آیاتی را در‌بردارند. با گونه‌شناسی این بخش از روایات می‌توان آنها را در سه دست? روایات تفسیری (331 روایت)، روایات استشهادی (303 روایت) و روایات مرتبط با علوم قرآنی (44 روایت) گنجاند. اصول و قواعد تفسیر در تقسیمی دوگانه، یعنی اصول مبنایی مستفاد از روایات اهل بیت علیهم السلام و اصول روشی مستفاد از روایات اهل بیت علیهم السلام تنظیم شده‌اند. در قسم اول، شش اصل مبنایی: اصل وحیانی بودن الفاظ قرآن، اصل حجیت قرآن موجود، اصل حجیت ظواهر قرآن کریم، اصل امکان فهم‌پذیری قرآن برای همگان، اصل اعتبار عقل در حوزه فهم قرآن، اصل وجود لایه‌ها و بطون در قرآن از این روایات به دست آمد.در قسم دوم، نُه اصل روشی: اصل توجه به قرائت صحیح، اصل توجه به قرآن به عنوان منبع تفسیر قرآن، اصل توجه به جایگاه پیامبر اکرم (ص)، اصل توجه به مفاهیم عرفی و مسائل زبانی، اصل تعمیم آیه، اصل در نظر گرفتن سطح فهم مخاطب، اصل نفی باور نادرست در فهم آیات قرآن و تصحیح آن، اصل توجه به اسباب نزول، اصل احتراز از تفسیر به رأی استخراج شده است. در ضمنِ معرفی هر یک از اصول تفسیری نمونه‌های از روایات دربردارنده آن اصول ذکر شده است.
مشخصات اثر
تحلیل گفتمان مالی قرآن در سوره‌های مکی و مدنی
نویسنده:
راضیه میرزائی قلم‌خانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مسائل مالی از جمله مهمترین مسائل در هر جامعه و حکومت است که رشد فردی و اجتماعی افراد در گرو نظام مند بودن آن است. از این رو اسلام، به تعیین حدود و تبیین مقررات این حوزه، در سایه وحی الهی پرداخته است. بررسی این مبحث بر اساس ترتیب نزول آیات، بیانگر روند تشریع احکام، تأثیر باورها و عقاید بر رفتارهای مالی و التزام به احکام مالی شریعت، تبیین مفاهیم اخلاقی، چگونگی برخورد قرآن با مخاطبان مختلف، و ... می باشد. در حدود 700 آیه از سوره های مکی و مدنی قرآن کریم، مباحث مالی مطرح شده است. طرح این مبحث در سوره های مکی و مدنی دارای نقاط اشتراکی مانند اشاره به نگرش انسانها نسبت به اموال و اولاد و دنیادوستی؛ اصلاح این نگرشها با یادآوری جنبه های منفی و مثبت مال، سرانجام نمونه های دنیا طلبی، مالکیت و رازقیت خداوند، و اشاراتی به مسائل ربا، اموال یتیم، انفاق و زکات، است. اما در این میان به دلیل تفاوت بافت جمعیتی مکه و مدینه و استقرار حکومت اسلامی در مدینه تفاوتهای مهمی نیز وجود دارد. در سوره های مکی به دلیل غلبه ی شرک و خفقان، بیشترین توجه به طرح اندیشه های مالی در ارتباط با ارزشهای معنوی مانند ایمان به خدا، پیامبران، آیات الهی و قیامت؛ نگرشهایی در ارتباط با اموال و دنیا، و اصلاح این نگرش ها با یاد آوری ابعاد مختلف معاد، موقتی بودن بهره مندی از مال و ثروت و ... و اشاراتی به برخی عملکردهای جاهلی معطوف شده است؛ اما در برهه نزول مدنی با استقرار حکومت و امکان پیگیری حدود و مقررات، بیشتر به بیان حوزه های مختلف عملی در اجتماع مانند انفاق، زکات، ربا، مباحث مالی مربوط به جنگ و جهاد، مجازات های مالی، ... و مسائل مالی خانوادگی مانند ارث، مهریه، نفقه و ... توجه شده است. از آنجا که هر انسانی بر مبنای باورها و جهانبینی خود، ایدئولوژی و عملکرد خاصّی در حوزه های مختلف از جمله امور مالی دارد، قرآن در کنار اشاره به مسائل مالی، به شیوه های گوناگون به توحید و معاد به عنوان دو رکن اساسی جهان بینی اسلامی پرداخته است.
مشخصات اثر
اعتماد بین فردی در قرآن و حدیث و تأثیر آن در تربیت انسان
نویسنده:
معصومه طبیبی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
نوشتار حاضر، مطالعه ای در دستیابی به جایگاه اعتماد بین فردی در قرآن کریم و روایات اهل بیت (ع) است و می کوشد عوامل و موانع آن را از منظر کلام وحی و سخنان ائمه هدی بررسی نموده و به بیان تأثیر آن در زندگی انسان بپردازد. اعتماد بین فردی را به طور ساده می توان چنین تعریف کرد: حسن ظن فرد نسبت به افراد جامعه که موجب واگذاری سرّ، مال و ... به دیگری می شود. با بررسی آیات کتاب وحی و سخنان نورانی اهل بیت (ع)، روشن می شود از سویی، ایمان به خداوند متعال، مطمئن ترین خاستگاه برقراری و تداوم روابط حسنه است و از سوی دیگر، ضعف ایمان با افزایش ریسک در روابط اجتماعی، رابطه مستقیم دارد. معیت افرادی که با اسلام و ایمان بیگانه اند، نه تنها در این دنیا، بلکه در آخرت نیز جز خسران به همراه نخواهد داشت. ایمان و اعتقادات معنوی و الهی، حبل متینی است که هرگونه پیمان شکنی و نیرنگ در مقابل آن رنگ می بازد.در سایه ارتباط با مومن است که فرد به آرامش رسیده و از هرگونه تشویش رهایی می یابد و احساس امنیت می کند و در پی آن، ارتباط افراد جامعه گسترش و تسهیل می یابد.همچنین وجود اعتماد به عنوان سرمایه ای اجتماعی، از میزان هزینه های مادی - که برای کنترل و انجام اقدامات پیشگیرانه و یا جبران خسارت، مصرف می شود- می کاهد.
مشخصات اثر
بررسی موضوع قتال در قرآن و مقایسه آن با انجیل اربعه
نویسنده:
عبیر عقیل
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
دراین پژوهش به بررسی موضوع قتال در قرآن و مقایسه آن با اناجیل اربعه پرداخته ایم. نخست رهیافت دین اسلام درباره خشونت را بررسی کرده ایم و دراصول دعوت اسلامی و راه های آن به شیوه هایی چون حکمت ، موعظه وجدال احسن مواجه می شویم . آزادی عقیده ، وعدم اکراه دینی نیز پی گیری شده است ؛ همچنین محدوده قتال در اسلام مهمترین عناوین بحثها را تشکیل می دهد و بیان این نتیجه که قتال در اسلام ماهیّت دفاعی دارد و به عنوان آخرین راه کار در نظر گرفته می شود نیز بحثی درخور اعتنا ست که در این فصل عنوانی مجزا به خود اختصاص داده است . در ادامه در جریان بیان اصالت در روابط بین المللی اسلام به طرح سه دیدگاه پرداخته ایم ؛ اصالت صلح و اصالت جنگ دو دیدگاه مشهور در این مسأله هستند و ما در طرح نظریه جدید ، به بیان اصالت گفتگو و ارائه استنادات لازم در جریان تبیین و دفاع از این نظر پرداختیم . ادامهبحث به بررسی قتل و قتال در اناجیل اربعه اختصاص دارد که در آن نشان دادیم که شعار گسترش دین از طریق شمشیر و خشونت در خصوص مسیحیان قابل انطباق است که آموزه های اناجیل و ابزار مختلف " تنصیر" گواهی غیر قابل انکاربر این مدعا ست . بالآخره ، مقایسه موضوع قتال بین قرآن کریم و اناجیل اربعه مورد بررسی قرار گرفته است . در خاتمه نتیجه کلی بررسی و پژوهشمسئله فوق بیان می داردکه اصالت در اسلام در گفتگو است هر چند که قتال و جهاد بعنوان آخرین راه کار مورد استفاده قرار می گیرد .
مشخصات اثر
اصطلاحات و ویژگیهای مصلحان از دیدگاه قرآن کریم
نویسنده:
سلیمان عباسی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
اصلاح به معنای زایل کردن فساد ، به سامان آوردن ، به صلاح آوردن و ... است که در قرآن کریم با مشتقات مختلف آمده است و در مفاهیمی از قبیل : صلاحیت دخول در بهشت ، اصلاح بعد از توبه ، اصلاح وصیت ، صفت عمل و انسان ، اصلاح میان مردم و ... بکار رفته است ، که انجام دهنده آنها فردی صالح و مصلح شناخته می شود. در تقابل اصلاح ، فساد و افساد قرار دارد که هر گونه خروج از حالت سلامت و اعتدال ، ظلم و ستم ، کفر و شرک و نفاق ، محاربه با خدا و رسول ، و ... فساد تلقی شده و عامل آن مفسد نامیده می شود. تلاش برای رفع هر گونه فسادی ، وظیفه واجب هر فرد و نظام اسلامی قلمداد می شود. در اندیشه قرآنی قرار گرفتن فرد و جامعه در مسیر الهی است که برای انجام اصلاحات ، مصلحان موظف به حرکت به طرف جامعه و تلاش برای رفع موانع هدایتند. جریان اصلاح طلبی و اصلاح طلبان در جامعه دینی در صورتی توفیق خواهد یافت که دور از شائبه های نفسانی بوده و با قصد و هدف الهی انجام گیرد.
مشخصات اثر
بازخوانی تأویل های اهل بیت (ع) در روایات تفسیر نورالثقلین
نویسنده:
معصومه خاتمی، نهله غروی نائینی، نصرت نیل‌ساز، کاوس روحی برندق
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
بخشی از تفسیر اهل‌بیت (ع) روایات تأویلی ایشان است که به نظر می‌رسد با فهم رایج از آیات قرآن سازگار نباشد. این بخش، از دیرباز محل بحث بوده است؛ برخی با هدف درک بهتر آموزه‌های ائمه (ع)، و برخی با هدف ردّ و تخطئه، بدان پرداخته‌اند. طبعاً در هر یک از پژوهش‌های انجام شده، معیار محقق برای بررسی و تحلیل روایات، متفاوت از دیگران است. اکنون این پرسش مطرح است که روایات تأویلیِ اهل‌بیت (ع) بر اساس روش و فرایند تأویل (و نه موضوع تأویل) به چه گروه‌هایی قابل تقسیم‌اند؟ در بازخوانی روایات تأویلی تفسیر نورالثقلین، تلاش شده است تا در محدودة پژوهش، بر اساس تصریحات موجود در کلام اهل‌بیت (ع)، فرایند تأویل در روایات، استخراج شود. این پژوهش بدست می‌دهد که در تفسیر نورالثقلین فرایندهایی که می‌توان آن‌ها را مبنای شناسایی و دسته‌بندی روایات تأویلی اهل‌بیت (ع) قرار داد، متعددند. برخی از آن‌ها عبارت است از: تطبیق امر کلی بر یکی یا برخی از مصادیق، حمل آیه بر تمثیل، جری، معرفی مصادیق آیه (انحصاری و غیر انحصاری)، تبیین زمان تحقق کامل مفاد آیه و موارد دیگر که این پژوهش به آن می‌پردازد.
صفحات :
از صفحه 71 تا 89
مشخصات اثر
طباطبایى و نظریۀ «روح معنا» » در تبیین الفاظ متشابه قرآن
نویسنده:
حامد شیواپور، محمدباقر حجتی، نهله غروی نائینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
مشخصات اثر
تحلیل و نقد مبانی و آرای کلامی تفسیر المنار
نویسنده:
عبداله میراحمدی سلوکروئی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
تفسیر المنار به عنوان شاخص ترین تفسیر جریان اجتماعی ـ عقلی در حدّ ضرورت به مباحث کلامی پرداخته است. در این میان، بحث توحید بیش از سایر مسائل کلامی مورد اهتمام عبده و رشید رضا بوده است؛ هر چند مبانی و آرای کلامی آنها در توحید با یکدیگر متفاوت است. مبانی کلامی صاحبان المنار در توحید در چهار دسته روش شناسی, معرفت شناسی, هستی شناسی و معنا شناسی بررسی شده است. در بحث از دیدگاه های توحیدی نیز میان صاحبان المنار اختلاف وجود دارد. به‌گونه ای که برخلاف خودداری عبده از بیان مراتب توحید، رشید رضا با تأثیرپذیری از وهابیان, توحید را به سه مرتب? صفات، ربوبیّت و عبادت دسته بندی می کند. از این رو در سه فصل با عنوان توحید صفاتی, توحید ربوبی و توحید عبادی در تفسیر المنار به بیان, مقایسه, تحلیل و نقد دیدگاه های صاحبان المنار پرداخته شده است.
مشخصات اثر
روش شناسی احتجاجات امام رضا(ع)
نویسنده:
طاهره شفائی چروش
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
احتجاجات متعددی از امام رضا(ع) با موضوعات گوناگون در منابع مختلف، به جا مانده است. در این پایان نامه با روش توصیفی و تحلیلی، احتجاجات امام رضا(ع) بررسی شده و بر این اساس مهم‌ترین موضوعات در احتجاجات امام(ع)، توحید، نبوت و امامت است که موضوع توحید، بیش‌ترین تعداد احتجاج را دارد که با گروه‌های مختلف مثل مشبهه و اهل‌کتاب انجام گرفته است. در احتجاجات امام رضا(ع) روش‌های گوناگونی با توجه به موضوعات مختلف، دیده می‌شود. در موضوع توحید، استشهاد با آیات قرآن، خردگرایی و درگیر کردن ذهن مخاطب، استفاده از مثال برای روشن کردن مطلب مورد نظر، در نظر گرفتن سطح فکری مخاطب، رعایت اصل ایجاز و کوتاه سخن گفتن، استشهاد با روایات، استشهاد با تفسیر آیات و صفات خداوند و استشهاد با عقل صورت گرفته که در این بین، استشهاد با عقل بیش‌ترین بسامد و تعداد احتجاج را دارد. در موضوع نبوت، استشهاد با آیات قرآن و تفسیر درست آن، استشهاد با جدل، فرصت دادن به طرف مقابل، تحمل عقاید و آراء مخالف، استشهاد با معلومات طرف مقابل، استشهاد با منابع مورد قبول طرف مقابل و استشهاد با علم به وقایع و اقوام گذشته، صورت گرفته که در این بین، استشهاد با آیات قرآن و تفسیر درست آن، بیش‌ترین بسامد و تعداد احتجاج را دارد. و در موضوع امامت استشهاد با آیات قرآن، استشهاد با روایات و استشهاد با مسلّمات تاریخ صورت گرفته که در این بین، استشهاد با آیات قرآن، بیش‌ترین بسامد و تعداد احتجاج را دارد. به طور کلی در بین احتجاجات امام رضا(ع)، استشهاد با آیات قرآن، بیش‌ترین بسامد را دارد. در این پژوهش علاوه بر بررسی موارد فوق، مخاطبین امام رضا(ع) در احتجاجاتشان نیز مورد بررسی قرار گرفته است.
مشخصات اثر
غیبت و آثار سوء آن در قرآن و حدیث
نویسنده:
محمدحسن صرام مفروز
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
چکیده
وضعیت نشر :
پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,
چکیده :
در پایان نامه حاضر طی سیزده فصل با این عناوین غیبت با تکیه بر آیات و روایات بررسی شده است: اهمیت زبان، آفات و گناهان مربوط به آن؛ معنا و مفهوم غیبت؛ حرمت غیبت و کبیره بودن آن؛ غیبت در قرآن؛ استماع غیبت؛ سبب ها و ریشه های غیبت؛ راه های پیشگیری و درمان غیبت؛ آثار و عواقب غیبت؛ غیبت نکردن و فضیلت و پاداش آن در روایات؛ کفاره غیبت و توبه آن؛ استثناهای غیبت؛ روایات و حکایاتی درباره غیبت؛ توبه از غیبت.در پایان نامه حاضر طی سیزده فصل با این عناوین غیبت با تکیه بر آیات و روایات بررسی شده است: اهمیت زبان، آفات و گناهان مربوط به آن؛ معنا و مفهوم غیبت؛ حرمت غیبت و کبیره بودن آن؛ غیبت در قرآن؛ استماع غیبت؛ سبب ها و ریشه های غیبت؛ راه های پیشگیری و درمان غیبت؛ آثار و عواقب غیبت؛ غیبت نکردن و فضیلت و پاداش آن در روایات؛ کفاره غیبت و توبه آن؛ استثناهای غیبت؛ روایات و حکایاتی درباره غیبت؛ توبه از غیبت.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 113