جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور اعلام
>
سبزواری, حاج ملاهادی بن مهدی (فیلسوف صدرایی، حکمت متعالیه), 1212ق./1798م, 1289ق./1872م.
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 385
راه‌حل ملاهادی سبزواری و حسن‌زاده آملی برای معضل فاعل بالعنایه در اندیشة ملاصدرا
نویسنده:
نعیمه نجمی نژاد ، سید احمد غفاری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , حسن حسن زاده آملی
چکیده :
بحث از فاعلیت الهی و نحوة آفرینش موجودات، همواره از مباحث چالش‌برانگیز بوده و هر متفکری بر اساس نظام فکری خود، نظری در اینباره ارائه داده است. در این میان، ملاصدرا دربارة نحوۀ فاعلیت خداوند در آثار مختلف خود، گاهی قائل به فاعلیت بالعنایه شده است و گاهی قائل به فاعلیت بالتجلی. این دو نظریۀ بظاهر متناقض، سبب شده تا شارحان آثار وی تلاش کنند مقصود اصلی و نهایی او را برملا سازند. در این مقاله که بروش توصیفی‌ـ‌تحلیلی نگاشته شده، به نظر ملاهادی سبزواری و علامه حسن‌زاده‌آملی، در مقام دو شارح مهم مکتب حکمت متعالیه، پرداخته شده و روشن میشود که سبزواری با ارجاع فاعلیت بالتجلی به عنایت بالمعنی الاعم، سعی در ایجاد سازگاری بین این دو نظریه دارد، ولی حسن‌زاده‌آملی با تفسیری خاص که از نظر مشائین دربارة فاعلیت خداوند ارائه میدهد، فاعلیت بالعنایه را با فاعلیت بالتجلی یکسان میداند. اما بنظر نگارنده، مقوم اصلی فاعل بالعنایه که باعث شده ملاصدرا قائل به آن شود، علم فعلی است؛ بهمین دلیل او با پذیرش فاعل بالعنایه، اموری همچون زیادت علم بر ذات که مشائین در اینباره مطرح کرده‌اند را پذیرفته است. با این بیان میتوان بین عبارات مختلف صدرالمتألهین دربارة نحوة فاعلیت الهی جمع کرد و دیدگاه وی را ناظر به علم فعلی دانست که این علم فعلی در فاعل بالعنایه نیز وجود دارد؛ بهمین دلیل است که وی در فاعلیت خداوند از فاعلیت بالعنایه سخن میگوید و این امر تعارضی با فاعلیت بالتجلی ندارد.
صفحات :
از صفحه 57 تا 70
مشخصات اثر
الذات الإلهية وفق المفهوم الفلسفي
نویسنده:
مالك مهدي خلصان
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
pdf نسخه PDF
چکیده :
فلم يكن ھذا الكتاب بحثاً عن الصفات الإلھیة سواء الثبوتیة منھا أو السلبیة فحسب، ولا إحاطة بالألوھیة وما يتعلق بھا وما يشكل علیھا من الدور والتسلسل، لأننا لسنا بصدى تفصیل العقیدة الإسلامیة، ولا بخصوص دين معین، بل ندخل بعمق إلى خواص وماھیة الذات الإلھیة دون التعرض لكنھھا، وفقا لما تصدت له الفلسفة الإسلامیة لأھل بیت النبوة صلواة لله علیھم أجمعین.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی «عصمت» و «بهشتِ» حضرت آدم و « کیفیت خلقت حوا » از منظر ملاصدرا، سبزواری و علامه طباطبایی
نویسنده:
مهناز مظفری فر
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
چکیده: مسائل مربوط به داستان حضرت آدم در تاریخ اندیشۀ ادیان ابراهیمی (یهود، مسیحیت و اسلام) مورد تحلیل تفسیرهای گوناگون قرار گرفته است. در قرآن کریم ماجرای خوردن میوة ممنوعه و به دنبال آن اخراج آدم از بهشت و پیش از آن، آفرینش او و نیز رابطة او با فرشتگان و مانند اینها با عبارات موجز بیان گردیده است. از آن میان، مسألۀ «عصمت» و «بهشتِ» آدم در میان مفسران و متکلمان مسلمان همواره مورد مناقشه بوده است. ملاصدرا و برخی شارحان وی (ملا هادی سبزواری و علامه طباطبایی) کوشیده اند تا با ردِّ پاره ای موارد متناقض نما به تفسیری جامع نگر و قابل دفاع دست یابند. به همین دلیل شبهاتی را که در تفسیر و توجیه این دسته از آیات مطرح شده، جدّی انگاشته و در صدد گره گشایی از آنها برآمده اند. هدف این مقاله بازخوانی و بررسی برخی شبهات مربوط به این دو مسأله و بازیابی پاسخ آنان است. همچنین در این نوشتار حقیقت خلقت زن از دیدگاه فلاسفه‌ی مورد بحث مورد کنکاش قرار گرفت و بدست آمد که زن از نظر خلقت مانند مرد و فردی از افراد انسان است.
صفحات :
از صفحه 271 تا 294
مشخصات اثر
تاملی در مکتب فلسفی سبزوار و تبیین برخی ابتکارات آن
نویسنده:
غلامحسین خدری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
حکمت متعالیه ثمره تلاش طاقت فرسای ملاصدرا (۱۰۵۰‌‌‌‌‌‌ـ۹۷۹ق) یی است که توانست گوهری درخشان از باطن دو جریان فلسفی سابق، آیات و کلمات اولیاء الهی و عرفان ابن عربی انتزاع و از دل آنان حکمتی نایاب، طرح‌‌‌‌‌‌اندازی کند. پویایی این سیر حکمی در یک فرآیند تکاملی، سرانجام به سبزواری (۱۲۱۲-۱۲۸۹ق) مؤسس جریانی فلسفی و حکمی مبتنی بر بن‌‌مایه‌‌های اصیل حکمت صدرایی و آغازکنندۀ روشی نو مشتمل بر قواعد فلسفی ابداعی که ازطریق غواصی در آثار مقتدایش به ‌‌ویژه اسفار اربعۀ، قبسات میرداماد، حکمةالاشراق سهروردی به‌‌خصوص شرح قطب‌‌الدین شیرازی، اشارات شیخ‌‌الرئیس به‌‌ویژه شرح خواجه، شوارق‌‌الالهام ملاعبدالرزاق و فصوص‌‌الحکم ابن‌‌عربی، رسید تا به برکت اندیشه‌‌های بلند حکیمانه و عارفانۀ اش، بتواند این بار آنان ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌را درقالب مکتب فلسفی سبزوار، ارائه نماید. این خامه با روش توصیفی و تحلیلی درصدد انتساب عنوان مکتب فلسفی بر جریان حاصله در مدرسه فصیحیه سبزوار و تبیین برخی خلاقیت‌های منحصر بفردش در قرن سیزدهم و تداوم آن می‌باشد.
صفحات :
از صفحه 281 تا 304
مشخصات اثر
حکمت متعالیه در ایران قاجار: مکان یابی زندگی و کار ملا هادی سبزواری (متوفی ۱۲۸۹/۱۸۷۳) [کتاب انگلیسی]
نویسنده:
Sajjad Rizvi (سجاد رضوی)
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
ترجمه ماشینی: دوره قاجار شاهد احیای فلسفه سنتی اسلامی بر اساس آن بود روش فلسفی حکیم صفوی ملاصدرای شیرازی. این فلسفه بود به عنوان یک شیوه زندگی، یک تعهد اخلاقی ناشی از روشی که هر دو عقلانی را با هم ترکیب می‌کرد گفتمان و شهود عرفانی که برای دفاع از هنجارهای فکری و فرهنگی به کار گرفته شده است آموزه های قدیم در برابر مراکز جدید الهام گرفته از اروپا در ایران قاجار. چهره بارز این روند احیا ملاهادی سبزواری بود که در این دوره آموزش دید حوزه های علمیه مشهد و اصفهان و مشهورترین مدرس حوزه علمیه شد آثار ملاصدرا و فلسفه در نیمه دوم قرن نوزدهم. این مقاله به بررسی زندگی و سهم فکری و تربیتی و آثار او می پردازد برخی از خطوط تأثیر او بر فلسفه حوزوی تا قرن بیستم تا کنون بسیاری از دانشجویانی که برای تحصیل نزد او به زادگاهش آمده بودند، از جمله او تأثیر بر روندهای مدرن در فقه و نظریه حقوقی شیعی.
مشخصات اثر
حکیم سبزوارى: زندگى، آثار و فلسفه
نویسنده:
غلامحسین رضانژاد
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب)
وضعیت نشر :
تهران - ایران: کتابخانه سنائی,
مشخصات اثر
بررسی نظریات آقاعلی مدرس و حکیم سبزواری پیرامون الاهیات بالمعنی الاخص(وجود، علم، قدرت)
نویسنده:
نویسنده:سیدحبیب‌اله برهمند؛ استاد راهنما:محمدمهدی گرجیان؛ استاد مشاور :محمدتقی یوسفی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
یکی از مباحث مهم در فلسفه بحث از وجود و صفات الهی است. در این پایان نامه نظریات حکیم سبزواری و حکیم مدرس زنوزی پیرامون وجود، علم و قدرت خداوند ذکر شده است. بر اساس نتایج این پژوهش، در مباحث وجود، وجود واجب به طرق مختلف از جمله برهان صدیقین، توسط سبزواری و آقاعلی اثبات شد. همچنین توحید و بساطت واجب را با تقریر های خود اثبات کرده اند. در مباحث مربوط به علم، اقسام علم واجب از جمله علم ذات به ذات، علم ذات به غیر در مقام ذات و در مقام فعل، توسط هر کدام مطرح گردید و آن را اثبات کرده اند. در مباحث مربوط به قدرت واجب، تفسیر معنای قدرت از دیدگاه حکماء و متکلمان مورد بررسی قرار گرفت و حکیم سبزواری و آقاعلی در تفسیرمعنای قدرت نظرات متفاوتی ارائه داده اند به گونه ای که حکیم سبزواری وجود تلازم بین تفسیر حکماء و متکلمان را نفی می کند و تفسیر متکلمان را باطل می داند اما آقاعلی رأی به تلازم بین این دو تفسیر از معنای قدرت می دهد. سعی بر این بوده که به روش مقایسه ای به تقریر و تحلیل آراء این دو حکیم پرداخته شود و نقاط قوت وضعف نظریات آنها تبین گردد. همچنین در مواردی که امکان ارئه برهان یا تقریر کامل تری در این زمینه بوده است ذکر گردید تا بتوان وجود و اوصاف خداوند را به نحو کامل تر و دقیق تر اثبات کرد. چراکه هر اندازه براهین اقامه شده در این زمینه متقن تر وکم مؤنه تر باشد معرفت و شناخت نسبت به خداوند سریع تر و عمیق تر خواهد بود.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی تحلیلی نظریه تجسم اعمال باتکیه‌بر دیدگاه سید حیدر آملی و ملا هادی سبزواری
نویسنده:
احمد ولایتی یزدی منش ، محمدعلی وطن دوست
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
مسئله تجسم اعمال یکی از مباحث مهم پیرامون معاد است که در آموزه‌های دینی مورد اشاره و تاکید قرار گرفته است و اندیشمندان بسیاری اعم از متکلمان، فیلسوفان و عرفا درباره آن سخن رانده‌اند. در این میان، عرفان و حکمت صدرایی به وجود رابطه عینی و تکوینی، میان اعمال انسان با ثواب و عقاب باور دارند. پژوهش حاضر با مبنا قراردادن دیدگاه سید حیدر آملی به‌عنوان نماینده عرفان و حکیم سبزواری به‌عنوان نماینده حکمت متعالیه، به شیوه توصیفی - تحلیلی، درصدد کشف شباهت‏ها، تفاوت‏ها و میزان تأثیرپذیری حکمت متعالیه از عرفان است. در پایان این نتیجه به‌دست‌آمده است که چیستی و چگونگی تجسم اعمال، از منظر هر دو اندیشمند بیانگر یک حقیقت است و دیدگاه حکمت متعالیه، قسیم دیدگاه عرفانی نیست. آنچه مسلم است، عرفان در تقریر این قاعده بر عینیّت و حضور اعمال انسان در مراتب وجودی، به‌صورت بالفعل اشاره دارد و حکمت صدرایی با تقریری برهانی و نوآوری‌های عقلانی، بر علیّت و ظهور ملکات نفس در مراتب مختلف وجودی تأکید می‏کند.
صفحات :
از صفحه 92 تا 125
مشخصات اثر
ادله‌ی تجرد نفس از دیدگاه ملاهادی سبزواری
نویسنده:
نویسنده:ابوالقاسم نیک اندیش؛ استاد راهنما:عباس مهدوی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
ملاهادیِ سبزواری را بیش‌تر به شارح بودنِ ملاصدرا می‌شناسند. آثارِ فاخر ایشان در میانِ فلسفه‌پژوهان، جایگاهِ والایی دارد. از دغدغه‌های اصلیِ ملاهادی سبزواری، اثباتِ تجرّدِ نفس ناطقه است که آثار خویش را در استدلال بر این مطلب سامان بخشیده است. در این جُستار کوشیده‌ایم تا همه‌ی استدلال‌های ایشان را از خلالِ مباحث فهرست کرده و انگاره‌های پیشین آن را نیز شرح و بسط دهیم. این برهان‌ها به چهارده عدد می‌رسد که در فصلی به صورت کامل شرح شده است. وی بسیاری از اندیشه‌های کلامی مانند معاد را بر اساسِ همین اندیشه‌ی فلسفی تبیین کرده و از این رو می‌توان گفت که اثباتِ تجرد نفس، گزاره‌ای در خدمت مباحث کلامیِ اسلام نیز است. اشرافِ کاملِ حکیمِ سبزوار به آثار سهروردی، صدرالمتألهین و ابن سینا باعث شده است که این ادله جدایِ از برگرفتگی از دیدگاهِ صدرایی، بهره‌جویی‌های فراوانی نیز از بزرگانِ فلسفه داشته باشد. افزون بر این، خودِ ملاهادی را نباید تنها بسانِ یک شارح دید، او دیدگاه‌های فلسفی نواندیشانه‌ای نیز دارد. در این مجال، پس از بررسیِ پیش‌انگاره‌ها و مباحثی که تا زمانِ ملاهادی اتفاق افتاده بود، کوشیده‌ایم برهان‌های او را بر نهادِ اندیشه‌ی صدرایی توضیح داده و در خاتمه‌ی کار را با نتیجه‌گیری‌ای جامع پایان ببریم.
مشخصات اثر
تأویلات حِکمی حکیم سبزواری از مطهرات (مطالعه موردی آب)
نویسنده:
طاهره کمالی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
سبزواری یکی از حکمای تاثیر گذار دوره قاجار است. ویژگی روش حِکمی سبزواری که در روش تأویلی او نیز تأثیر گذار بوده است، همراهی حکمت متعالیه و حکمت اشراق است. وی در یک تغییر روشی در صدد است تا با تفسیر باطنی و تأویل روشمند آراء و مبانی این دو جریان حِکمی و فلسفی حقیقت مورد نظر حکیمین متألِّه ( سهروردی و صدرا) را بدون اندک ناسازگاری و تعارض و در عین هماهنگی و هارمونی ارائه کند. لذا از ویژگیهای مهم تأویلات حکمی سبزواری، تلفیقی روشمند از مبانی حکمت متعالیه و حکمت اشراق است. مسأله پژوهش، بررسی تأویلات جامع(وجود‌شناختی و معرفت‌شناختی) بر اساس مبانی نوری و وجودی منسجم از آب به عنوان نخستین از مطهرات و تأویلات مشابه از سایر مطهرات( آفتاب و آتش)، ارائۀ مصادیق عینی رویکرد جمع و تلفیق علوم اسلامی در نزد حکیم سبزواری است. نتایج این پژوهش: تاویلات حکمی سبزواری از آب در عین اینکه جامع حکمتین اشراق و متعالیه است به باطن احکام شرعی و علم فقه نیز نظر دارد و به نحوی جمع بین حکمت عملی و نظری محسوب می‌شود. به این ترتیب و به نحو ضمنی امکان قابلیت حکمت (حکمت اسلامی) در معنای عامّ به مثابۀ پل ارتباط علوم اسلامی و انسانی معاصر نیز بررسی می‌شود.
صفحات :
از صفحه 107 تا 129
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 385