جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از مجموع آنچه که ذکر شد و با توجه به اشکالات مطرح در دلائل قائلین به حجیت علم قاضی بطور مطلق، و وجود پاره ای نقائص به دلایل مانعین به طور مطلق، و مد نظر قرار دادن آراء مشهور به نظر می رسد که قول شیخ طوسی (ره) وجیه ترین اقوال باشد، که بین حقوق الله و حقوق الناس تفصیل قائل شده، و حجیت علم قاضی مامون را در حقوق الناس پذیرفته اند. جمع عرفی و یا به عبارت دیگر جمع دلالی نیز با این نظر مساعد وهمراه است. و لذا اگر در محکمه ای قاضی مامون وجود داشت می توان به نظر و حکم او درحقوق الناس که مبتنی بر علم است تمکین کرد. مهم تشخیص مامون بودن است. بنظر قاضی مامون آن است که واجد همه شرایط یک قاضی مد نظر اسلام بوده و معروف و مشهور به علم و عدالت در میان عرف مردم باشد. علم او که تاحد اجتهاد است باعث می گردد همه زوایای مد نظر دین مبین اسلام را مد نظر قرار دهد، و عدالت و ورع او مانع هر گونه حاکمیت امیال غیر الهی و تبعیت از هوای نفسانی می شود. و مردم هم با چنین اطمینان خاطری است که در برابر حکم او تمکین می نمایند. اگر ما می خواهیم یک سیستم قضایی اسلامی داشته باشیم، اولاً باید قاضی واجد شرایط مد نظر اسلام، (حداقل شرایطی را که اتفاقی است) را گزینش و جذب نماییم و آنگاه احکام مورد اتفاق فقها را اجرا کرده و در موارد اختلافی با رعایت همه جوانبها قوانینی را وضع نماییم که حداقل مخالف شرع نباشد. و در این زمینه آراء مجتهدین و مراجع عصر باید بیشتر مد نظر قرار گیرد، تا آراء مراجع سلف، خصوصاً اگر به دخالت زمان و مکان در اجتهاد شیعی قائلیم که مبنای صد در صد صحیح و منطبق با موازین ومعیارهای دینی است. اما اگر نمی توانیم در گزینش قضات همه خصوصیات احکام اسلام خصوصاً اجتهاد و ورع و عدالت را رعایت کنیم، قانونی کردن احکامی چون حجیت علم قاضی و سپردن آن به دست نااهلان، بازی با جان و مال و عرض مسلمین و مومنین است که به جاست متولیان دستگاههای قضایی ما آن را مد نظر قرار دهند.

این پایان نامه در شش فصل تنظیم شده است: فصل اول کلیات اقرار شامل اقرار در لغت و اصطلاح، ادلّه حجیّت اقرار، الزام آور بودن اقرار نسبت به مُقِر و عدم تعدّی اثر اقرار به غیر مقر، ابتنای اقرار بر یقین، نظریه اصالة البرائة، تفاوت اقرار با بّینه، مصادیق اقرار ازلفظ، اشاره، کتابت و غیره، قاعدةاقرار العقلاء و مَنْ مَلَک، تفاوتها و مستندات و نسبت بین این دو قاعده، تجریه یا عدم تجزیه اقرار و اقرار وکیل و ولیّ از دیدگاه فقهاء و حقوقدانان است. فصل دوم در ارکان چهارگانه اقرار، شرایط صحت اقرار از نظر هر یک از این ارکان «مُقِر، مُقَرّلَه، مُقَرّبِه و صیغه اقرار می باشد. فصل سوم در مورد تعقیب اقرار به منافی شامل دو قسم، منافی مقبول (استثناء و شرایط و مسائل مربوط به آن) و منافی مردود إضراب از اقرار اعمّ از إضراب از مُقَرّلَه و اضطراب از مُقَرّبِه) است. فصل چهارم شامل اقرار به نسب و احکام آن از نظر مذاهب مختلف و تقسیم بندی و شرایط خاص هر یک می باشد. فصل پنجم تحت عنوان اقرار به حدود، مقایسه ای است میان احکام اقرار به حق الناس و حق الله، که به روشی جدید و ابتکاری است. و فصل آخر هم به مسألة مهم تعارض اقرار با اقرار، بیّنه ولَدْ (تصرف) می پردازد.

در این پایان نامه آیه «وَ الْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ»(آیه 60 سوره توبه) محور بحث قرار گرفته و برخی از مهم ترین موضوعات مورد بحث در آن به این شرح است: مؤلفة قلوبهم از نظر لغت، جذب و تألیف قلوب در اسلام، روابط اخلاقی مسلمانان با یکدیگر، آثار فردی و اجتماعی تألیف و همبستگی، اصول همبستگی، سازش سیاسی در روابط بین المللی، اخلاق و احسان دو عامل پیشرفت اسلام، سابقه تاریخی مؤلفة قلوبهم، مولفة قلوبهم کیانند؟ هدف از دلجویی از مؤلفة قلوبهم، آیا دوران مؤلفة قلوبهم گذشته است؟

در این پژوهش صلح خانوادگی و اجتماعی با این عنوان ها در قرآن و حدیث و فقه بررسی شده است: ارزش ذاتی کلمه صلح، معنای لغوی و اصطلاحی صلح، صفات و امتیازات صالح، نقش مصلح و اهمیت مقام او، آیات شش گانه قرآن مربوط به صلح، سخنان علی(ع) درباره صلح، شاهدی از گلستان سعدی، اقسام و مراتب نجوی، اصلاح بین مردم، وجه خیر بودن نجوی درباره اصلاح، بحث حَکم به منظور اصلاح زوجه، عقد صلح، تحلیل عقیده امام شافعی.

قطعا هر نظام حکومتی به منظوراداره امورمملکت به منابع درآمدمالی، که بتواند جوابگوی نظام اقتصادی آن کشور باشد نیازمند است. بنابراین در قوانین مربوط در هر نظام باید پیش بینی منابع درآمد به عمل می آید. بدیهی است که اسلام از این امر مهم غافل نبوده است. این نوشتار در طی بررسی تحلیلی منابع درآمد مالی اسلام که از طریق قرآن و روایات در کتب فقهی به طور مفصل مورد بحث قرار گرفته است. زکات، خمس، انفال، وقف، خراج و جزیه از جمله این منابع می باشند.

سنت ، پس از قرآن مهم ترین منبع استنباط احکام در فقه اسلامی اعم از شیعه واهل سنت به شمار می رود. از این رو پیرامون آن بحث های گسترده ای صورت گرفته است ، اما همچنان بحث وبررسی در خصوص آن می تواند بسیاری از ابهامات مطرح شده دراین مورد را روشن سازد این نوشتار علاوه بر واژه شناسی سنت و ادله حجیت آن به تدوین سنت واقسام خبر به ویژه خبر واحد و ادله حجیت آن و اشکالاتی که برآن وارد شده است به همراه پاسخ آن ها و نیز به بحث مهم انسداد و انفتاح پرداخته است