جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

منظومه حکمت صدرایی متشکل از تأمل ژرف در اسرار هستی و ریاضت فکری و جهاد شرعی است که در آن کوشش حکیم پژوهشگر و پاک نهاد، پیوسته به مقام «ولایت»، از افاضه ها و تأییدهای الهی و کشف و شهود برای تکمیل سلوک فکری بهره مند می شود. صدرالمتألهین به وجود «حکمت موهبتی» قایل است و در بخش هایی از کتاب های حکمی خود بر آن صحه گذاشته است و در دستیابی به رموز حکمی، در مواردی خود را تک و تنها می داند. این «موهبت» در اثر خلوص در بندگی، تهذیب نفس، پاکی درون و عرض حاجت به مقام الوهی برای رمزگشایی از اسرار عالم ممکن است و نیاز به اهلیت و مسانخت دارد. به طور طبیعی گروهی از مدعیّان حکمت که از آنان به اغیار فاقد صلاحیّت نامبرده می شود، بهره ای از آن نخواهند داشت.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 117 تا 144

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

اختیار انسان و علم پیشین الهی

نویسنده:

غلامحسین توکلی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

ازلیت , علم ازلی الهی , اختیار انسان , امکان استقبالی , واقعیات سخت , واقعیات نرم , فلسفه دین

کلیدواژه‌های فرعی :

علت تامه , اشاعره (اهل سنت) , معتزله (اهل سنت) , متکلمان اسلامی , 1. ادیان religions , جبرگرا ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , خواجه نصیرالدین طوسی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

چکیده :

علم پیشین خداوند و چگونگی پیوند آن با اختیار، از جمله مسائلی است که از دیر باز در کلام و فلسفه اسلامی و نیز در کلام و فلسفه مسیحی و یهودی مطرح بوده است. برای حل مشکل چه در جهان غرب و چه در جهان اسلام، راه های گوناگونی پیموده شده است. در این مقاله مهم تریناین راه ها مورد بحث قرار خواهد گرفت و خواهیم دید در زمانه ما کدامیک از اندیشمندان از چه راه حلی دفاع می کنند و نقاط قوت و ضعف هر یک از این رویکردها چیست؟ در پایان هم از دیدگاهی که در سنجش با دیگر دیدگاه ها قابل قبول تر است، دفاع خواهیم کرد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 111 تا 138

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

الهامات قدسی و القائات شیطانی از دیدگاه ملاصدرا

نویسنده:

طاهری سیدصدرالدین, فریدی خورشیدی منا

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

شیطان (ابلیس) , الهام , الهام(افعال الهی) , شیطان , وسوسه , القاء , ملائکه اله

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

نفس انسانی، در طی قوس صعود، بر مبنای حرکت جوهری و اشتدادی خود، به مرتبه ای دست می یابد که آماده دریافت انواع خطورات می گردد. «خاطر» بر دو نوع است. دسته ای الهی است که از جانب خداوند بر قلب آدمی وارد می گردد که «الهام» نامند و دسته ای نیز از جانب شیطان بر قلب انسان فرود می آید که «القاء» نامند. گاهی الهامات قدسی با واسطه صورت می پذیرد و گاهی نیز بدون واسطه. در الهامات قدسی با واسطه، نیازمند وسائطی هستیم که الهامات را از جانب حق تعالی بر قلب آدمی وارد سازد. یکی از وسائط الهام، «ملائکه» هستند. نقطه مقابل الهام، القاء می باشد که از جانب شیطان صورت می پذیرد. کشمکش میان سپاه فرشته و جنود شیطان، در نفس آدمی، همیشگی است. زمانی که نفس به ذکر خداوند مشغول باشد، شیطان از او دور گشته و الهام فرشته صورت می پذیرد. این در حالی است که شاهد همکاری همه جانبه قوای نفس، تحت سیطره «قوه قدسیه» باشیم. در مقابل، هنگامی که نفس به واسطه شهوانیات، از یاد خداوند غافل گردد، شیطان به واسطه تسخیر «قوه وهمیه»، مجال القاء از راه های گوناگون را می یابد. کشمکش شیطان و فرشته در نفس آدمی تا جایی ادامه می یابد که یکی از این دو، فاتح کارزار نفس گردند که در اکثر آدمیان، به جهت غلبه شهوت، فاتح اصلی، شیطان و جنود او می باشد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 103 تا 130

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

آیا امام على(علیه السلام) یک فیلسوف بود؟

نویسنده:

محمدجواد مغنیه، ترجمه مرتضى الیاسى

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه متنی

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

امام شناسی , اهل بیت(ع) , علم امام علی(ع) , معرفت‌شناسی دینی (مسایل جدید کلامی) , اصطلاحنامه فلسفه

کلیدواژه‌های فرعی :

نهج البلاغه (نهج‌البلاغه) , کره زمین , حرکت زمین , خورشید , پزشکی , امامت , سیره ائمه اطهار علیهم السلام , باد , وزن , باران , پزشکی اسلامی , شیمی , علم نحو , الهیات(کلام جدید) , علم ریاضی , علم طبیعی , اصطلاحنامه اخلاق اسلامی , هوا , پزشکی جدید ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی , محمدجواد مغنیه

چکیده :

چنـانچه بتوان به كسى كه مسـائل فلسفى را جمع آورى كرده و در كتاب مستقلى به ترتيب و تنسيق آن هاپرداخـته يا به كسى كه آن ها را شرح مى دهد يا بر آن ها تعليقه مى زند يا براى شاگردانش تدريس مى كند، عنوان «فيلسوف» داد، به طريق اولى مى توان بر امام على (عليه السلام) كه در شناخت هستى و اسرار آن در همه قرون و بر همه نسل ها پيشى گرفته است، عنوان «سرور فيلسوفان» و «نخستين استادفيلسوفان» اطلاق كرد. همچنين اگر فيلسوف كسى باشد كه عالَم را بشناسد و آن را براى عالَميان معرفى كند، پس از پيامبر (صلى الله عليه وآله) كسى را عالم تر، ژرف انديش تر، صائب الرأى تر، پرآوازه تر و بزرگوارتر از اميرالمؤمنين نمى شناسيم؛ همو كه در مناسبت هاى گوناگون فرمود: «سَلُونى قَبْلَ اَن تَفْقِدُونى»؛ پيش از آن كه مرا از دست بدهيد، از من بپرسيد. در اين جمله، حضرت (عليه السلام) پرسش از علم خاص يا باب خاصى را مطرح ننموده و اين خود دليل روشنى است بر اين كه ايشان «سرور فيلسوفان»، «پيشواى حكيمان» و بزرگ ترين دانشمندى است كه به همه علوم و ظرايف و اسرار آن ها احاطه داشته و شارح و مفسر آن ها بوده و در همه علوم، از الهيات گرفته تا تفسير و قرائت ها تا فقه و حديث و اخلاق و قضا و رفع دعاوى تا فصاحت و بلاغت و ديگر علوم ادبى تا رياضيات و طب و شيمى تا مجادله و مناظره براى اثبات حق و ساكت نمودن معاندان و منكران، به بالاترين مراتب رسيده بود. در این مقاله، بعضى از دلايل و شواهد این سخن را متذكر مى شويم.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تحلیل و بررسی فطرت در آثار استاد شهید مطهّری

نویسنده:

بهزاد آروانه، محمد داوودی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس سره,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

مرتضی مطهری , گرایش های فطری , ادراک فطری , 03. انسان شناسی Human nature , فطرت(کلام) , فلسفه جدید , اقسام ادراکات فطری , گرایش های مقدس , درباره مرتضی مطهری

کلیدواژه‌های فرعی :

حواس ظاهری , طبیعت , صبغه , سرشت , غریزه , روح انسانی , فطرت کمال محض خواهی , تصورات فطری , فطرت ادراکی , گرایش به مقام انسان کامل , استعداد فطری , حنیف , لوح سفید , تصدیقات فطرى , ادراکات عقلی(مقابل ادراکات حسی) , معقولات اولی((مفاهیم ماهوی)، مقابل معقولات ثانیه) , معقولات ثانیه فلسفی(مقابل معقولات ثانیه منطقی) , بدیهیات اولیه , مُثُل افلاطونی(اصطلاح وابسته) , عقلیون , اجتماعیون , رشد فطرت , انحراف فطرت , تجربه‌گرایی = آمپریزم (فلسفه) ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , خواجه نصیرالدین طوسی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری , عبدالله جوادی آملی , امام خمینی

چکیده :

مقاله پیش رو در پی تحلیل و بررسی فطرت از نگاه استاد مطهّری با روشی توصیفی- تحلیلی است. نگارنده با طرح پرسش هایی در باب فطرت، کوشیده است تا با رجوع به آثار استاد مطهّری، پاسخی درخور بیابد. مهم ترین پرسش در باب فطرت این است که آیا از بدو تولد، معارف و گرایش هایی ذاتی در نهاد انسان تعبیه شده است و یا این ذات، لوح سفیدی است که دست جامعه پس از تولد آن را منقش می کند؟ نویسنده با استفاده از آثار استاد مطهّری دریافته است که از دیدگاه ایشان، انسان تصور فطری ندارد، ولی تصدیق فطری به معنای تصدیق بدیهی اولی دارد. همچنین در نهاد انسان شماری گرایش های فطری وجود دارند که از رشدی خودبه خودی برخوردارند و با کمک عوامل و شرایط محیطی باید فعلیت یافته، شکوفا شوند. همه انسان ها از همه استعدادهای فطری برخوردارند؛ تفاوت ایشان در شدت و ضعف استعدادهاست. همچنین استعدادهای فطری امکان رشد دارند؛ ولی نه منحرف و بیمار می شوند و نه مسخ، بلکه انسان است که از فطرت خود فاصله می گیرد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 101 تا 126

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

قرآن و زبان نمادین

نویسنده:

على نصیرى

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه متنی

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

زبان دین (مسائل جدید دین شناسی) , زبان نمادین دین , اصطلاحنامه علوم قرآنی , فلسفه دین , زبان نمادین در قرآن

کلیدواژه‌های فرعی :

نهج البلاغه (نهج‌البلاغه) , نمادگرایی , اهل بیت(ع) , سنت نبوی صلی الله علیه و آله , خلق آدم (ع) , سمبل (نماد) , واقع‌گرایی (رئالیسم) , قرآن , خصایص قصص قرآن , آیه 11 فصلت , امثال قرآن , معنای حقیقی , دین مسیحیت (ادیان زنده) , ادبیات , مسّ باطن قرآن , Allegory , تفسیر المیزان (کتاب) , اقسام تمثیل , فایده تمثیل , موانع حمل آیات بر زبان نمادین , معیارهاى بازشناسى زبان نمادین , خطاب خدا به آسمان , خطاب خدا به زمین ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , شیخ طوسی‏: ابوجعفر محمد بن حسن , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری , ناصر مکارم شیرازی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی

چکیده :

از زبان نمادين، در عربى به «تمثيل» و در انگليسى، به «سمبوليك» ياد شده است. اما به نظر مى رسد به عنوان يك زبان نو به آن نگاه شده باشد. شاهد نو بودن آن، بازشناسى آن ـ البته نه به معناى به كارگيرى جديد آن به عنوان يك زبان ـ و ارائه نشدن تعريفى روشن و گويا ـ دست كم به استناد تحقيقاتى نه چندان دور و دراز نگارنده ـ از اين زبان است. زبان نمادين به عنوان يك مكتب ادبى كم تر از دو سده است كه مورد توجه قرار گرفته است. اين زبان در ادبيات كهن نه تنها براى فرار از واقع گرايى، بلكه به عنوان وسيله اى راه گشا براى دست يابى به واقعيت هاى هستى به كار گرفته شده است. در این مقاله، موضوع مورد بحث ذیل این عناوین پی گیری می شود: تمثیل و بررسى مفهوم تمثيل، اقسام تمثیل، فایده تمثیل، نماد و سمبل، بررسى عناصر معنايى زبان نمادين، موانع حمل آيات بر زبان نمادين، معيارهاى بازشناسى زبان نمادين، معارف قرآن و زبان نمادين.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

فلسفه و جایگاه شیطان در حکمت متعالیه

نویسنده:

محمدجواد طالبی چاری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

ابلیس , نظام احسن , ثنویت (آموزه‌ها‌ی ادیان ایران باستان) , مظهر قهر و غضب

کلیدواژه‌های فرعی :

علامه طباطبایی , قضای الهی , ملاصدرا , شر , خیر , عنایت , برهان لمّ (مقابل برهان انّ) , برهان انّ (مقابل برهان لمّ) , دلایل نظام احسن بودن جهان , ضرورت وجود شیطان , فواید وجود شیطان , مبدا خیر و شر ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , عبدالله جوادی آملی

چکیده :

وجود شيطان امری است كه مورد تأييد اديان الهی، به ويژه دين مبين اسلام است. قرآن در قلنا للم لائك ه اسجدوا لآدم فسجدوا الا « ابليس لم يكن من السجدين» : سوره های متعددی به وجود شيطان اشاره نموده است اعراف: 11 و...) قرآن در ادامه شيطان را دشمن آشكار انسا ن، و كار او را وسوسه و اغواگری بيان نموده است) . از طرف ديگر، براساس مبانی دينی و فلسفی، به ويژه حكمت متعاليه، عالم هستی، دارای نظام احسن است. ازاينرو، با توجه به وجود نقايص و شرور فراوان در جهان هستی از جمله شيطان، هميشه اين پرسش در ذهن فلاسفه و ديگر دانشمندان، مطرح بوده كه آيا نظام جهان موجود، بهترين نظام است يا نه؟ در نگاه نخست، چنين به نظر می رسد كه جهان عاری از هرگونه نقص و شر، بهترين نظام است. آنگاه اين پرسش مطرح می شود كه چرا در جهان حاضر، موجودی به نام شيطان وجود دارد كه كارش اغوای انسان هاست؟ ملاصدرا برپايه نظام فلسفی حكمت متعاليه خويش، جهان هستی را برآمده از نظام ربانی می داند، كه در اين صورت دارای بهترين شكل ممكن می باشد. آنگاه در مقام پاسخ به پرسش مذكور، وجود شيطان، را از حيث وجودی خير دانسته و منافع متعددی را كه جز خداوند متعال كسی بر آن احاطه ندارد، بيان می كند و در نهايت به تبيين ضرورت وجود شيطان در نظام احسن پرداخته است. تشريح نظر صدرالمتألهين با توجه به آثار او، به ويژه اسفار اربعه، مفاتيح الغيب و تفسير قرآن كريم، وظيفه ای است كه ما در اين مقاله به آن پرداخته ايم.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 91 تا 120

مشخصات اثر

ثبت نظر

268 269 270 271 272 273 274 275 276 277

تعداد رکورد ها : 4834

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی **

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.